Πτώση Canadair: Έρευνα για τα αίτια – «Πλέγμα πολλών δυσκολιών για τους πιλότους» (Μέρος Α’)

ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

Τριήμερο εθνικό πένθος στις Ένοπλες Δυνάμεις για τον θάνατο των δύο πιλότων του Canadair που κατέπεσε στην Κάρυστο κατά την κατάσβεση της φωτιάς. Σε εξέλιξη ήταν η έρευνα για τα αίτια της τραγωδίας. Σε αυτά είμαστε πρώτοι.

Στο μικροσκόπιο της έρευνας μπήκε το βίντεο που δείχνει ακριβώς τη στιγμή που το Canadair συντρίβεται, λίγο αφότου έχει κάνει ρίψει νερού σε πύρινη εστία.

Στο εν λόγω βίντεο, που κατέγραψε η κάμερα της ΕΡΤ – συγκλονίζοντας και τους ίδιους τους δημοσιογράφους του σταθμού – φαίνεται το αεροσκάφος να χάνει τον πλωτήρα του δεξιού φτερού – μάλλον μετά από πρόσκρουση με δέντρο – και να πέφτει, πριν προκληθεί έκρηξη.

Επίσης, εξετάστηκε το μικροκλίμα που είχε δημιουργήσει η φωτιά στην περιοχή, αλλά και η ίδια η γεωμορφολογία.

Ο κυβερνήτης, ο 34χρονος σμηναγός Χρήστος Μουλάς, και ο συγκυβερνήτης του, ο 27χρονος ανθυποσμηναγός Περικλής Στεφανίδης, ανασύρθηκαν νεκροί από το σημείο.

Πτώση Canadair: Τι λένε οι ειδικοί για τα αίτια

Ένα ακόμα ένα αεροπορικό δυστύχημα με πυροσβεστικό αεροσκάφος, κάτω από δύσκολες και πιεστικές συνθήκες, από ανθρώπους που έχουν μπει σε ένα λειτούργημα, μία αποστολή, την οποία εκτελούν γνωρίζοντας εξ αρχής το ρίσκο που παίρνουν και τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε κάθε κίνηση και απόφασή τους.

Όπως σας εξηγώ, τα Canadair, λόγω της φύσης των αποστολών τους, εκτελούν χαμηλές πτήσεις και αυτό οδηγεί σε μεγάλο ποσοστό πτώσεων.

Το αεροσκάφος αυτό πετάει μέσα από ένα πλέγμα πολλών δυσκολιών: μεγάλες ταχύτητες σε χαμηλό ύψος, μεγάλες θερμοκρασίες, χαμηλές ορατότητες. Οι αναταράξεις στη ζώνη ρίψης είναι κάτι το απίστευτο.

Είναι, ουσιαστικά, μία ακραία πτήση που καταπονείται το αεροσκάφος και το πλήρωμα, που πρέπει να σκέφτεται ανά πάσα στιγμή τη θέση του αεροσκάφους τα επόμενα δευτερόλεπτα και λεπτά κάτω από άγνωστο περιβάλλον, στο οποίο οι συνθήκες μεταβάλλονται, αλλάζουν. Πρέπει να είσαι ψύχραιμος, καλά εκπαιδευμένος και έμπειρος και να πάρει ελεγχόμενα ρίσκα για να κάνεις επιτυχή κατάσβεση.

Ο κυβερνήτης και το πλήρωμα εκτιμά ανά πάσα στιγμή ποια είναι η γεωμορφολογία, ποια είναι η θέση του αεροσκάφους και τι είδους ρίψη μπορεί να κάνει. Το να πούμε ότι ήταν χαμηλά ή ψηλά είναι υποκειμενικό. Πετούν χαμηλά, περίπου από 20 μέτρα ύψος. Όλες οι πυροσβεστικές πτήσεις έχουν ρίσκο, γιατί δεν γνωρίζεις στη χαράδρα ή στην πλαγιά που θα προσεγγίσεις ποιο είναι το μικροκλίμα που θα βρεις μπροστά σου.

Το αεροσκάφος κινείτο κόντρα στον ήλιο. Μειώνει πολύ την ορατότητα και αυτός είναι ο λόγος, εκτιμώ, ότι διέλαθε της προσοχής τους η απόσταση που είχε το δεξί φτερό με αυτή την συστάδα δένδρων. Επισημαίνοντας πως «πάντοτε υπάρχει κάποια αιτία». Είναι κάτω από αντίξοες συνθήκες, είναι το ανάγλυφο του εδάφους. Η προσπάθεια του πιλότου να κατασβέσει τη φωτιά τον ωθεί στο να κατέβει λίγο πιο χαμηλά από το επιτρεπτό προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματικός. Στην προσπάθεια του ο πιλότος να σβήσει τη φωτιά, το δεξί ακροπτερύγιο χτυπά σε μία συστάδα δέντρων, φεύγει ο πλωτήρας μαζί με την βάση του και έκτοτε βλέπουμε μια σπειροειδή βύθιση του αεροσκάφους και προσκρούει στο έδαφος. Μέσα σε αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα βλέπουμε την προσπάθεια του πιλότου να επαναφέρει το αεροσκάφος αλλά δυστυχώς είναι δύσκολο γιατί η αποκόλληση του πλωτήρα δημιούργησε ζημιές στο πηδάλιο κλίσεως και δεν μπορούσε να ενεργήσει ο χειριστής και να το επαναφέρει, με αποτέλεσμα να έχουμε αυτή την τραγική κατάληξη.

Σύμφωνα με την κατασκευαστική εταιρεία; «κανένα μεταφορικό αεροσκάφος ή πυροσβεστικό δεν έχει κάθισμα εκτίναξης». Έχουν μόνο τα μαχητικά έτσι τα έχει ο κατασκευαστής. Είναι δύσκολο να υπάρχουν εκτινασσόμενα καθίσματα. Σε πολλά αεροσκάφη υπάρχουν πολλές φορές 2-3 πιλότοι μαζί με τον μηχανικό όπως είναι τα C-130 και είναι δύσκολο να υπάρξει εκτίναξη. Λόγω κατασκευής, είναι δύσκολο να φύγουν οι πιλότοι ή όσοι βρίσκονται στην καμπίνα. «Πάντοτε όταν υπάρχει πυρκαγιά και φεύγει ένα πυροσβεστικό να κάνει την πρώτη ρίψη, ποτέ δεν κάνει την πρώτη ρίψη άμεσα, πάντοτε θα περάσει να κάνει μία επιθεώρηση πώς εξελίσσεται η φωτιά και στη συνέχεια στη δεύτερη ρίψη, τότε θα δει από πώς θα πέσει για να ρίξει το νερό και στη συνέχεια πώς θα φύγει, όταν υπάρχουν χαράδρες και βουνά» είπε σε άλλο σημείο.

Και πως παρότι το Canadair ήταν παλιό, δεν υπήρχε ζήτημα ασφαλείας στις πτήσεις. Σύμφωνα με τον ίδιο, η χώρα έχει πλέον 10 CL-215 στον στόλο της.

Το θέμα που ανοίγει πλέον είναι τι εξοπλισμό έχουμε στη χώρα και ποια τα μέσα και οι δυνατότητες που υπάρχουν ώστε να εκσυγχρονιστεί ο στόλος.

Τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης της Ελλάδας

Στα εναέρια μέσα που διαθέτει η χώρα όπου κάθε χρόνο εστιάζεται το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και τα οποία αποτελούν (και πάλι -σχεδόν- κάθε χρόνο) αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, βρήκαμε ότι το ΥΚΚΠΠ αναφέρει πως το 2023 διαθέτουμε 89 εναέρια μέσα (40 από τον εθνικό στόλο και 49 μισθωμένα) έναντι 83 το 2022 και μόλις 61 πριν από τέσσερα χρόνια, το 2019. Από αυτά 11 είναι από τα παλαιά Canadair CL-215 της ιστορικής 355 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών και 7 από τα νεότερα Canadair CL-415 της 383 Μοίρας Ειδικών Επιχειρήσεων Αεροπυροσβέσεως.

(συνεχίζεται…)