ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
του κ. Γ.Κ. Χατζόπουλου
τ. Λυκειάρχη
(συνέχεια από το προηγούμενο)
Και δεν έφτανε η ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας, προς δυστυχία των Ελλήνων, ακολούθησε η βραχύβια και θνησιγενής συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878, που δημιουργούσε τη μεγάλη Βουλγαρία. Αν και βραχύβια η συνθήκη, εξακολουθούσε να τρέφει τις ελπίδες των Βουλγάρων, γιατί όχι και των Ρώσων οικονομικών αιμοδοτών τους, για έξοδο στο Αιγαίο. Το κακό τρίτωσε με τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, τον οποίο η Ελλάδα πλήρωσε με αποζημίωση 100 εκατομμυρίων χρυσών φράγκων με αποτέλεσμα να της επιβληθεί ο Δ.Ο.Ε.
Όλες αυτές οι αρνητικές καταστάσεις ενθαρρύνανε στο έπακρο τους βορείους γείτονες, οι οποίοι τώρα πια με υπέρμετρο θράσος ξεκινούν για την υλοποίηση του ονείρου τους. Ο ελληνισμός της Δράμας βρίσκεται σε δυσχερέστατη θέση. Φως στήριξης και σωτηρίας δεν υπάρχει. Η κυβέρνηση του ελεύθερου ελληνικού κράτους ζώντας κάτω από τον τάραχο του 1897 μένει απαθής και ανήμπορη. Οι οικονομικές συνέπειες, τις οποίες υπέστη είναι τεράστιες. Την απονευρώσανε ηθικά και οικονομικά.
Από την πλευρά τους οι σφετεριστές της δραμινής γης καταστρώνουν πολύπλευρο σχέδιο δράσης, που συνίσταται: α. στην οργάνωση ένοπλων ομάδων, των κομιτατζήδων, β. στη δημιουργία δύο ουσιαστικών οργανώσεων, των Βερχοβιστών και των Σαντραλιστών1. Οι Βερχοβιστές αγωνίζονται για την προσάρτηση της Μακεδονίας και της Δράμας στη Βουλγαρία, ενώ οι Σαντραλιστές ζητούν τη δημιουργία Μακεδονικού κράτους. Στην ουσία και οι δύο οργανώσεις επιδιώκουν τον ίδιο στόχο: Την αποκοπή της Μακεδονίας και της Δράμας από τον παραδοσιακό ελληνικό κορμό και την καθιέρωση των ελληνικών συνόρων μέχρι τον Όλυμπο, γ. στην οικονομική ενίσχυση των πτωχών κατοίκων της Δράμας, που αδυνατούν να πληρώσουν τους δυσβάσταχτους φόρους στο οθωμανικό κράτος δ. στην κατάληψη σχολείων και εκκλησιών, που ανήκαν στους πατριαρχικούς Δραμινούς, ε. στη λεηλασία περιουσιών και κατάληψη ακινήτων, στ. στις άγριες δολοφονίες όσων πατριαρχικών αρνούνταν να ενταχθούν στη Βουλγαρική Εξαρχία. Προβάδισμα στην εξόντωση είχαν οι κληρικοί (αρχιερείς και ιερείς), οι διδάσκαλοι, οι πρόκριτοι, οι εφοροδημογέροντες και οι οικονομικά εύρωστοι Δραμινοί και τέλος εφαρμoζόταν θρασύτατος προπαγανδιστικός μηχανισμός.
Θα δούμε στη συνέχεια πώς υλοποίησαν οι βόρειοι γείτονες το πολύπτυχο, ανηλεές και απάνθρωπο σχέδιό τους.
Μπροστά σ’ έναν τέτοιο πολλαπλό κίνδυνο, που σηματοδοτούσε τον αφελληνισμό της μακεδονικής γης και άρα της δραμινής, και την προσάρτησή της στο σλαβικό ιμπεριαλιστικό σώμα, οι γηγενείς Έλληνες Μακεδόνες δεν μείνανε απαθείς.
Οργανώθηκαν αρχικά ατελώς για την προστασία της ζωής και της γης τους. Στη συνέχεια όμως απηύθυναν αγωνιώδεις εκκλήσεις στην κυβέρνηση των Αθηνών για βοήθεια προς αποφυγή του αφανισμού τους. Η κυβέρνηση όμως των Αθηνών κωφεύει σχεδόν σ’ αυτές τις εκκλήσεις, ζώντας κάτω από τον τάραχο, που της επέβαλε ο άτυχος ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897. Όμως οι φωνές γνησίων ευυπολήπτων Ελλήνων πολιτών, αλλά και αξιωματικών, που κατοικούν στο κλεινόν Άστυ και πυρπολούνται από βαθύτατο και γνήσιο ελληνισμό, αρχίζουν να ασκούν δυναμικές πιέσεις στην κεντρική εξουσία. Αλλά και η μητέρα Εκκλησία με προεξάρχοντα τον φωτισμένο, νοήμονα, ήπιων τόνων και διαθέτοντα πολιτική ευφυΐα και διπλωματία Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ’ Δεβετζή2, αγρυπνεί.
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ο Ιωακείμ ο Γ’ επιλέγει για τις Μητροπόλεις της Μακεδονίας ιεράρχες ψυχωμένους, νέους, ευπαιδεύτους με βαθιά ριζωμένο τον Ελληνισμό στην ψυχή τους, οι οποίοι ως καλοί ποιμένες, θέτουν την ψυχή τους, κατά τον αγιογραφικό λόγο, υπέρ του ποιμνίου τους, αψηφώντας για την τύχη του σαρκίου τους και διατεθειμένοι να ανέλθουν στο Γολγοθά για να στηρίξουν το ποίμνιό τους στην ορθόδοξη πίστη και στον Ελληνισμό. Εδώ στη Δράμα στέλνεται ο 35χρονος Χρυσόστομος Καλαφάτης από την Τρίγλια της Μ. Ασίας3, με βαθιά μόρφωση, μαχητικός, απτόητος, Έλληνας και Ορθόδοξος Χριστιανός μέχρι το μεδούλι του. Γνωρίζει καλά ο Χρυσόστομος την πυρακτωμένη γη, στην οποία περιχαρής προσέρχεται για να ποιμάνει έναν Ελληνισμό, που διέρχεται δια πυρός και σιδήρου, αντιμετωπίζει καθημερινά το φάσμα του θανάτου, διαβιοί εν μέσω λεόντων , που ηδονίζονται στη θέα του αίματος αθώων. Και όλα αυτά τα υφίσταται από ομόδοξούς του, που διεκδικούν μια γη ελληνική από αρχαιοτάτων χρόνων, μια γη, που δεν τους ανήκει.
(συνεχίζεται…)
1Αρχείον Εθνοϊερομάρτυτος Χρυσοστόμου Σμύρνης, τόμ. Α’ σ. 433
2 Αρχείον Χρυσοσστόμου, τόμ. Α’ σ. 379
3 Γ.Κ. Χατζοπούλου, Ιστορικά Ανάλεκτα της Εκκλησίας της Δράμας, σ.71-83, Θεσσαλονίκη, x.x.
