ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

 

 

«Ναλλοί εμάς και βάι εμάς, ‘πάρθεν η Ρωμανιά.

Μοιρολογούν τα εγκλησές, κλαιγ’νε τα μοναστήρια

κι Αε – Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπάται.

-Μη κλαις, μη κλαις, Αε – Γιάννε μου, και μη δερνοκοπάσαι.

-Η Ρωμανιά πέρασεν, η Ρωμανιά ‘πάρθεν.

-Η Ρωμανιά κι αν ‘πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο».

(Δημοτικό Ποντιακό τραγούδι)

 

Και φέτος, όπως κάθε χρόνο, οι Σύλλογοι των Ποντίων τίμησαν με σεμνές τελετές τη μνήμη των 353 χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου, που έχασαν τη ζωή τους με οποιοδήποτε τρόπο στα χωριά, στις πόλεις, στα βουνά και στα λαγκάδια της αγιασμένης και αγιοτόκου Ανατολής.

Δεν γνωρίζω σε ποια επίσημη απογραφή στηρίχτηκε η εξαγωγή του αριθμού των 353 χιλιάδων θυμάτων. Έχω όμως υπ’ όψη μου το βιβλίο του Έλληνα καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης Γεωργίου Αρνάκη, όπου αναφέρεται ότι ο πληθυσμός των Ελλήνων, προτού οι Τούρκοι εγκατασταθούν οριστικά στη Μ. Ασία, ανερχόταν σε 24 εκατομμύρια. Τι απέγιναν όμως τα 22,5 εκατομμύρια των Ελλήνων, αφού στη μητέρα Ελλάδα επιστρέψανε μετά την ανήκουστη στην ανθρώπινη ιστορία Γενοκτονία, 1.500.000 περίπου με την ψυχή καταματωμένη και ημιθανείς Έλληνες;

Σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να αναφερθώ λεπτομερώς στο πώς συντελέστηκε η Γενοκτονία, αλλά στους λόγους, που οδήγησαν σ’ αυτήν.

Δυστυχώς η Γενοκτονία του Ελληνισμού της Μ. Ασίας ήταν αναπόφευκτη για τους εξής λόγους:

Πρώτα πρώτα θα πρέπει α αποδώσουμε τη Γενοκτονία στην εύνοια των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, όπως της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Ιταλίας, προς του Τούρκους όχι βέβαια για λόγους συναισθηματικούς, αλλά καθαρά για λόγους οικονομικών συμφερόντων.

Μολονότι, έναν αιώνα πριν τη Γενοκτονία, οι Μεγάλες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις είχαν αποφασίσει τον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε δέκα κράτη, ένα μήνα αργότερα μετανιώσανε και ανακαλέσανε την απόφασή τους για διαμελισμό της Τουρκίας για ευνόητους λόγους.

Δεύτερος λόγος στον οποίο οφειλόταν η Γενοκτονία ήταν το ότι η Τουρκία ήταν μια χώρα πλούσια σε μέταλλα, όπως ασήμι και χαλκό, από τα οποία είχαν μεγάλη ανάγκη οι Ευρωπαίοι για τη βιομηχανία τους, η οποία αναπτυσσόταν γοργά. Την εξόρυξη και επεξεργασία των μετάλλων αυτών την πραγματοποιούσαν οι Έλληνες και γι’ αυτό οι Τούρκοι έδειχναν προς αυτούς μια εύνοια, που υπαγορευόταν από το συμφέρον τους. Αυτή λοιπόν η σχέση των Ελλήνων με την εξόρυξη των μεταλλευμάτων αποτελούσε καρφί στα μάτια των Ευρωπαίων και γι’ αυτό έπρεπε να αρθεί.

Τρίτος λόγος της Γενοκτονίας ήταν το γεγονός ότι η τουρκική οικονομία (εμπόριο και τράπεζες) ήταν στα χέρια των Ελλήνων κυρίως, αλλά και των Αρμενίων, κάτι που εμπόδιζε τη διείσδυση των Ευρωπαίων στην οικονομία της Τουρκίας.

Τέταρτος λόγος. Η Τουρκία ήταν μια πολυπληθής χώρα και επομένως μεγάλη αγορά για τη διοχέτευση των βιομηχανικών προϊόντων των Ευρωπαίων. Έπρεπε λοιπόν από αυτήν την αγορά να εξοβελισθούν οι Έλληνες.

Πέμπτος λόγος. Το δάκτυλό της είχε βάλει έμμεσα και η ορθόδοξη ρωσική Εκκλησία, η οποία είχε βλέψεις να καταλάβει το Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Πόλης, που ανήκε στη δικαιοδοσία των Ελλήνων. Γι’ αυτό και η αποδυνάμωση των Ελλήνων του Πόντου ευνοούσε τα υποχθόνια σχέδια της. Το Πατριαρχείο ήταν η ασπίδα προστασίας του Ελληνισμού.

Έκτος λόγος. Καθοριστικό ρόλο στη Γενοκτονία έπαιξε και η ρωσική εξουσία για δικούς της λόγους, ενισχύοντας τον Κεμάλ με μεγάλα οικονομικά μέσα καθώς και με χιλιάδες όπλα και πυρομαχικά.

Έβδομος λόγος. Η κίνηση των Ελλήνων του Πόντου να προβούν στην ίδρυση ανεξάρτητης και αυτόνομης Δημοκρατίας στον Πόντο με τη χλιαρή ενθάρρυνση της ηγεσίας του Ελληνικού κράτους. Μια τέτοια προσπάθεια, θνησιγενής εν τη γενέσει της και στηριζόμενη στο συναίσθημα, εύλογο ήταν να κινήσει την αντίδραση των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, αφού, αν υλοποιούνταν, θα δυσχέραινε την εισδοχή της στην τουρκική αγορά, αλλά και τον έλεγχο των τουρκικών πραγμάτων.

Μια τέτοια κίνηση των ελλήνων Ποντίων δεν προοιώνιζε θετικά αποτελέσματα, αφού τόσο το ελληνικό κράτος, όσο και άλλες έξωθεν δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων και των Η.Π.Α. δεν μπορούσαν (Ελλάδα) ή δεν ήταν διατεθειμένες να τη στηρίξουν. Αλλά και αν η κίνηση αυτή είχε θετικά αποτελέσματα, η ενδόμυχη σκέψη για μελλοντική ένωση με την Ελλάδα ήταν ανέφικτη γεωγραφικά.

Η κίνηση αυτή των Ποντίων είχε κάθε λόγο να εξαγριώσει τους Νεοτούρκους, οι οποίοι έβλεπαν σ’ αυτήν την αρχή της υλοποίησης του σχεδίου για διαμελισμό της χώρας τους.