Χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας

ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

Φωνάζω, γράφω επί χρονιά για όλα τα λαμόγια του Δημόσιου τομέα, για όλους τους ανίκανους, επιόρκους Δημοσίους Υπαλλήλους, οι οποίοι καθημερινά λαδώνονται για να λειτουργήσουν κλείνοντας το μάτι στην παραβατικότητα και στην διαφθορά, και όπως κατέλαβαν μια θέση πάντιω τρόπω και την οποία δεν την τιμούν. Από την άλλη δε ο κάθε Ελληναράς ο όποιος κοιτώντας μονάχα τον εαυτόν του κάνει πάσης φύσεως παρανόμια άμεση, είτε έμμεση αδιαφορώντας για το μετέπειτα κακό που θα επιτελεσθεί. Τέλος μια παντελώς κοιμισμένη και ανίκανη Δικαιοσύνη η οποία κλείνει τα μάτια στα πάντα.

Οπότε τι μου μένει να βροντοφωνάξω δια ακόμη μια φορά; «Έξω παλιό που…ς από την παράγκα», αυτό δεν το είπε ο Καραϊσκάκης αλλά ο Χάρυ Κλυνν, λαμόγια.

Η χώρα θρηνεί τους νεκρούς της Μάνδρας Μαγούλας, Νέας Περάμου Αττικής βιώνοντας σε καθεστώς σοκ μια ακόμη εμπειρία συνολικής πολιτικής ευθύνης απέναντι στο φαινόμενο της αυθαίρετης δόμησης, των διάτρητων δημόσιων έργων, της ανυπαρξίας σχεδιασμού και βεβαίως του απόλυτου εγκλήματος που είναι το συστηματικό μπάζωμα των φυσικών ρευμάτων και χειμάρρων. Μια εικόνα που μπορεί κανείς να αντικρίσει σε όλη την άναρχα δομημένη Αττική και μια πραγματικότητα την οποία δυστυχώς με πόνο πλήρωσε η Δυτική Αττική.

Μπαζώνουν ρέματα, τα νομιμοποίησαν και τώρα ζητούν αποζημίωση, αυτή είναι η Ελλάδα του 2017, φταίνε Δήμοι, Περιφέρειες, Κράτος αλλά και ο κάθε παράνομος –παράτυπος και εγκληματικά διακείμενος ενάντια στο γενικό σύνολο ΠΟΛΙΤΗΣ.

Σε μπαζωμένα ρέματα, νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, αλλά και στην έλλειψη πιστώσεων ακόμη κι όταν πρόκειται για περιοχές που χαρακτηρίζονται ως πλημμυρόπληκτες, σκοντάφτει ο σχεδιασμός για την πολιτική προστασία .

Τραγικά κενά και παραλογισμούς έφερε στο φως η συνεδρίαση του συντονιστικού νομαρχιακού οργάνου για την πολιτική προστασία. Διαπίστωση όλων των συμμετεχόντων, είναι ότι οι αρχές καλούνται με μηδενικά κονδύλια να διαχειριστούν ένα σύστημα με γραφειοκρατικά εμπόδια, με νόμους που αναιρεί ο ένας τον άλλο και τους πολίτες να νομιμοποιούνται να αυθαιρετούν.

Στις πενιχρές πιστώσεις που διατίθενται για την Πολίτικη Προστασία στέκεται με δέος ο κάθε πολίτης αυτής της χωράς, όσο δε για τις περίφημες καταπατήσεις ρεμάτων σε επίπεδο Αττικής οι αυθαιρετούχοι ζητούν τώρα και αποζημίωση για τις καταστροφές που υπέστησαν αφού τα κτίσματά τους, είτε πρόκειται για κατοικίες είτε για τουριστικές επιχειρήσεις, έχουν πλέον νομιμοποιηθεί., ενώ είναι κτισμένα παράνομα και πάνω σε ρέματα.

Χώρα της ανωμαλίας και της παραβατικότητας που φωνασκεί σαν την μωρή παρθένα όταν την χτυπήσει η φυσική καταστροφή, μιας και ποτέ δεν κοίταξε να δει το πώς θα λύσει το πρόβλημα αλλά το πώς θα το συγκαλύψει προσωρινά.

Περιφέρειες – Δήμοι οι μεγάλοι παραβάτες και αυτοί θα πρέπει να καθίσουν στο σκαμνί.

Τι να λυπηθώ; Αυτούς που φωνάζουν στα κανάλια τα οποία αναπαράγουν ότι θέλουν και όπως το θέλουν αποκρύπτοντας την αλήθεια η οποία είναι μια και παραμένει μοναδική ,όταν δεν εφαρμόζονται οι θεσπισμένοι νόμοι και ακολουθείται η οδός δια των παραθύρων ανοικτών και κλειστών αυτά θα συμβαίνουν εσαεί.

Οι ονομαζόμενες φυσικές καταστροφές ανέκαθεν ασκούσαν ουσιαστική επιρροή στις ανθρώπινες κοινωνίες. Απ’ την αρχή της παρουσίας του στον πλανήτη Γη, ο άνθρωπος βρισκόταν εκτεθειμένος σε ποικίλους φυσικούς κινδύνους. Και ενώ η συνεχής πρόοδος της επιστήμης και της ιατρικής καθιστούν την ανθρώπινη διαβίωση ασφαλέστερη, ο αριθμός των θανάτων και των ζημιών από ακραία φυσικά φαινόμενα αυξάνεται σε παγκόσμια κλίμακα.

Εικόνες βιβλικής καταστροφής από την κακοκαιρία σε Νέα Πέραμο, Μέγαρα, και Μάνδρα, όπου δρόμοι μετατράπηκαν σε ποτάμια, δεκάδες οδηγοί εγκλωβίστηκαν στα αυτοκίνητά τους και πολλά σπίτια πλημμύρισαν.

Προς το παρόν 19 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ εκφράζονται φόβοι για αύξηση των θυμάτων. Αρχικά μία ηλικιωμένη ανασύρθηκε νεκρή, αφού τα νερά έφτασαν σε πολύ μεγάλο ύψος στο σπίτι της στην οδό Κοροπούλη στη Μάνδρα.

Οι κίνδυνοι αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Ένας φυσικός κίνδυνος αν και εμφανίζεται με χαμηλή συχνότητα συγκριτικά με άλλους κινδύνους, μπορεί να εξελιχθεί σε μεγάλη φυσική καταστροφή με εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Γενικότερα η ανθρώπινη νοοτροπία εμπεριέχει μια τάση χαλιναγώγησης των ακραίων φυσικών διαδικασιών. Δυστυχώς όμως η πλήρης προστασία από ένα ακραίο φυσικό φαινόμενο είναι τεχνικά ή οικονομικά ανέφικτη. Για το λόγο αυτό, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη διερεύνησης και υιοθέτησης ενός στρατηγικού σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης τους. Βασικό στάδιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των φυσικών κινδύνων αποτελεί η πρόβλεψή τους. Στις μέρες μας υπάρχει μια πληθώρα εργαλείων, μεθόδων και τεχνικών για αποτελεσματική εκτίμηση, πρόβλεψη και επιδέξιους χειρισμούς των φυσικών κινδύνων.

Αποκαλυπτικός για τις ανθρώπινες ευθύνες που υπάρχουν στις περιοχές της Μάνδρας και της Νέας Περάμου, ευθύνες που οδήγησαν στη σημερινή τραγωδία, ήταν ο Καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Δημήτρης Παπανικολάου.

Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό realfm 97,8 ο κ. Παπανικολάου έκανε λόγο για το «χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας», καθώς όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το μάθημα που έκανε σε μεταπτυχιακούς του φοιτητές ήταν πάνω στις συγκεκριμένες περιοχές με βάση τις προηγούμενες καταστροφές και, μάλιστα, τους έλεγε ότι ήταν θέμα χρόνου να γίνει.

Ειδικότερα τόνισε ότι το ρέμα που κατεβαίνει από το όρος Πατέρα, παράλληλα με την παλαιά εθνική, έχει μπαζωθεί από τον δήμο Μάνδρας και έχει χτιστεί χώρος στάθμευσης για τα οχήματα του Δήμου. Έχει διακοπεί, λοιπόν, για 500 μέτρα η κοίτη του ρέματος. Ήταν βέβαιο, λοιπόν, ότι κάποια στιγμή σε περίπτωση σφοδρής καταιγίδας δεν θα έμενε τίποτα όρθιο.

Ο Καθηγητής επισήμανε πως «εάν θέλουμε κάποια στιγμή να σοβαρευτούμε και να κάνουμε κάτι σωστό πρέπει η περιφέρεια σε συνεργασία με τη Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και τους άλλους αρμόδιους φορείς που εμπλέκονται να κάνουν μια μελέτη η οποία ταυτόχρονα θα προτείνει και τα έργα που απαιτούνται».

Η αντικειμενική αδυναμία αποτροπής των φυσικών κινδύνων με τεχνικές παρεμβάσεις, καθιστά επιτακτική την ανάγκη ολοκληρωμένης διαχείρισής τους δια μέσου δράσεων που περιλαμβάνουν πρόβλεψη, πληροφόρηση, σχεδιασμό, λήψη προστατευτικών μέτρων και αποκατάσταση.

Η διαχείριση των φυσικών κινδύνων αποτελεί λοιπόν ένα πρόβλημα σύνθετο, πολυπαραμετρικό και εξαιρετικά επίκαιρο. Η αντικειμενική αδυναμία αποτροπής των φυσικών κινδύνων με τεχνικές παρεμβάσεις, καθιστά επιτακτική την ανάγκη ολοκληρωμένης διαχείρισής τους δια μέσου δράσεων που περιλαμβάνουν πρόβλεψη, πληροφόρηση, σχεδιασμό, λήψη προστατευτικών μέτρων και αποκατάσταση.

Φυσικές καταστροφές από εξωγενή αίτια

Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται οι καταστροφές που προέρχονται από ατμοσφαιρικής προέλευσης κινδύνους, όπως οι πλημμύρες και οι καιρικές καταστροφές. Οι καιρικές καταστροφές είναι εξαιρετικής έντασης καιρικά φαινόμενα (ανεμοστρόβιλοι, τυφώνες, χιονοθύελλες) που προκαλούν τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και περιουσιακά στοιχεία. Η δεινότητα των φαινομένων αυτών είναι τεράστια και μπορεί να πλήξει και την πιο καλά θωρακισμένη κοινωνία. Η Ελλάδα δεν έχει πληγεί από τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα, αν και εξαιρετικής έντασης καταιγίδες έχουν κατά καιρούς απασχολήσει τη χώρα.

Πλημμύρες

Οι πλημμύρες αποτελούν φυσικά φαινόμενα που μπορούν να εξελιχθούν σε καταστροφικά, προκαλώντας επιπτώσεις σε ανθρώπινες ζωές, δραστηριότητες, υποδομές, στη κοινωνική δομή και το περιβάλλον. Τα πλημμυρικά φαινόμενα, ανάλογα με τα αίτια πρόκλησης τους μπορούν να διακριθούν σε:

-Παράκτιες πλημμύρες. Μερικές φορές οι καταιγίδες σε συνδυασμό με ισχυρούς ανέμους στα ανοιχτά της θάλασσας μπορούν να προκαλέσουν έντονους κυματισμούς που επιφέρουν πλημμύρες στις παράκτιες περιοχές.

-Ποτάμιες πλημμύρες. Είναι κυρίως εποχιακά φαινόμενα που προκαλούνται συνήθως, λόγω βροχοπτώσεων σε μεγάλες λεκάνες απορροής σε συνδυασμό με το λιώσιμο του χιονιού που συσσωρεύτηκε το χειμώνα.

-Ξαφνικές πλημμύρες. Οφείλονται κυρίως σε ισχυρές καταιγίδες και αποτελούν το πιο συχνό είδος πλημμύρας και αυτό με τα περισσότερα θύματα. Αν και οι καταιγίδες αυτές δε διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα, η ποσότητα νερού που παράγουν είναι ικανή να προκαλέσει υπερχείλιση χειμάρρων, ρεμάτων και ποταμών.

Σύμφωνα με τα αρχεία της Γενικής Προστασίας Πολιτικής Προστασίας, οι πλημμύρες αποτελούν για τη χώρα μας την δεύτερη πιο συχνή καταστροφή, μετά τις δασικές πυρκαγιές, και την πιο συχνή αιτία για την κήρυξη περιοχών σε κατάσταση έκτατης ανάγκης για το 2006.

Ομοίως, στην Ευρώπη σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (European Εnvironmental Αgency EEA) στο διάστημα 1998-2002 οι πλημμύρες αποτέλεσαν το 43% του συνόλου των καταστροφικών γεγονότων, με 700 θύματα και 25δις € σε ασφαλισμένες οικονομικές ζημίες. Σε αυτό συντέλεσε σε μεγάλο βαθμό η ανθρώπινη δραστηριότητα.

Μια σειρά από ανθρώπινες παρεμβάσεις ενίσχυσαν τις καταστροφικές επιπτώσεις των πλημμυρικών φαινομένων και αύξησαν την συχνότητα εμφάνισης τους. Οι πιέσεις από την συνεχή πληθυσμιακή αύξηση οδήγησαν στην δημιουργία οικισμών σε πλημμυρικές λεκάνες, θέτοντας την ζωή και την περιουσία των ανθρώπων σε κίνδυνο. Παράλληλα, η έντονη και άναρχη αστικοποίηση έχει αφήσει λίγα περιθώρια για την απορρόφηση των υδάτων από το έδαφος, περιόρισε τα κανάλια απορροής με αποτέλεσμα να προκαλείται υπερχείλιση. Τέλος, η περιβαλλοντολογική υποβάθμιση, η υποβάθμιση του εδάφους, η αποδάσωση από τον άνθρωπο συνέβαλαν στην αύξηση τόσο της ροής των υδάτων, όσο και των βροχοπτώσεων.

Η αναστροφή των δραστηριοτήτων αυτών πρέπει να είναι και τα πεδία δράσης στην προσπάθεια διαχείρισης του κινδύνου πλημμυρών για την μείωση εκδήλωσης του φαινομένου, καθώς και των επιπτώσεων.

Μπαζώνουν ρέματα, τα νομιμοποίησαν και τώρα ζητούν αποζημίωση

«Μόνο με συνεργασία μεταξύ μας, Περιφέρεια και Δήμοι, πρέπει να κάνουμε τα τεχνικά μας προγράμματα και να οριοθετούμε τις αρμοδιότητές μας με βάση τα χρήματα που κάθε φορέας έχει. Μπορούμε συζητώντας μεταξύ μας να δούμε πού θα παρέμβει ο καθένας. Επίσης, στα αιτήματα που κάνουμε κατά καιρούς, το κράτος θα πρέπει έστω ένα ποσό από αυτά που ζητάμε να το αποστέλλει».

Οι πολεοδομικές παραβάσεις που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες είναι τραγικές. Οι κρατικές υπηρεσίες που είχαν την αρμοδιότητα, θα έπρεπε να έχουν παρέμβει τότε. Τώρα έχουν νομιμοποιηθεί όλα. Ο τελευταίος νόμος που βγήκε νομιμοποιεί ακόμα και όσους έχουν κλείσει ρέματα και έχουν χτίσει ξενοδοχεία πάνω. Αυτοί που έχουν κάνει παρανομίες σου λένε εγώ το νομιμοποίησα και μετά ζητούν αποζημίωση. Όταν απαντάμε ότι έχουν κλείσει το ρέμα, σου λένε πως το έχουν νομιμοποιήσει. Έχουμε λειτουργήσει σαν κράτος με έναν τρόπο τραγικό. Είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει οριοθετήσει ρέματα, δεν έχει ολοκληρώσει τα πολεοδομικά και χωροταξικά της θέματα, δεν έχει κτηματολόγιο.

Οι πολίτες επίσης έχουν τεράστια ευθύνη. Οι αγρότες έχουν ένα ρέμα το οποίο στον χάρτη φαίνεται 12 μέτρα. Φυτεύουν μέσα στο ρέμα 4 πορτοκαλιές και όχι μόνο το μικραίνουν για λίγα δέντρα, πάνε στη συνέχεια και κλαδεύουν και ρίχνουν μέσα στο ρέμα τα κλαδιά. Έχουν ευθύνη οι επιχειρηματίες που βλέπουν την καταστροφή να έρχεται και παρόλα αυτά για να κάνουν ένα τετραγωνικό παραπάνω την αυλή του ξενοδοχείου κλείνουν το ρέμα, μετά πνίγονται και ζητούν αποζημίωση. Ευθύνες έχουν η Περιφέρεια, οι Δήμοι και το κράτος δεν αθωώνεται όμως και ο πολίτης.