ΑΡΘΡΟ
Του Χάρη Δαμιανίδη
Απόφοιτου του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης
Μια πολύ σημαντική παράμετρος των μεταναστευτικών ροών που δεν είναι ορατή με την πρώτη εικόνα, δεν σχολιάζεται καθόλου δημοσιογραφικά και έτσι δεν κεντρίζει το κοινωνικό ενδιαφέρον, είναι και το εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων. Σε αυτά τα «ταξίδια» ζωής και θανάτου χιλιάδων ανθρώπων προς τις δυτικές χώρες για ένα ελπιδοφόρο αύριο καταγράφεται αυξημένος αριθμός δολοφονιών μεταναστών με σκοπό την αφαίρεση ανθρωπίνων οργάνων και τη διάθεση τους στο παράνομο εμπόριο. Αλλά ακόμη και όταν κάποια ιδιωτικά ορφανοτροφεία υιοθετούν κάποια από αυτά τα παιδιά αποβλέπουν στην απάνθρωπη πράξη εμπορίας των οργάνων τους. Και είναι γνωστό πως το εμπόριο και η ηθική είναι έννοιες ασυμβίβαστες. Και ακόμη στην περίπτωση που οι μετανάστες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα έξοδα της διαδρομής το αντίτιμο πληρώνεται με ένα κομμάτι από το σώμα τους.
Το συγκεκριμένο εμπόριο έχει πάρει από τη δεκαετία του ’90 τέτοια έκταση που οι μελετητές του φαινομένου αναφέρονται σε διεθνές οργανωμένο έγκλημα. Είναι το εγκληματικό κύκλωμα που μεσολαβεί για να φτάσει το «εμπόρευμα» από τον δότη μέχρι τον αγοραστή. Αυτός που πουλάει το όργανο του εισπράττει 2.500-3.000 ευρώ ενώ μέχρι τον αγοραστή η τιμή εκτοξεύεται στις 100.000 – 200.000 ευρώ. Ο κάθε μεσάζοντας παίρνει το μερτικό που δικαιούται αναλογικά με το ρόλο του σ’ όλη αυτή την απάνθρωπη και εγκληματική αγοραπωλησία. Η εμπειρία δείχνει αλλά και μελέτες επιβεβαιώνουν ότι δεν μπορεί να εκδηλωθεί και πολύ περισσότερο να αναπτυχθεί μια παράνομη πράξη εάν δεν συμμετέχει ένα τμήμα του κρατικού μηχανισμού και δεν είναι σε θέση να το αποδεχτεί μια μερίδα της κοινωνίας. Το ίδιο ισχύει και στη διακίνηση οργάνων. Αρχές τις δεκαετίες του 2000 αποκαλύφθηκε ότι στην Αλβανία λειτουργούσε «εργαστήρι» αφαίρεσης και διακίνησης ανθρωπίνων οργάνων. Αυτό σημαίνει ότι για να υφίσταται κάτι τέτοιο δραστηριοποιούνταν ένα ολόκληρο κύκλωμα διεκπεραιωτών. Γιατροί, νοσοκόμοι, νοσηλευτές, κάποιοι κρατικοί υπάλληλοι που έκαναν πως δεν γνώριζαν τίποτα και κάποιοι άλλοι φρόντιζαν για την ανεμπόδιστη έξοδο του «εμπορεύματος». Όμως, είναι ενδιαφέρον να μάθουμε τι λέει η κυρία Μπόση διδάκτωρ διεθνών σχέσεων: «Τα άτομα αυτά συνεργάζονται με το οργανωμένο έγκλημα με στόχο τον εφοδιασμό σε ανθρώπινα όργανα και τελικό προορισμό ειδική πελατεία η οποία διαθέτει ιδιαίτερη οικονομική επιφάνεια». Ακόμη, η ελβετίδα βουλευτής Ρουθ – Γκαμπί Βερμότ – Μανγκολντ συγκέντρωσε τη δεκαετία του 2000 πολλές μαρτυρίες δοτών και κατήγγειλε το ρόλο του οργανωμένου εγκλήματος στην ανάπτυξη του εμπορίου οργάνων προς όφελος των πλουσίων που δίνουν δυνατότητες τεραστίων κερδών.
Το γεγονός ότι η μετανάστευση θα είναι παρούσα τα επόμενα 30 – 40 χρόνια και λόγω των κλιματικών αλλαγών, σε συνδυασμό με την ενδυνάμωση του οργανωμένου εγκλήματος δημιουργούν τις προϋποθέσεις αύξησης των συμβάντων εμπορίας της ανθρώπινης ανάγκης σε τέτοια απάνθρωπη μορφή. Το φαινόμενο αυτό ακμάζει και σε χώρες Λατινικής Αμερικής, πρωτίστως στη Βραζιλία με τη φτώχεια και την εξαθλίωση να καταδυναστεύει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Εκεί, ειδικοί εντεταλμένοι των «νονών» του εγκλήματος μαζεύουν τα παιδιά του δρόμου και τα οδηγούν στα σύνορα Μεξικού – ΗΠΑ που λειτουργούν ειδικευμένα ιατρικά κέντρα για να κάνουν την βρώμικη δουλειά. Ενώ στην Κίνα αφαιρούν τα ανθρώπινα όργανα από εκτελεσμένους θανατοποινίτες. Χώρες που ανθεί το συγκεκριμένο εμπόριο είναι: Ινδία, Πακιστάν, χώρες της Λατινικής Αμερικής με πρώτη τη Βραζιλία, αλλά και χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Και η μεγαλύτερη χώρα αποδέκτης είναι οι ΗΠΑ και ακολουθούν οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης στις οποίες ζουν οι οικονομικά εύρωστοι για να αγοράζουν τα υγιή ανθρώπινα όργανα και να αντικαταστήσουν τα άρρωστα δικά τους.
Ο Lawrence Cohen μελετώντας το φαινόμενο σε κωμοπόλεις διαφόρων αγροτικών περιοχών της Ινδίας είδε πόσο εύκολα υποχωρούν οι ηθικές αξιολογήσεις και αλλοιώνονται οι πολιτιστικές αντιλήψεις για τη διαχείριση του σώματος μπροστά στη τρομερή πίεση της καθημερινής επιβίωσης. Διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει τίποτα αμετάβλητο, ιερό επιβεβαιώνοντας τη ρήση του Μαρξ ότι «όλα λιώνουν κάτω από τον καυτό ήλιο του καπιταλισμού». Εδώ έχουμε την απανθρωπιά αυτής της κοινωνίας σε όλο της το μεγαλείο και τη λειτουργία των νόμων της αγοράς στην πιο απεχθή έκφραση τους, υποσκελίζοντας νόμους, θεσμούς και θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες. Πρόκειται για μια διάσταση της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού και επομένως της ανισομερούς κατανομής του παγκόσμιου πλούτου. Οι παγκόσμιες ανισότητες επιτείνουν το φαινόμενο. Το διαδίκτυο με την ανωνυμία του διευκολύνει το μακάβριο έργο των δολοφόνων. Το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών μεγαλώνει, συσσωρεύοντας εύφλεκτο υλικό, ικανό για κοινωνικές εκρήξεις.
