ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

(συνέχεια από το προηγούμενο)

 

Το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης

 

Τρίτον. Οποιαδήποτε σύρραξη στην Μέση Ανατολή, άρα και μια ελληνοτουρκική, θα θέσει σχεδόν ανυπέρβλητα εμπόδια στο κινεζικό σχέδιο One Belt, Οne Road, δηλαδη Μονόδρομος. Αυτή ήταν πιθανώς και μια σημαντική δεύτερη επιδίωξη όσων, τρεις φορές τα τελευταία χρόνια, παρολίγον να προκαλέσουν ανάφλεξη με πόλεμο κατά του Ιράν. Πολλοί περιμένουν έναν πόλεμο κατά του Ιράν, αλλά είναι δύσκολο να γίνει. Πιθανώς δεν ισχύει αυτό για έναν ελληνοτουρκικό.

Τέταρτον. Η Ε.Ε. αντιμέτωπη με την κοινωνικο-οικονομική κρίση, δεν έχει εργαλεία και πολιτικές να αντιμετωπίσει πολεμική κρίση με εμπλοκή δύο μελών της. Θα δεχτεί σοβαρό, ίσως θανάσιμο πλήγμα. Δεν υποστηρίζω μια ημι-ολοκληρωτική αντικοινωνική δομή, υπό την κυριαρχία της Γερμανίας και των τραπεζών. Δεν θα στενοχωριόμουν εάν διαλυόταν. Αρκεί να πηγαίναμε σε καλύτερη ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων, όχι σε χειρότερη. Να φύγουμε από την Ε.Ε. αν έχουμε κράτος που στέκεται στα πόδια του. Όχι να σηκώνουμε το κεφάλι για να μας το κόψουν ευκολότερα.

 

Ο Ερντογάν μιλά εκ μέρους του Πούτιν και η Δύση τον καλοπιάνει!

 

Δυστυχώς, δεν υπάρχει προς το παρόν σχέδιο για Ευρώπη κοινωνική, δημοκρατική, ανεξάρτητη. Σήμερα εντείνεται η διάθεση τμήματος της αμερικανικής άρχουσας τάξης και άλλων διεθνών δυνάμεων να σπρώξουν σε κατατεμαχισμό της Ε.Ε. σε μικρότερες, ευκολότερα διαχειρίσιμες οντότητες. Οντότητες που θα εξυπηρετήσουν τα αμερικανικά εμπορικά-στρατηγικά συμφέροντα και θα προστατεύσουν τον παγκόσμιο ρόλο του δολαρίου, κύριο μέσο χρηματοδότησης της αμερικανικής οικονομίας.

Ευρωπαϊκή διάσπαση υπό τις παρούσες συνθήκες πιθανό να ενεργοποιήσει νεοσυντηρητικό σχέδιο για δημιουργία Μεσογειακής Ένωσης. Αυτή δεν θα ήταν εργαλείο συνεργασίας μεσογειακών κρατών, όσο ελέγχου και αποκλεισμού οποιασδήποτε ρωσικής ή ανεξάρτητης ευρωπαϊκής επιρροής.

Από τότε που υπάρχει το νεότερο ελληνικό εθνικό σχέδιο (1204), είναι σχέδιο αντι-σταυροφορικό, που στηρίχτηκε στην κοινότητα γεωπολιτικών συμφερόντων με τη Ρωσία και στις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, που ενέπνευσαν τον Ρήγα, τον Ανώνυμο και τον Κοραή. Θα είναι το τέλος του η μετατροπή μας σε βράχο-φρούριο απέναντι στη Ρωσία και στο Ισλάμ, με συρρικνούμενο και παρακμάζοντα ελληνικό πληθυσμό.

 

Για να επιζήσουμε δεν πρέπει να είμαστε δεδομένοι

 

Πέμπτον. Μια ελληνοτουρκική σύρραξη θα είναι ασφαλώς πολύ ισχυρό πλήγμα στο ΝΑΤΟ κι αυτό είναι και το σημαντικότερο εμπόδιο για να συμβεί. Στο περιβάλλον των ΗΠΑ κυκλοφορούν ιδέες μιας αναδόμησης των συμμαχιών και ο Πρόεδρος έχει κάνει σχετικές αναφορές. Ο Μακρόν χαρακτήρισε «εγκεφαλικά νεκρό» το ΝΑΤΟ. Δύσκολα φαντάζεται κανείς ενδεχόμενη αποδόμηση της Ε.Ε. να αφήνει αλώβητο το ΝΑΤΟ. Η αποβολή της Τουρκίας από τη Συμμαχία, αν τελικά κριθεί αναγκαία, προσκρούει σε πολύ σοβαρά πολιτικά και θεσμικά εμπόδια. Μετά έναν πόλεμο όλα θα γίνουν δυνατά.

Τι άραγε ήθελε να μας πει ο Φρίντμαν του Stratfor το 2010, όταν έγραφε ότι «οι Έλληνες δεν κατάλαβαν ότι δεν τους χρειαζόμαστε πια». Για να επιζήσουμε πρέπει να τον διαψεύσουμε, πρέπει να μην είμαστε δεδομένοι, προβλέψιμοι και βαθιά εξαρτώμενοι, όπως τώρα. Αν το κάνουμε, θα διατηρήσουμε και καλύτερες σχέσεις με την Αμερική, γιατί με τα διαρκή «Ναι» μάλλον θα τις χαλάσουμε για πάντα.

Έκτον. Αν η παρούσα κατάσταση γενικευόμενου χάους στον πλανήτη δεν προκύπτει ως αποτέλεσμα αυθόρμητης έκρηξης των ποικίλων αντιφάσεων, αλλά ανταποκρίνεται σε στρατηγική διεθνών κέντρων, τότε μια σύρραξη θα την ευνοήσει. Να προσθέσουμε και κάτι προς αποφυγήν παρεξηγήσεων. Δεν πιστεύουμε ότι οι παραχωρήσεις κυριαρχίας είναι ο τρόπος για να αποφύγουμε τον πόλεμο, μπορούν μάλιστα να τον φέρουν πιο κοντά.

Στη δημόσια σφαίρα κυριαρχεί η άποψη ότι υπάρχει μια χαλαρή στάση εκ μέρους των μεγάλων δυνάμεων, ειδικά της Ευρώπης, απέναντι στην Τουρκία.

Τα κράτη τοποθετούνται στα διεθνή ζητήματα έχοντας κατά τεκμήριο βασική τους προτεραιότητα την εξυπηρέτηση των εθνικών τους συμφερόντων. Αυτό συμβαίνει προφανώς και στην περίπτωση των ισχυρών κρατών έναντι της Τουρκίας. Η Τουρκία έχει ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία. Έχει τον 17ο μεγαλύτερο πληθυσμό και τη 19η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Είναι μια χώρα που εκ των πραγμάτων λαμβάνουν υπόψη σοβαρά όλοι οι υπόλοιποι.

Ως προς τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτή είναι δύσκολο να γίνει πιο δυναμική, επειδή δεν είναι κράτος, με μια ενιαία εξωτερική πολιτική. Είναι άθροισμα κρατών, καθένα από τα οποία έχει τις δικές του προτεραιότητες, οι οποίες αντανακλώνται στην εξωτερική του πολιτική. Έτσι, κάποια μέλη της είναι θετικά στην επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, ενώ άλλα προκρίνουν τη διατήρηση χαμηλότερων τόνων, ώστε να μη διαταραχθούν περαιτέρω οι ευρωτουρκικές σχέσεις.

Εκείνο που πρέπει να κάνει η Ελλάδα είναι να καταδεικνύει ότι η τουρκική επιθετικότητα δεν συνιστά απειλή μόνο για την ελληνική ασφάλεια αλλά συνολικά για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Σε αυτό έχουμε έναν μεγάλο σύμμαχο, τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος έχει ανοίξει τόσο πολλά διαφορετικά μέτωπα, ώστε δημιουργεί αντίστοιχα πολλούς αντιπάλους και επιβεβαιώνει διαρκώς ότι η Τουρκία λειτουργεί ως διεθνής ταραξίας.

Τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η Τουρκία δεν πρόκειται να αλλάξει στρατηγική και ξαφνικά να γίνει ένας φιλήσυχος και συνεργάσιμος γείτονας. Μακάρι να συνέβαινε κάτι τέτοιο. Αλλά είναι αυταπάτη να το πιστεύει κάποιος. Η Άγκυρα θα συνεχίσει τις προκλητικές της ενέργειες.

Δεν είναι απαραίτητο ότι ένα θερμό επεισόδιο θα προκύψει λόγω προσεκτικού σχεδιασμού από τουρκικής πλευράς. Ενδεχομένως να προκύψει ακόμα και κατά λάθος. Όταν μαχητικά αεροπλάνα εμπλέκονται σε αερομαχίες ή όταν πολεμικά σκάφη έρχονται σε απόσταση αναπνοής το ένα από το άλλο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα ατύχημα, το οποίο θα γινόταν η αφορμή μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η Άγκυρα θα ήθελε να φορτώσει στην Αθήνα την ευθύνη της κλιμάκωσης, ώστε να μειώσει τη διεθνή υποστήριξη που θα μπορούσε να έχει η ελληνική πλευρά.

Από ελληνικής πλευράς, η αποτροπή της τουρκικής απειλής βασίζεται ‒και πρέπει να βασίζεται‒ σε δύο στοιχεία: αφενός στην αμυντική προετοιμασία και στην επίδειξη αποφασιστικότητας για τη δυναμική, αν χρειαστεί, υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, αφετέρου στην ανάπτυξη διπλωματικών πρωτοβουλιών για την εξασφάλιση συμμάχων και την ταυτόχρονη απομόνωση της Τουρκίας. Ο συνδυασμός των δύο παραμέτρων είναι ο πιο αποτελεσματικός για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

Η Αθήνα πρέπει να βρει τρόπο να αποφύγει και τη Σκύλλα του πολέμου και τη Χάρυβδη των παραχωρήσεων, κάνοντας ό,τι μπορεί για σταδιακή αποκλιμάκωση της αντιπαράθεσης, κάτι που είναι προς όφελος των καλώς εννοουμένων συμφερόντων των δύο κρατών. Ας αποκαταστήσουμε αφενός απευθείας επικοινωνία με την Άγκυρα (την είχαν μεταξύ τους ΗΠΑ και ΕΣΣΔ στο αποκορύφωμα της αντιπαράθεσής τους), αφετέρου τα παραδοσιακά κανάλια με δυνάμεις έξω από το ΝΑΤΟ που επέτρεψαν στο παρελθόν στην Ελλάδα να αντισταθεί και στην Κύπρο να επιβιώσει.