ΑΡΘΡΟ

Του Χάρη Δαμιανίδη

Απόφοιτου του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης

 

 

Στις αρχές του Μάρτη δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα για τις φονικές πυρκαγιές στο Μάτι το περασμένο καλοκαίρι. Τον ανθρώπινο όλεθρο και τη φυσική καταστροφή που προκάλεσε. Με αφορμή τη δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων των εμπειρογνωμόνων και τις αιτίες που προκάλεσαν τις πιο πρόσφατες ανθρωποθυσίες, η μνήμη μας «σπρώχνει» πίσω στο όχι και τόσο μακρινό 2007, τότε που οι φλόγες της φωτιάς «κατάπιναν» 65 συνανθρώπους μας και μετέτρεπαν σε κρανίου τόπου χιλιάδες στρέμματα γης και αφάνιζαν τεράστιας αξίας ζωικό κεφάλαιο στην Ηλεία.

Κυβέρνηση ήταν η Νέα Δημοκρατία με Πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή, ενώ ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. τότε ήταν ακόμη συνασπισμός, ήταν ένα μικρό κόμμα της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Τι έλεγαν, πώς αντιμετώπιζαν, πώς προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν εκείνη την καταστροφή τα δύο αυτά κόμματα; Η Νέα Δημοκρατία έκανε λόγο για «ασύμμετρες απειλές» και ο Βύρων Πολύδωρας, Υπουργός τότε, απέδωσε εκείνη την ολική καταστροφή στον «στρατηγό άνεμο». Δεν επιλέχθηκε τυχαία αυτή η ορολογία. Έτσι, η λογική κατάληξη ήταν ότι δεν μπορεί να ελεγχθεί κάτι το οποίο είναι απρόβλεπτο και ξεπερνάει τα όρια του ανθρώπινου νου και της πράξης. Αυτό σημαίνει η ασύμμετρη απειλή. Άρα, μη ζητάτε και τόσες ευθύνες από εμάς, την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Και από την άλλη, στο δελτίο τύπου του τότε ΣΥ.ΡΙΖ.Α. διαβάζουμε: «Την ώρα που εκατοντάδες συμπολίτες μας δίνουν μάχη για τη ζωή τους αβοήθητοι καλό θα ήταν οι κυβερνητικοί παράγοντες αντί να σχεδιάζουν την επικοινωνιακή άμυνα της Κυβέρνησης ανακαλύπτοντας ασύμμετρες απειλές και αόρατους εχθρούς να ασχολούνται με την αντιμετώπιση της καταστροφής. Η μόνη προφανής ασυμμετρία αυτή τη στιγμή είναι η ανικανότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τον εφιάλτη από τη μια και οι εξαιρετικές επιδόσεις σε επικοινωνιακά ευρήματα από την άλλη».

Αν αντιπαραβάλλουμε πολιτικά το καλοκαίρι του 2007 με αυτό του 2018 στο Μάτι, το μόνο που αλλάζει είναι το θέμα των κομμάτων στο πολιτικό σκηνικό. Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. χρησιμοποιεί ίδια ορολογία, ασύμμετρες απειλές επικαλέστηκε ο κ. Τσίπρας για την καταστροφή στο Μάτι και η Νέα Δημοκρατία επανέλαβε στα σχόλια της τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. του 2007. Άλλαξαν μόνο οι ημερομηνίες, το ήθος και ο λόγος απαράλλαχτα. Οι Κυβερνήσεις της Δεξιάς τότε και της Αριστεράς σήμερα, όταν πρόκειται να αποποιηθούν τις ευθύνες τους και να καλύψουν την ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού επινοούν μονίμως τις θεωρίες συνωμοσίας. Αυτό βοηθάει τις Κυβερνήσεις, την εξουσία γενικότερα να καναλιζάρουν τη σκέψη και το κριτήριο των εργαζομένων, σε κατεύθυνση ανώδυνη για την εξουσία.

Με μεγάλη επιδεξιότητα συνεχώς παρουσιάζουν τέτοιες ανθρώπινες τραγωδίες σαν κάτι μοιραίο και προσωποποιούν τις ευθύνες. Τη μια φταίει η ασυνεννοησία των αρμοδίων, την άλλη η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς. Είναι βολική μια τέτοια προσέγγιση που εστιάζει σε πρόσωπα και σε πλημμελείς χειρισμούς. Όμως, παρατηρώντας διαχρονικά αυτές τις ερμηνείες και συμπεριφορές, αβίαστα προκύπτει το ερώτημα γιατί ξεκινώντας από το 1974 και μετά ενώ τόσο διαφορετικά πρόσωπα είχαν την ευθύνη για τη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων και την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων (πλημμύρες, πυρκαγιές) τα αποτελέσματα ήταν πάντοτε το ίδιο απελπιστικά και ζημιογόνα για το δημόσιο συμφέρον; Πάντα, το ανθρώπινο περιβάλλον ήταν και είναι στο έλεος της μανίας της φύσης. Γιατί ενώ γνωρίζουν πώς να προστατεύσουν τις ανθρώπινες ζωές και το φυσικό περιβάλλον με έργα υποδομών, δεν το κάνουν; Είναι κοντόμυαλοι ή άλλες είναι οι προτεραιότητες της πολιτικής τους και την αξία της ανθρώπινης ζωής τη βάζουν στη ζυγαριά του κόστους – οφέλους; Καλύτερα μια ψευτοαποζημίωση για τις ζημιές που προκαλούνται παρά έργα υποδομής που κοστίζουν πολλά στον προϋπολογισμό. Και γιατί το κράτος ενώ είναι φειδωλό και αναποτελεσματικό, όταν πρόκειται να ανταποκριθεί στον κοινωνικό του ρόλο, δείχνει ισχυρή θέληση και αποφασιστικότητα όταν πρέπει να μειωθούν οι συντάξεις και να υποβαθμιστούν τα κοινωνικά δικαιώματα;

Αν δούμε την μεγάλη εικόνα έρχονται στο μυαλό αντίστοιχες φονικές καταστροφές και σε άλλες χώρες. Με τον τυφώνα «Κατρίνα» το 2005 στις ΗΠΑ χάθηκαν περισσότεροι από 1.833 άνθρωποι, με την πυρκαγιά στον Πύργο «Γκρένφελ» τον Ιούνιο 2017 που έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 71 άτομα και πέρσι τον Αύγουστο με την κατάρρευση της γέφυρας στη Γένοβα σκοτώθηκαν 43 άτομα. Η ίδια αδιαφορία παντού για λήψη προληπτικών μέτρων στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.

Τις τραγωδίες αυτές τις διαπερνάει η λογική του επιχειρηματικού κέρδους που υπηρετούν όλες οι κυβερνήσεις, εγχώριες και ξένες. Όταν το επιχειρηματικό εγώ λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το κοινωνικό σύνολο η ανθρώπινη ζωή είναι στα αζήτητα. Είναι ο πυρήνας της πολιτικής που εκπορεύεται από την Ε.Ε. και υλοποιείται από όλες τις κυβερνήσεις.