ΑΡΘΡΟ
Της Μαρίας Καμπάνταη*
Επιστήμη και εμπειρία υπενθυμίζουν ότι ηλικιακή και συναισθηματική ωρίμανση δεν αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος. Οι ρυτίδες στο δέρμα δεν σημαίνουν απαραίτητα και ώριμο τρόπο σκέψης και δράσης. Βέβαια, το συναισθηματικό και συμπεριφορικό μοντέλο έκφρασής μας επηρεάζεται από τη συναισθηματική μας ιστορία, τις πρώιμες εμπειρίες, τις αξίες που διδαχτήκαμε και τα πρότυπα κατά το μεγάλωμά μας. Είναι όμως συνήθως ένα σύμπτωμα, μια κρίση στη ζωή και τις σχέσεις μας που γίνεται ερέθισμα για αλλαγή.
Συναισθηματική ωριμότητα σημαίνει την ικανότητά μου να κατανοώ και να διαχειρίζομαι τα συναισθήματά μου. Αδίκως ταυτίζεται με την καταπίεση ή το καμουφλάρισμα αυτού που νιώθω, διαδικασίες που συχνά οδηγούν σε μεγαλύτερες δυσκολίες.
Η συναισθηματική ωριμότητα μοιράζεται κοινά με τη ψυχική ανθεκτικότητα. Και οι δυο είναι δυναμικές διαδικασίες και δεξιότητες που μαθαίνονται, ενδυναμώνονται και διατηρούνται μέσα από τις δυσκολίες της καθημερινότητας αλλά, κυρίως, ενισχύονται μέσα από την απόφασή μας να ζήσουμε ποιοτικότερα και αυθεντικά. Η απόφαση για αλλαγή δεν έχει ηλικία.
Απλά βήματα για μια καλή αρχή
* Άκου και ονόμασε το συναίσθημά σου
«Θύμωσα, στενοχωρήθηκα, χαίρομαι, είμαι αγχωμένη, αγαπώ». Όταν ονομάζουμε αυτό που αισθανόμαστε, του δίνουμε ταυτότητα, το αποδεχόμαστε και το διαχειριζόμαστε καλύτερα. Δοκίμασέ το σήμερα, σε μια καθημερινή αφορμή, με τα παιδιά ή τους συναδέλφους σου!
* Όλα τα συναισθήματα είναι έγκυρα και αποδεκτά. Αποδέξου το.
Σκέψου την αντίφαση: κάποιος αρχίζει να κλαίει μπροστά μας, αμέσως αισθανόμαστε αμήχανοι ή σε εγρήγορση «να σβήσουμε τη φωτιά». Ίσως να του δώσουμε μια αγκαλιά, αλλά μετά λέμε: «Σώπα, σώπα», λες και η έκφραση της θλίψης είναι ηλεκτρισμός και πρέπει να γειωθεί. Το ίδιο αντιφατικοί και πρόχειρα διεκπεραιωτικοί γινόμαστε με το δικό μας συναίσθημα. Όμως το συναίσθημα είναι σαν τον έφηβο. Όσο το αποδεχόμαστε, τόσο μας ανοίγεται.
* Βάλε όρια.
Άνοιξε όλους τους οδηγούς αυτοβελτίωσης, το φωνάζουν! Δύσκολο;
Ξεκίνα από του κοντινούς σου ανθρώπους. Να ‘σαι ξεκάθαρος. Βάδισε σύμφωνα με τις ανάγκες σου κάθε στιγμή. Πες «Όχι, δεν μπορώ», χωρίς δικαιολογίες και καμουφλάρισμα. Πες «Ναι», όταν συμβαδίζει με την πραγματική δυνατότητά σου. Οι δυσλειτουργικοί ρόλοι μοιάζουν με παλάτια στην άμμο. Θέλουν υπομονή για να φτιαχτούν, αρκεί μια κλωτσιά για να διαλυθούν.
* Πάτα τον διακόπτη
Μάθε να κάνεις παύση και πάρε μια ανάσα πριν αντιδράσεις σε μια καθημερινή πρόκληση ή πριν από μια απόφαση. Λίγα δευτερόλεπτα αρκούν ώστε να ηρεμήσει ο καρδιακός σου ρυθμός αλλά και η αντίδρασή σου.
* Άλλαξε θέση στο πλάνο
Σκέψου πώς μπορεί να σκέφτεται ή να αισθάνεται ο απέναντί σου. Η ενσυναίσθηση σε βοηθά να χτίσεις υγιείς σχέσεις και να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου. Στη Δανία και τη Φιλανδία, το έχουν μάθημα βασικής παιδείας από την πρώτη δημοτικού. Στην Ελλάδα προτιμούμε τα θεωρήματα και τους τύπους στις Φυσικές επιστήμες!
* Ζήσε απλά-Ζήσε αυθεντικά.
Η πολλή σκέψη τρώει τον αφέντη. Μην μπερδεύεσαι στα κλαδιά ανάλυσης του περιπλανώμενου σύγχρονου νου. Στις μέρες μας ζούμε κάπου ανάμεσα στο παρελθόν που δεν αλλάζει και στο μέλλον που δεν γνωρίζουμε, προσπαθώντας εμμονικά να το ελέγξουμε, χάνοντας το τώρα. Να ‘χεις έναν ρόλο τη φορά. Να το θυμίζεις στον εαυτό σου για να φρενάρει! Όσο πιο απλά ζούμε, τόσο περισσότερα… θαύματα κάνουμε.
* Προσγειώσου!
Η ανθρώπινη φύση είναι φθαρτή και ευάλωτη, τα πράγματα δεν πηγαίνουν πάντα όπως τα περιμένουμε. Όσο μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε σωστά τις απογοητεύσεις μας, τόσο περισσότερη δύναμη και ανεξαρτησία πετυχαίνουμε.
* Λέω «αντίο» και «καλημέρα».
Μην αναλώνεσαι σε όποια σχέση σε πνίγει συναισθηματικά. Καλωσόρισε τους θετικούς ανθρώπους στη ζωή σου, αυτούς που σε νοιάζονται πραγματικά. Οι υγιείς σχέσεις είναι ο Παράδεισος που άσκοπα ψάχνουμε σε μια άλλη ζωή.
*Η Μαρία Καμπάνταη είναι Ψυχολόγος Γενικού Νοσοκομείου Δράμας και Συγγραφέας των βιβλίων Ψυχολογίας-Θεραπευτικής λογοτεχνίας: «Ανελκυστήρας» (ψηφίστηκε το 2022 στα δέκα καλύτερα βιβλία της κατηγορίας του σε διαγωνισμό κοινού Public) και πρόσφατα «Μαμά… 20 αληθινές ιστορίες» από τις εκδόσεις Αρμός.
