ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

Ασφαλώς το κοινωνικό φαινόμενο της εγκατάλειψης της υπαίθρου και της εγκατάστασης στις πόλεις δεν χαρακτηρίζει μόνο την εποχή μας. Ανάγεται στους αρχαιότατους χρόνους με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν οι πόλεις μαμούθ με όλες τις πολύπλευρες δυσμενείς επιπτώσεις! Έτσι προέκυψαν οι υδροκέφαλες αρχαίες πόλεις, όπως Ρώμη, Αλεξάνδρεια, Κων/πολη, Αθήνα κ.ά.

Αποτέλεσμα αυτής της τάσης, την οποία διαμόρφωσαν προκλητικά κελεύσματα, αλλά και τεράστια οικονομικά συμφέροντα ατόμων, που ασχολούνται με τη βιομηχανία και το μεγάλο εμπόριο υπήρξαν οι λόγοι που σμίλευσαν την ιανική μορφή της μετανάστευσης.

Πολύπτυχο το φαινόμενο του υδροκεφαλισμού των πόλεων. Ας δούμε λοιπόν μερικές από τις πτυχές, που συμβάλλουν στον υδροκεφαλισμό τους με τις ευεργετικές, αλλά τις ολέθριες επιπτώσεις.

Ας δούμε λοιπόν το φαινόμενο με τη διπλή όψη.

Κι ας ξεκινήσουμε με τις οδυνηρές επιπτώσεις, που σημειώνονται στην ύπαιθρο. Κατ’ αρχάς συρρικνώνεται ο πληθυσμός, το μεγάλο μέρος του οποίου ανήκει στην παραγωγική ηλικία. Έτσι περιορίζεται σημαντικά η καλλιέργεια της γης με αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των παραγωγικών αγαθών διατροφής και τη δυνατότητα άνετης προμήθειας από τους καταναλωτές. Η περιορισμένη παραγωγή αγαθών οδηγεί μοιραία στην αύξηση της τιμής τους, αφού αυτή ρυθμίζεται από την αρχή της ζήτησης και της προσφοράς.

Την εγκατάλειψη της καλλιέργειας της γης ακολουθεί και η εγκατάλειψη της κατοικίας, η οποία, μετά την εγκατάλειψή της, αναπόφευκτα οδηγείται στην ερήμωση και στη φθορά και στη συνέχεια στη μετατροπή της σε ερείπια, φαινόμενο λυπηρό, όταν παρατηρείται σε ειρηνική περίοδο.

Μοιραίο είναι να περιορίζονται οι γεννήσεις, να γηράσκει ο πληθυσμός, να μειώνονται τα πρωτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, να απουσιάζουν οι φωνές της ιεράς συνέχειας της ζωής με αποτέλεσμα να καλύπτονται οι οικισμοί από το πέπλο της βουβαμάρας και της απαισιοδοξίας, ό,τι χειρότερο για την πληθυσμιακή επιβίωση.

Η συρρίκνωση του υπαίθριου ανθρώπινου δυναμικού επισύρει την εγκατάλειψη νοσηλευτικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, την εγκατάλειψη του οδικού δικτύου και τη μετατροπή των γεωργικών εκτάσεων σε δασικές.

Ιδιαίτερα, όταν αυτό το φαινόμενο παρατηρείται σε παραμεθόριες περιοχές, δημιουργεί εύλογα τον κίνδυνο της ανασφάλειας των συνόρων, κάτι που ανοίγει την όρεξη των όμορων, να σκέφτονται μελλοντική βουλιμία.

Παράλληλα ο εθιμικός βίος, που αποτελεί βασικό στοιχείο της ταυτότητας του λαού, να αφυδατώνεται με κατάληξη την εγκατάλειψή του, στοιχείο απαισιόδοξο.

Επισκεπτόμενος σήμερα από νοσταλγία για προσκύνημα τους αφυδατωμένους από τη ζωή επαρχιακούς οικισμούς σφίγγει στην κυριολεξία η ψυχή σου. Οι θορυβώδες λαλιές των γαβριάδων δεν αναστατώνουν πια τους πάλαι ποτέ λασπόδρομους ούτε και οι σκύλοι φύλακες αλυχτούν διαταράσσοντας τη νυχτερινή γαλήνη. Που και που ακούγεται το αποκρουστικό λάλημα της κουκουβάγιας. Πονεμένη σιωπή.

Είναι λοιπόν μοιραίο όλοι αυτοί οι παράγοντες, που καθιστούν δυσχερή τη ζωή στην ύπαιθρο, να οδηγούν με σιγουριά την παραγωγική ηλικία, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενη στην καταφυγή στα μεγάλα αστικά κέντρα και για τη χώρα μας πρωτίστως στην Αθήνα, ύστερα στη Θεσσαλονίκη και στις άλλες πόλεις.

Ασφαλώς εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Δύσκολη η προσαρμογή, αφού υποχρεούνται να ζήσουν σ’ ένα περιβάλλον ξένο προς εκείνο, που έζησαν πριν από δεκαετίες.

(συνεχίζεται…)