ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

 

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Απέναντι σε αυτή την πλημμύρα ψεύτικων ειδήσεων που φαίνεται να μας… πνίγει υπάρχει «σανίδα σωτηρίας»; Τι πρέπει να γίνει και πώς μπορεί ο καθένας μας να προστατευθεί; Σύμφωνα με τον καθηγητή Κόλφιλντ «χρειάζεται να πολεμήσουμε την παραπληροφόρηση χρησιμοποιώντας διαφορετικά εργαλεία, όπως είναι η πιο επιθετική και αυστηρή πολιτική σε ό,τι αφορά τις θεραπείες – για παράδειγμα, δεν πρέπει να υπάρχει καμία ανοχή σε όσους διαφημίζουν μη αποδεδειγμένες και μη εγκεκριμένες θεραπείες – αλλά και η δράση από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης μέσω στρατηγικών που θα βάλουν φρένο στην εξάπλωση της online παραπληροφόρησης, αντιμετωπίζοντας και διορθώνοντας τις λανθασμένες ειδήσεις. Είναι εξίσου σημαντικό να βοηθήσουμε τον πληθυσμό να έχει περισσότερη κριτική σκέψη σχετικά με το τι διαβάζει και μοιράζεται με άλλους. Και μόνο αυτό μπορεί να κάνει πολύ μεγάλη διαφορά. Μάλιστα στον Καναδά ξεκινήσαμε πρόσφατα μια καμπάνια, την Check then Share (https://checkthenshare.ca) ώστε να ενθαρρυνθεί ο πληθυσμός να κάνει αυτό ακριβώς: να τσεκάρει πρώτα καλά τι διαβάζει προτού το μοιραστεί με άλλους».

 

Ο ρόλος των επιστημόνων

 

Και βέβαια στην προσπάθεια ανάδειξης της επιστημονικής αλήθειας προεξάρχοντα ρόλο οφείλουν να έχουν οι ίδιοι οι επιστήμονες, τόνισε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα, ο οποίος έγραψε μάλιστα στα τέλη του περασμένου Απριλίου ένα άρθρο στην επιθεώρηση «Nature» σχετικά με την ψευδοεπιστήμη στην εποχή της κορωνο-πανδημίας και την καταλυτική σημασία που έχουν οι επιστήμονες στο να βάλουν φραγμούς στο ξέφραγο αμπέλι (μπορείτε να βρείτε το άρθρο στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.nature.com/articles/d41586-020-01266-z). «Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να συνεισφέρει πιο πολλά στη μάχη ενάντια στην παραπληροφόρηση. Χρειάζεται περισσότερο περιεχόμενο που θα βασίζεται στην έγκυρη επιστήμη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρειάζεται επίσης οι επιστήμονες να βγαίνουν μπροστά και να μιλούν για την παραπληροφόρηση όταν τη βλέπουν στα social media αλλά και στον Τύπο. Και πρέπει η επιστήμη και η πολιτική υγείας να βασίζονται σε έγκυρα επιστημονικά στοιχεία και όχι απλώς σε αυτά που θέλουν κάποιοι να προωθήσουν, καθώς και σε αδύναμες μελέτες».

Την πανδημία του SARS-CoV-2, όσο και αν θέλουμε, δεν την έχουμε αφήσει πίσω μας, αλλά, όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία, βρίσκεται ακόμη δίπλα μας και πιθανότατα θα τη βρούμε και μπροστά μας. Όσο έντονες είναι οι προσπάθειες που γίνονται για να αναχαιτιστεί ο ισχυρότατος αυτός ιογενής αντίπαλος, εξίσου έντονες πρέπει να είναι και οι προσπάθειες αναχαίτισης της λανθασμένης πληροφόρησης που τον αφορά. Διότι και στις δύο περιπτώσεις, εκείνο που διακυβεύεται είναι το ύψιστο: η προστασία της ανθρώπινης υγείας και ζωής.

 

Οκτώ τρόποι για να διακρίνετε τα fake news

 

Αόριστη πηγή: Όταν σε ένα κείμενο η πηγή της πληροφόρησης είναι αόριστη και μη ανιχνεύσιμη – για παράδειγμα, αναφέρεται ότι «ένας γιατρός είπε» ή «επιστήμονες σημειώνουν» – αυτό αποτελεί «καμπανάκι» ότι μπορεί να πρόκειται για μη έγκυρο κείμενο.

Κακή χρήση της γλώσσας: Όταν βλέπετε σε ένα κείμενο κακή σύνταξη, γραμματικά και ορθογραφικά λάθη καθώς και προβλήματα στον τονισμό, καλό θα ήταν να αναρωτηθείτε για το πόσο έγκυρη είναι η πηγή της πληροφόρησής σας.

«Συναίσθημα στο ζενίθ»: Αν ένα κείμενο σας προκαλεί πολύ έντονα συναισθήματα, όπως θυμό ή υπερβολική αισιοδοξία, διατηρήστε επιφυλάξεις. Οι επιτήδειοι της παραπληροφόρησης γνωρίζουν ότι τα κείμενα που προκαλούν πολύ έντονα συναισθήματα είναι εκείνα που κοινοποιούνται περισσότερο, ακόμη και όταν φαίνεται ότι δεν έχουν γερή επιστημονική βάση.

«Τα fake αποκλειστικά»: Οι αποκλειστικές ειδήσεις είναι σπάνιες – κυρίως σε περιόδους όπως αυτή της πανδημίας, οπότε η επιστημονική κοινότητα συνηθίζει να δημοσιοποιεί κάθε μελέτη μέσω των ειδικών πλατφορμών ή επιστημονικών επιθεωρήσεων, ώστε να καθιστά γρήγορα κοινωνούς των νέων ευρημάτων τους άλλους επιστήμονες αλλά και το κοινό. Αν λοιπόν εντοπίσετε μια πληροφορία από μία μόνο πηγή, κρατήστε μικρό καλάθι, ιδίως αν υπονοείται ότι όλοι οι υπόλοιποι προσπαθούν κάτι να σας κρύψουν.

«Ψεύτικοι λογαριασμοί»: Ένα κλασικό κόλπο για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων είναι η χρήση ψεύτικων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τσεκάρετε επίσης τις διευθύνσεις στο Διαδίκτυο στις οποίες βλέπετε μια είδηση, καθώς και τις εικόνες που συνοδεύουν τα κείμενα καθώς μπορεί να είναι παραπλανητικές.

«Υπέρ-διαμοιρασμός ειδήσεων»: Αν κάποιος σας παροτρύνει υπέρ το δέον να μοιραστείτε τα εντυπωσιακά νέα που παρουσιάζει, ίσως ενδιαφέρεται πάνω από όλα για τα διαφημιστικά έσοδα που θα προκύψουν από τη «μεγάλη είδηση» για την οποία αναζητεί κοινωνούς.

«Είναι πολλά τα λεφτά…»: Σκεφτείτε ποιος θα βγει κερδισμένος από το να πιστέψετε εσείς και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι… απίστευτους ισχυρισμούς.

«Διεξοδικός έλεγχος των κειμένων»: Μη διαβάζετε μόνο τους τίτλους των κειμένων, διαβάζετε τα κείμενα ως το τέλος. Αν μια είδηση σας φαίνεται αμφιλεγόμενη, αναζητήστε στις ιστοσελίδες που παρουσιάζουν τα fake news αν έχει ήδη διαψευστεί.

Πηγή: Nature

 

Μύθοι για τον κορωνοϊό

 

Ιδού μερικές από τις ψευδείς πληροφορίες που έχουν κυκλοφορήσει ευρέως μέχρι τώρα σχετικά με την πανδημία του νέου κορωνοϊού, όπως τις αναλύει ο καθηγητής Κόλφιλντ:

Υδροξυχλωροκίνη

Το τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο φάρμακο είναι κυρίως το αποτέλεσμα της «προώθησής» του από γνωστά παγκοσμίως άτομα, όπως ο Πρόεδρος Τραμπ και βασίζεται σε μια μόνο μικρή μελέτη η οποία μάλιστα εμφάνιζε σημαντικά κενά στη μεθοδολογία. Στο διά ταύτα όμως, ολοένα και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία μαρτυρούν ότι το φάρμακο δεν προσφέρει πολλά – ήδη οι μελέτες για τη θεραπευτική δράση του σε βαριά ασθενείς έχουν σταματήσει. Η παγκόσμια συζήτηση σχετικά με την υδροξυχλωροκίνη αποτελεί ένα καλό παράδειγμα σχετικά με το γιατί είναι σημαντικό να ερμηνεύουμε πολύ προσεκτικά τα επιστημονικά στοιχεία που συνεχώς αναδύονται, ιδιαιτέρως εν μέσω πανδημίας.

Κατάποση χλωρίνης

Αυτή η επικίνδυνη ιδέα που δεν έχει καμία επιστημονική βάση κυκλοφορεί εδώ και καιρό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και υποστηρίχθηκε πολύ από ακροδεξιές οργανώσεις οι οποίες αγαπούν επίσης τις θεωρίες συνωμοσίας – πιστεύουν άλλωστε ότι η πανδημία του νέου κορωνοϊού είναι απάτη! Και όμως αυτή η επικίνδυνη ιδέα που έχει κυκλοφορήσει τόσο πολύ αποδεικνύει πώς επικίνδυνες απόψεις μπορούν να διαχυθούν στο ευρύ κοινό και να το επηρεάσουν.

Σκορδόσουπα

Τουλάχιστον σε αυτή την περίπτωση, δεν τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη ζωή. Το σκόρδο κάνει καλό στην υγεία, αυτό έχει αποδειχθεί. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει όμως ότι προστατεύει και από τον νέο κορωνοϊό. Μάλιστα, η ιστορία με το σκόρδο έχει λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις ώστε οδήγησε και σε σχετική δήλωση από τους υπευθύνους του ΠΟΥ σύμφωνα με την οποία «δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με το ότι η κατανάλωση σκόρδου προστατεύει τους ανθρώπους από τον νέο κορωνοϊό».

Κατάποση αργύρου

Άλλος ένας μύθος που κυκλοφορεί όχι μόνο για τον νέο κορωνοϊό αλλά… διά πάσαν νόσον. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τη χρήση του αργύρου ενάντια σε οποιαδήποτε ασθένεια ενώ η κατάποσή του μπορεί να είναι ακόμη και επιβλαβής για την υγεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ και η Πολιτεία του Μιζούρι κινήθηκαν νομικά ενάντια σε επιτήδειο που πωλούσε την «Αργυρή Λύση» του ως θεραπεία για την COVID-19.

Λήψη κοκαΐνης

Εκτός των άλλων αποδεδειγμένων βλαβών που προκαλεί η κοκαΐνη στον οργανισμό, το σίγουρο είναι ότι ούτε προλαμβάνει ούτε θεραπεύει τη νόσο COVID-19. Αυτός ο επικίνδυνος ισχυρισμός κυκλοφόρησε ωστόσο τόσο πολύ ώστε η γαλλική κυβέρνηση αναγκάστηκε να τουιτάρει συγκεκριμένη προειδοποίηση η οποία ανέφερε: «Όχι, η κοκαΐνη δεν προστατεύει από την COVID-19».

Ομοιοπαθητική

Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη σχετικά με το ότι η ομοιοπαθητική δρα ενάντια στον νέο κορωνοϊό. Παρά ταύτα, η κυβέρνηση της Ινδίας πρότεινε την ομοιοπαθητική ως πιθανή προληπτική στρατηγική για τον SARS-CoV-2. Η πρόταση αυτή δέχθηκε δριμεία κριτική και τελικώς οι αρχές αναγκάστηκαν να την αποσύρουν.

Κατάποση ούρων αγελάδας.

Ελληνικό Τσίπουρο – εγχωρία πατέντα.

Ότι η ισότητά μας βάση του Συντάγματος για ακόμη μια φορά πάει περίπατο αποδεικνύοντας ότι οι νόμοι ΕΓΙΝΑΝ για να πιάνουν τις αράχνες και να περνούν ελευθέρα οι Ελέφαντας. Κάποιος μετά όλα αυτά οφείλει μία απάντηση.