ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

 

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Εξετάζοντας τις δύο βιογραφίες, όπως τις παραθέτει ο Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου, ο νους μας πηγαίνει στο ότι η πιο πάνω οδός πρέπει να φέρει το όνομα του δευτέρου Χρυσοβέργη. Οδηγούμαστε σ’ αυτήν την επιλογή από το γεγονός ότι ο Γεώργιος Χρυσοβέργης ασχολήθηκε ενεργά και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα με την προσφορά παιδείας και τη συγγραφή βιβλίων. Επομένως αποτυπώθηκε ευκρινέστερα και πλατύτερα η μνήμη του στη συνείδηση όχι μόνον των συμπατριωτών του, αλλά και των Ελλήνων γενικότερα, αφού η εκπαιδευτική του πορεία διέτρεξε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα: βόρεια = Ανατολική Θράκη, νότια = Ναύπλιο, δυτικά = Ιόνια νησιά και ανατολικά = Μ. Ασία (Σμύρνη). Εύλογο λοιπόν ήταν να παγιωθεί η προσωπικότητά του στη μνήμη των ξεριζωμένων συμπατριωτών του, οι οποίοι θέλησαν να τη διατηρήσουν ανεξίτηλη, δίδοντας το όνομά του σ’ έναν μεγάλο δρόμο του συνοικισμού τους.

Οι αδίκως ξεριζωθέντες πρόσφυγες από τις πανάρχαιες κατοικίες τους, με τη συνέργεια των Δυνατών της Δύσης, θέλησαν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν, έστω και νοερά, το δέσιμό τους με τα αγιασμένα και μυρωμένα χώματα της Ανατολής, όπου μεγαλούργησαν σε κάθε τομέα της ζωής (Γράμματα, Επιστήμες, Εμπόριο, Οικονομία, Εκκλησία, Παιδεία).

Το ίδιο έκαναν και οι Πόντιοι και οι Μικρασιάτες όχι μόνο στη Δράμα, αλλά και σε όλη σχεδόν την Ελλάδα όπου εγκαταστάθηκαν, κυρίως μαζικά.

Μακριά λοιπόν από αυτολιβανισμό, τον οποίο απεχθάνομαι «όπως ο διάβολος το λιβάνι», θα ήθελα σήμερα να διευρύνω εκείνη τη σκέψη μου, που διατύπωσα πριν από ένα μήνα περίπου ως εξής:

Να συγγραφεί ένα πόνημα, που να αναφέρεται στους δρόμους της πόλης, και του Νομού ευρύτερα, στο οποίο θα παρατίθεται η ζωή, το έργο και η προσφορά των προσωπικοτήτων, που αναγράφονται στις οδοδεικτικές πινακίδες. Καθώς και των τόπων και των κτισμάτων, που συνδέονται με την τοπική ιστορία (Γέφυρας Παπάδων, Καπνολογικού Ινστιτούτου, Γκιόλας Χωριστής, Σκρά, Γοργοποτάμου, Καππαδοκίας, Πευκάκια του Δοξάτου κ.ά.).

Δεν πρέπει να λείψουν και τα ονόματα προσώπων, τα οποία διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην τοπική ιστορία, όπως Αγίου Χρυσοστόμου (Δράμας – Σμύρνης), Θεμ. Χατζησταύρου, Άρμεν Κούπτσιου, Μιχ. Αρκαδικού (ή Αρκαδινού), Οσίου Γεωργίου Καρσλίδη, Νικοδήμου, Αγαθαγγέλου Β’ Κωνσταντινίδη, Πατριάρχου Διονυσίου, Μιλτιάδη Σκόρδα, Δούκα Ζέρβα, Κων/νου Νταή, Βενιζέλου Ελ. κ.ά.

Μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε αναμφίλεκτα μια πολύ χρήσιμη πηγή για την ολοκληρωμένη συγγραφή της τοπικής ιστορίας.

Το θέμα ενός τέτοιου πονήματος, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας του, εύλογα θα αποτελούσε αντικείμενο ενασχόλησης για την εκπόνηση μεταπτυχιακής εργασίας.

Δεν θα ήταν άδικος κόπος η ενασχόληση με το θέμα. Αλλά και οι τοπικοί άρχοντες, που μέσα στις μέριμνές τους κυρίαρχη θα πρέπει να είναι και η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, έχουν χρέος να συνδράμουν ηθικά και υλικά σ’ όσους θα καταπιαστούν με το θέμα.

Αναγκαία λοιπόν η ουσιαστική συμβολή των τοπικών αρχόντων στη σμίλευση της τοπικής ιστορίας, αλλά και όσων ηγούνται των Προσφυγικών Συλλόγων (Ποντίων, Θρακών, Μικρασιατών). Ασφαλώς από το πόνημα αυτό δεν πρέπει να απουσιάζει και η αναφορά στους καταγομένους από την Ήπειρο, τη Δυτική Μακεδονία και τη Βόρεια Ήπειρο, αν βέβαια εντυπώθηκαν στους οδοδείκτες τα ονόματά τους και με την προϋπόθεση ότι πληρούν την προαναφερθείσα προσφορά.