ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

 

 

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Β. αρνητική χρήση της

Στην αρνητική χρήση της φωτιάς θα εντάξουμε τις θυσίες των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και άλλων πρωτογόνων λαών, όπου πάνω στους λίθινους βωμούς με τη χρήση της φωτιάς προβαίνανε στις αιματηρές θυσίες (σφαγή μικρών ή μεγάλων ζώων = εκατόμβες) ή τις αναίμακτες, κυρίως σπόρων σιτηρών (των αλφίτων = καρποί κριθαριού ή κριθάλευρου), προκειμένου να εξευμενίσουν την οργή των θεών ή να κερδίσουν την εύνοιά τους (Ο Όμηρος παραθέτει σωρεία τέτοιων θυσιών).

Πέρα από τη θυσία ζώων είχαμε και τις ανθρωποθυσίες, βάρβαρη παντελώς πράξη, που αμαύρωνε τον άνθρωπο. Ο Ευριπίδης στην τραγωδία του «Ιφιγένεια εν Ταύροις) βάζει στο στόμα του βασιλιά της χώρας των Ταύρων Θόαντα την ερώτηση προς την ιέρεια της θεάς Άρτεμης «αν τα σώματα των δύο Ελλήνων, του Ορέστη και του Πυλάδη, που συνελήφθησαν στη χώρα του για να κλέψουν το ξόανο της θεάς, καίγονται στον πυρακτωμένο βωμό».

Ανθρωποθυσίες είχαμε και στην Αρχαία Κρήτη, όπως αποφάνθηκε ο Κρητικός αρχαιολόγος Σακελλαράκης. Σε ανθρωποθυσίες καταφεύγανε και οι αρχαίοι Χαναναίοι και Φοίνικες προκειμένου να λατρεύσουν τον μεγαλύτερο θεό τους Βάαλ, τοποθετώντας στα πυρακτωμένα χέρια του ζωντανά μωρά.

Αλλά και στην τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη» ο φύλακας του πτώματος του Πολυνείκη μετά από την ταφή του από την αδελφή του Αντιγόνη, προκειμένου να αντιμετωπίσει την αποδιδόμενη σ’ αυτόν ενοχή από τον βασιλιά Κρέοντα ότι ευθυνόταν για την απαγορευμένη ταφή, ήταν διατεθειμένος να πιάσει αναμμένα σίδερα για να αποσείσει την κατηγορία.

Χιλιάδες μαρτύρων χριστιανών ερρίφθησαν στην πυρά από ειδωλολάτρες αυτοκράτορες τοπάρχες Ρωμαίους, όταν αρνιόταν να αποκηρύξουν την πίστη τους στο Χριστό και να επανέλθουν στην ειδωλολατρία. Είναι πασίγνωστη η ρίψη των τριών παίδων στην πυρακτωμένη κάμινο.

Ούτε και μας διαφεύγει η συμπεριφορά των ανθρώπων της Ιεράς Εξέτασης, οι οποίοι καταδικάζανε στον δια της πυράς θάνατο όλους εκείνους, που κατά την αντίληψή τους παραβιάζανε τις εσφαλμένες αντιλήψεις τους.

Τέλος η περιπέτεια του περίφημου Ιταλού φυσικού Γαλιλαίου Γκαλιλέι, αστρονόμου, μαθηματικού και φιλοσόφου (1564-1642), του γνωστού για τη θεωρία του της κίνησης της γης γύρω από τον ήλιο, δεν έλειψε για λίγο να του στερήσει τη ζωή δια της πυράς, επειδή κάποιοι φανατικοί Ιησουΐτες θεωρήσανε αντίθετη προς την Αγία Γραφή τη θεωρία του, και συκοφαντώντας τον, υποχρεώσανε τον Πάπα ότι τον ειρωνευότανε τάχα και ότι διέδιδε λανθασμένες και αιρετικές θεωρίες. Δυστυχώς ο νους εκείνος, που η σκέψη του προέτρεχε των επιστημονικών αντιλήψεων της εποχής του, υπέστη φυλάκιση, εξευτελισμούς για να οδηγηθεί στην πυρά, την οποία διέφυγε, αποδεχόμενος φαινομενικά τη λανθασμένη θεωρία του. Όμως η Ιστορία ξέρει να δικαιώνει. Ρώμη και Φλωρεντία στολίστηκαν με τους ανδριάντες του, κάτι που συνέβη ανάλογα στην Αθήνα και με τον φιλόσοφο Σωκράτη, μετά την καταδίκη του σε θάνατο.