ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

Ξεκινώντας να ευχηθώ οι όροι Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη και Βιοκλιματική Ανάπλαση που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, να αποκτήσουν υπόσταση στην ατζέντα των δημοτικών παρατάξεων και να σταματήσουν να αποτελούν κενό γράμμα και νερό στον μύλο της ψηφοθηρίας.

Ο Δήμος Δράμας όπως πολλοί Δήμοι ανά την επικράτεια έθεσε την εφαρμογή της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης νομίζω από την αρχή λανθασμένα μιας και όπως αναπτύσσω στο άρθρο χρειάζεται πάνδημη συμμετοχή από όλους και όλα για να πετύχει αυτή η δράση και όχι στενότητες σκέψης και συνσυμμετοχής πολιτών και οργάνων της πόλης μας.

Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη σημαίνει Ανάπτυξη προς κάθε κατεύθυνση, χωροταξικά, πληθυσμιακά, υγειονομικά, πολιτιστικά και πολιτισμικά. Αυτό που διαφημίζει η νέα Δημοτική Αρχή δια του επικεφαλής της είναι καλλωπιστική, εξωραϊστική διαμόρφωση ήδη υπαρχόντων κοινών χώρων και τίποτε παραπάνω. Εάν το μπερδεύει το θέμα, καλό είναι να διαβάσει το άρθρο μου το οποίο μάλλον θα βοηθήσει στην κατανόηση του τι είναι και του τι δεν είναι Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη.

Έγινε από ότι πληροφορήθηκα μια εκδήλωση δημόσιας διαβούλευσης για την Στρατηγική περί Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Δράμας, από την οποία φάνηκε ξεκάθαρα ότι ήταν μια κλειστή υπόθεση μόνο ορισμένων φορέων και από το κολάζ των φωτογραφιών που ανέβησαν στην εκδήλωση, υπήρχαν Δημοτικοί Σύμβουλοι, Αντιδήμαρχοι της Δημοτικής Αρχής, δημοσιογράφοι και κάποια σωματεία. Εγώ είδα μονάχα την Ένωση Κυριών, τον εκπρόσωπο του Επιμελητήριου, τον Καθηγητή κ. Κοτιο και μου γεννάται το άμεσο ερώτημα προς τον κ. Παπαδόπουλο.

Όταν κάνετε δημόσια διαβούλευση για ένα τέτοιο σοβαρό θέμα Στρατηγικής όπως το απαγγείλατε, γίνεται με διάρκεια κάποιων ήμερων, ανακοινώνεται ευρέως και όχι σε επιλεγμένα και αρεστά Μ.Μ.Ε. και δίχως την παρουσία πάσης της πόλης και πάσης εκπροσώπησης δεν μπορούν να γίνονται οι συζητήσεις αυτές.

Αυτή είναι η σωστή σειρά, εάν θέλετε αυτή η νέα ντιρεκτίβα της Ε.Ε. να έχει κάποιο αποτέλεσμα, έτσι ώστε να ομορφαίνει η πόλη μας, να τονωθεί η οικονομία της και η καλαισθησία με σεβασμό στο περιβάλλον, πάντα με γνώμονα προς την κλιματική αλλαγή και προστατευτικά προς τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της πόλης μας.

Θα ήθελα να σας ρωτήσω το εάν γνωρίζατε πριν τι σημαίνει Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη και εάν συνεχίζετε να γνωρίζετε μετά από ενημερώσεις που θα είχατε είτε προσωπικά, είτε ως παράταξη, τι είναι αυτή η περίφημη Βιώσιμη Ανάπτυξη, τι σημαίνει, πώς διακυβεύεται και πως εφαρμόζεται μακροχρόνια. Αυτό το ερώτημα απευθύνεται σε εσάς και σε όλους τους Δήμαρχους της ελληνικής επικράτειας.

Πρόσφατα παρακολούθησα δύο άκρως ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις. Αυτά που απεκόμισα μαζί με ψάξιμο άρθρων περί του θέματος αυτού τα καταγράφω στο άρθρο που ακολουθεί και σας προτρέπω να το διαβάσετε γιατί θα ωφεληθείτε τα μάλα.

Η συγκεκριμένη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη αποτελεί υποχρέωση από το εταιρικό σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης το γνωστό ΕΣΠΑ. Ταυτόχρονα όμως δημιουργεί μια νέα χωρική πραγματικότητα χωρίς να μπει κανείς δημοτικός παράγοντας να διερευνήσει ή να αποδείξει εμπράκτως αν αυτά τα έργα στοιχίζονται, αν είναι συμβατά, με τον υφιστάμενο γενικό πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό της πόλης μας.

Με λίγα λόγια τι σημαίνει Βιώσιμη Ανάπτυξη που την αναφέρουν συχνά-πυκνά οι περισσότεροι Δήμαρχοι, υποψήφιοι και μη; Ο γνωστότερος ορισμός της ανήκει στην πρώτη πρωθυπουργό της Νορβηγίας Gro Harlem Brundtland, η οποία ως Πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη παρέδωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1987, την αναφορά της, με τίτλο «Το Κοινό μας Μέλλον», γνωστή ως «Brundtland report», στην οποία η βιώσιμη ανάπτυξη ορίζεται ως: η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες.

Στη Διεθνή Συνδιάσκεψη του Ρίο, το 1992, διατυπώθηκαν για πρώτη φορά και επίσημα οι αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Εκεί η Βιώσιμη Ανάπτυξη ορίζεται ως: η ανάπτυξη που παρέχει μακροπρόθεσμα οικονομικά, κοινωνικά, υγειονομικά, περιβαλλοντικά, χωροταξικά, πολιτιστικά, πολιτισμικά, οφέλη φροντίζοντας τις ανάγκες της παρούσας και των μελλοντικών γενεών.

Θα προσθέσω μερικά στοιχεία από την ομιλήτρια Αντιδήμαρχο Βιέννης κ. Βασιλάκου.

Μέχρι το 2050 το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί σε πόλεις. Η πόλη της Βιέννης αυξάνεται από 25-40.000 κατοίκους τον χρόνο. Οι βασικοί στόχοι της ατζέντας είναι ο αστικός σχεδιασμός, η συμμετοχικές δομές και η εξάλειψη της φτώχειας και των ανισοτήτων.

Ο Δήμος της Βιέννης στοχεύει στην συνεργασία των πολιτών-δήμου-επιχειρήσεων, με δράσεις ευαισθητοποίησης και συμμετοχής των δημοτών. Παγκόσμιο παράδειγμα η πόλη της Κολομβίας Μεντεγίν, όπου μετά από συνελεύσεις γειτονιών, σχεδιάστηκαν τελεφερίκ, σχολεία, βιβλιοθήκες κ.α. με αποτέλεσμα την ένταξη των υποβαθμισμένων περιοχών στην αγορά εργασίας και την πρόσβαση στην εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να μεταμορφωθεί από έδρα των ναρκοβαρόνων σε τουριστικό προορισμό, με μείωση της εγκληματικότητας κατά 80%. Η εκπροσώπηση των γειτονιών στον Δήμο, με διετή αρχικά διαβούλευση και συνεχή παρουσία στις δημοτικές αποφάσεις κατόπιν, συνέβαλε στον μετασχηματισμό της σε πόλη πρότυπο. Η αυτόνομη δράση των Δημοτικών Αρχών έχει πλέον ελαχιστοποιηθεί.

Στη Βιέννη δίνουν 400-800€ στους κατοίκους για να υλοποιήσουν μια ιδέα τους στον δρόμο τους ή την γειτονιά τους. Αυτό λειτουργεί μεταδοτικά και «ανταγωνιστικά» μεταξύ των κατοίκων, με αποτέλεσμα να εξωραΐζουν και να προστατεύουν στην συνέχεια την περιοχή τους.

Κλείνοντας αναφέρθηκε στην κυριαρχία του αυτοκινήτου, η οποία πρέπει να περιοριστεί, καθότι καταλαμβάνει το 80% του δημόσιου χώρου όντας ακίνητο τις 22 από τις 24 ώρες της ημέρες. «Είναι ο φθηνότερος τρόπος να καταλαμβάνεις 6 τ.μ. δημόσιου χώρου» είπε χαρακτηριστικά. Το αυτόνομο αυτοκίνητο, η ανάπτυξη των πεζόδρομων και των ποδηλατόδρομων, καθώς και των σωστά οργανωμένων μέσων μαζικής μεταφοράς με οικολογικό καύσιμο είναι στην κατεύθυνση του περιορισμού της αυτοκίνησης.

Είναι γεγονός ότι σε όλο τον κόσμο οι πόλεις είθισται να βρίσκονται πάντα δυο βήματα μπροστά από τις χώρες.

Έχουν την ευχέρεια να απορροφούν πιο γρήγορα τις αλλαγές και τις δυνατότητες της τεχνολογίας, να εφαρμόζουν σε πιλοτικό επίπεδο καινοτόμα προγράμματα, να προχωρούν σε αναπτυξιακές συνέργειες προς όφελος του πολίτη, να αναπτύσσουν δράσεις αλληλεγγύης.

Ακόμα και στην Ελλάδα της κρίσης, κατά γενική ομολογία, η συμβολή των πόλεων στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής ήταν καθοριστική. Η Νέα Αστική Ατζέντα, όπως διαμορφώθηκε μετά τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, αξιοποιεί αυτή την ικανότητα των πόλεων δημιουργώντας μια εργαλειοθήκη από πολιτικές, δράσεις και πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν καθοριστικά στην ενίσχυση της αειφορίας και της βιωσιμότητας των πόλεων, με ορίζοντα το 2030, όπως τίθεται και από τους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ.

Καθορίζει πρότυπα και αρχές για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, την ανάπτυξη, τη διαχείριση και τη βελτίωση των αστικών περιοχών στους πέντε κύριους άξονες υλοποίησής της: πολιτικές και νομοθεσία για το αστικό περιβάλλον, πολεοδομία και αστικό σχεδιασμό, τοπική οικονομία και δημοτική χρηματοδότηση, τοπική εφαρμογή τη Δημόσια Υγεία.

(συνεχίζεται…)