Οι Ηδωνοί, οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής μας (Μέρος Β’)

ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Η ευνοημένη από τη φύση γη των Ηδωνών, εύφορο έδαφος, αφθονία νερών, η παρουσία δύο μεγάλων ποταμών του Στρυμόνα και του Νέστου, καθώς και δύο άλλων μικρών όπως του Αγγίτη και του Ζυγάκτη²², καθώς και η τεράστια λίμνη που πριν από την αποξήρανσή της²³ κάλυπτε ένα τεράστιο μέρος της πεδιάδας των Ηδωνών, ήταν εύλογο να κινήσει το επεμβατικό και κατακτητικό ενδιαφέρον των διαφόρων γειτονικών θρακικών φυλών, αλλά και των ξένων²⁴. Ιδιαίτερο υπήρξε το ενδιαφέρον της ιμπεριαλιστικής Αθήνας για την περιοχή.

Ο μεγάλος δημιουργός του Αθηναϊκού κράτους Περικλής, προκειμένου να προβεί στην υλοποίηση του μεγαλόπνοου ναυτικού του προγράμματος, ιδρύει μεγάλης σημασίας αποικία στην παράλια περιοχή της χώρας των Ηδωνών, προκειμένου να εκμεταλλευθεί την τεράστια σε ποσότητα και εξαιρετική σε ποιότητα ξυλεία του ιερού όρους Παγγαίου. Πρόκειται για την πόλη Αμφίπολη, την οποία έκτισε στη θέση της αξιόλογης πόλης Εννέα οδοί, με επίνειό της την Ηιόνα²⁵.

Είχε τόση σημασία η περιοχή της Αμφίπολης με το επίνειό της για την εποχή εκείνη, ώστε δίκαια αποκλήθηκε ο Πειραιάς της Μακεδονίας (Θράκης). Η τεράστια σημασία που αποδίδανε οι Αθηναίοι στην περιοχή αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το 436 π.Χ. οι Αθηναίοι έστειλαν δέκα χιλιάδες αποίκους, οι οποίοι είχαν οικτρό τέλος στη σύγκρουσή τους με τους Ηδωνούς²⁶.

Εύλογο ήταν, ύστερα από τόσες οχλήσεις και πείσμονες επιθέσεις να εξασθενήσουν αμυντικά οι Ηδωνοί και να υποταχθούν σε νέα δύναμη που αναφάνηκε τον 4^ο π.Χ., στους Μακεδόνες του Φιλίππου του Β’.

Το ιερό Παγγαίο με τα εκατοντάφυλλα τριαντάφυλλα (Ηρόδοτος), τα χρυσωρυχεία και αργυρωρυχεία, το ιερό του Διονύσου, φημισμένο κατά την αρχαιότητα, το οποίο προστάτευαν οι ανυπότακτοι Σάτρες (Ηρόδοτος) τίθεται πλέον στην υπηρεσία και την εκμετάλλευση των Μακεδόνων. τα αγαθά του, υπόγεια και υπέργεια, θα ενισχύσουν οικονομικά το βασίλειο των Μακεδόνων και θα βοηθήσουν σε μέγιστο βαθμό την ισχυροποίησή του, ενώ παράλληλα θα ξεκινήσει η υποδομή για την μεγάλη ιδέα να μεταφέρουν το φως της ελληνικής παιδείας στην αχανή Ασία αποτινάσσοντας το βαρύτατο καθεστώς της έντονης καταπίεσης και ανελευθερίας και εγκαθιδρύοντας τη θεόδοτη ελευθερία, που γεννήθηκε και ενηλικιώθηκε στον ελλαδικό χώρο. Είναι αμφίβολο αν είχε την τόση ακτινοβολία της η εκπολιτιστική εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου χωρίς το ιερό και χρυσοφόρο Παγγαίο, που εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια διατηρεί ζωντανή την ιερότητά του.

22. Πρόκειται για τον ποταμό που σχηματίζεται από τα νερά των πηγών της Αγίας Βαρβάρας της Δράμας, διασχίζει ένα μεγάλο μέρος του κάμπου της σημερινής Δράμας που χύνεται στον ποταμό Αγγίτη. Δες Στ. Μερτζίδη, Αι χώραι του παρελθόντος, σ. 13

23.Τα τενάγη των Φιλίππων δώσανε τη θέση τους στους σημερινούς κάμπους του Καλαμπακίου, του Φωτολίβους, του Νεροφράκτη και της Μαυρολεύκης. Η αποξήρανσή τους κατέστη αναγκαία για να εξασφαλίσει την επιβίωση του πληθυσμού της περιοχής, ο οποίος αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της εγκατάστασης στην περιοχή μεγάλου αριθμού προσφύγων μετά την τραγική Μικρασιατική καταστροφή του 1922.

24.Το 426 π.Χ. ο Αρισταγόρας της Μιλήτου έρχεται με κατακτητικές διαθέσεις εναντίον της Μυρκίνου. Η σύγκρουσή τους όμως με τους Μυρκίνιους Ηδωνούς είναι οδυνηρή γι’ αυτόν και το στρατό του. Ο ίδιος και πολλοί από τους οπλίτες του πέφτουν στο πεδίο της μάχης.

25. Κατά τον Ηρόδοτο εδώ (στο Παγγαίο) «ναυπηγήσιμος έστι άφθονος και πολλοί κωπέες και μέταλλα αργυρά». Δες Ηροδότου Ιστορίαι V23
26. Δες Θουκυδίδου, Ιστοριών Ι, 100, 3: «…επί δε Στρυμόνα πέμψαντες (οι Αθηναίοι) μυρίους οικήτορας αυτών και των συμμάχων υπό τους αυτούς χρόνους ως οικιούντες τας τότε καλουμένας Εννέα οδούς, νυν δε Αμφίπολιν, των μεν Εννέα οδών αυτοί εκράτησαν, ας είχον Ηδωνοί, προελθόντες δε της Θράκης ες μεσόγειαν διεφθάρησαν εν Δραβήσκω τη Ηδωνική υπό τω θρακών ξυμπάντων…». Στο γεγονός αναφέρεται και ο Ηρόδοτος, ο οποίος όμως τοποθετεί το πεδίο σύγκρουσης αρκετά χιλιόμετρα μακρύτερα από αυτό του Θουκυδίδη, υποστηρίζοντας ότι αυτή έγινε στο Δάτο, κοντά στην πόλη των Φιλίππων.