ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

 

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

 

(συνέχεια από το προηγούμενο…)

Κινεί όντως την απορία πως, ενώ κάθε Κοινότητα έπρεπε να έχει αποκτήσει δικό της κανονισμό, σύμφωνα πάντοτε με τις υποδείξεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως, περιέργως στην Κοινότητα της Χωριστής, η οποία έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στα εκκλησιαστικά και εκπαιδευτικά πράγματα του καζά της Δράμας, δεν επισημάνθηκε μέχρι σήμερα έντυπος κανονισμός, παρόμοιος με αυτόν της Δράμας.

Και θεωρούμε περίεργο το γεγονός, αφού η Κοινότητα της Χωριστής (Τσιατάλτζιας), διακρινόταν για την οικονομική της ευμάρεια, την απλοχεριά των κατοίκων της, οι οποίοι δεν διέθεταν τσέπες με καβούρια, όπως αποδεικνύεται από τα έργα με τα οποία κοσμήθηκε η Κοινότητα (ναός, εκπαιδευτήρια, αναγνωστήριο κ.ά.), την ίδρυση και λειτουργία πολιτιστικών φορέων αξιόλογων, οι οποίοι εύλογα κατέταξαν, κατά τη δήλωση του Αγίου Χρυσοστόμου, την Κοινότητα στον χρυσούν τρίποδα αντάμα με το Δοξάτο και την Αδριανή.

Στο κώδικα της Τσιατάλτζιας και στο με ημερομηνία 25 Ιουλίου 1902 πρακτικό αναφέρονται τα ακόλουθα: «…συνεστήσαμεν (Χρυσόστομος) όπως προς άρσιν πάσης εν τω μελλόντι διαιρέσεως και προς απρόσκοπτον λειτουργίαν των Κοινοτικών, εκκλησιαστικών και εκπαιδευτικών πραγμάτων συνταχθεί είδος Κανονισμού, όστις να καθορίζει τα κατά των εκλογών και των δικαιοδοσιών των τριών της Κοινότητος Σωματείων, ήτοι της Δημογεροντίας, της Εφορείας Σχολών και της Επιτροπής της Ιεράς Εκκλησίας».

Για νέα μορφή Κανονισμού κάνει λόγο σε εγκύκλιό του με ημερομηνία 30 Απριλίου 1911, ο διαδεχθείς τον βιαίως απομακρυθέντα από την Μητρόπολη της Δράμας Χρυσόστομο, Αγαθάγγελος Β’ Κωνσταντινίδης, ο Μάγνης. Τι συνέβη λοιπόν εννιά χρόνια αργότερα από τη σύνταξη του Κανονισμού από τον Χρυσόστομο, ώστε να προκύψει η σύνταξη ενός νέου Κανονισμού, βελτιωμένου αρκετά;

Για ομιχλώδη ύπαρξη Κανονισμού αφήνεται να νοηθεί και σε άλλους κώδικες, όπως της Προσοτσάνης, ο οποίος διασώθηκε ακέφαλος και κολοβός, ανοσιούργημα ποιος ξέρει τίνων και για ποιους λόγους!

Ευχή μας και ευελπιστούμε ότι θα σταθούμε τυχεροί κάποτε, να διανοίγουν κάποια σαρκοφαγωμένα μπαούλα, τα οποία παραμένοντα κατάκλειστα, οδηγούν στη φθορά πολυτιμότατων τεκμηρίων, τα οποία θα βοηθήσουν μελετώμενα την άρση οποιωνδήποτε εύλογων ή και παράλογων παρεξηγήσεων και διχοστασιών για τη σμίλευση μιας κατά το δυνατόν προσεγγιζούσης την αλήθεια ιστορικής πορείας του τόπου αυτού, ο οποίος διήλθε δυσχείμερους καιρούς.

Τόσο οι διασωθέντες Κανονισμοί, όσο και οι κώδικες αποκαλύπτουν εύγλωττα τον σωτήριο και σημαντικότατο ρόλο, τον οποίο έπαιξε ο κλήρος, ώστε να σταθεί στητός και ολόρθος ο Ελληνισμός, μέσα από τη φωτιά και το σίδερο με τη συνέργεια των οθωμάνων κατακτητών, των Σλάβων κομιτατζήδων και των χριστιανών της Ευρώπης, οι οποίοι με την ανθελληνική συμπεριφορά τους μοχθήσανε για τον αφελληνισμό των Ελλήνων Χριστιανών της Δράμας. όμως αυτός ο λαός, που έμαθε να φυλάγει Θερμοπύλες εδώ και αιώνες, στάθηκε στα πόδια του και δεν χάθηκε.

Και τον στήριξε στα πόδια του το ευλογημένο ράσο του Εθνοϊερομάρτυρα Χρυσοστόμου και του μπαρουτοκαπνισμένου Μακεδονομάχου Μητροπολίτη Αγαθαγγέλου Β’ Κωνσταντινίδη, του πυρπόλησε την ψυχή με το πνεύμα της θεόδοτης Ελευθερίας, γι’ αυτό και δεν χάθηκε στα Τάρταρα, αλλά, αφού ανάσανε για κάποια χρόνια, έδωσε το παρόν σε αγώνες θυσίας και πολιτισμού.

Και δεν αποτελούν τα πιο πάνω κενολόγιο έπαινο, αλλά αποτύπωση της αλήθειας.

Σε καιρούς που όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα και η οσμή του θανάτου, είχε καταντήσει εφιάλτης στυγνός, ο υπόδουλος Ελληνισμός της Δράμας με μπροστάρη το ράσο, που αψηφούσε την τύχη του σαρκίου του, έκτιζε οίκους Θεού, μέγαρα παιδείας, ίδρυε συλλόγους προς διάδοση του ελληνικού πολιτισμού, μεριμνούσε για τη συγκέντρωση των μνημείων εκείνων τα οποία φθέγγονταν την ελληνικότητα της Μακεδονικής γης, γιγάντωνε ψυχές και θέριευε την αγάπη για τη ζωή και την ελευθερία.

Ας μη γινόμαστε λοιπόν επιλήσμονες του σωτήριου έργου του ευλογημένου ράσου. Ο λιθοβολισμός ενώ είναι πράξη εύκολη, μαρτυρεί όμως περίτρανα το ελάττωμα της αγνωμοσύνης – ολέθριο, μα την αλήθεια, ελάττωμα.

Προτού η ταπεινότητά μου κλείσει την αναφορά της στους Κοινοτικούς Κανονισμούς, θα ήθελε να απευθύνει θερμή έκκληση προς όλους τους συμπολίτες μας, οι οποίοι φιλοξενούν σαρκοφαγωμένα μπαούλα, να τα ανοίξουν και να επιτρέψουν την πρόσβαση σ’ αυτά σε εκείνους, οι οποίοι επιδίδονται με ιερό πάθος σε στη σμίλευση της τοπικής ιστορίας και ευρύτερα του τοπικού πολιτισμού. Να είναι βέβαιοι ότι προσφέρουν υψηλή υπηρεσία στη θωράκιση της ταυτότητάς μας και στην προστασία της από επίβουλες και υστερόβουλες «επιδρομές».

Η ταπεινότητά μου είχε την τύχη να γνωρίσει κατόχους ενός τέτοιου περισπούδαστου υλικού, που του το εμπιστεύθηκαν, έστω και σε φωτοαντιγραφική μορφή. Κάποιο από το υλικό αυτό συμπεριελήφθηκε σε πονήματά της, τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητος.

Έκκληση απευθύνει και στους αιρετούς άρχοντες να ασχοληθούν με την αναζήτηση και την απόκτηση ενός τέτοιου υλικού, δημιουργώντας σχετικό τμήμα. Να είναι βέβαιοι ότι προσφέρουν έργο υψίστης εθνικής σημασίας.

Θα ήταν ευτυχές, αν η έκκληση – παράκληση αντάμωνε ευήκοα ώτα.

Σημείωση: Ευχαριστώ θερμά τον καλό φίλο Ευ. Καρσανίδη, ε.τ. Σχολικό Σύμβουλο, που έθεσε στη διάθεσή μου αντίγραφο του Κοινοτικού Κανονισμού της Δράμας.