Του Κωνσταντίνου Π. Παπακοσμά*

Η ιστορία ενός τόπου δεν είναι μόνο τα πολεμικά γεγονότα ή τα εμβληματικά μνημεία, είναι και τα θέματα της καθημερινότητας, οι ανθρώπινες στιγμές, οι εκδόσεις, τα αντικείμενα και πάνω από όλα οι άνθρωποι οι ιστορίες τους, η ζωή τους και οι δημιουργίες τους. Θα αναφερθώ σε τέσσερα στοιχεία ιστορίας που το κάθε ένα έχει τη δική του σημασία. Σε έναν χάρτη – οδηγό της δεκαετίας του 1950, σε μια φωτογραφία, σε ένα γραμματόσημο και σε μια… τηλεκάρτα. Όλα έχουν ένα κοινό στοιχείο. Ένα εμβληματικό σημείο της Δράμας, τα νερά της Αγίας Βαρβάρας.

Ο χάρτης

Στην αρχή της δεκαετίας του 1950 η χώρα και η περιοχή μας, προσπαθούσε να βρει τους ρυθμούς της ζωής μετά από έναν πόλεμο, μια σκληρή κατοχή και έναν αιματηρό αδελφοκτόνο σπαραγμό. Δειλά – δειλά ξεκινούσαν και οι εκδοτικές και συγγραφικές προσπάθειες. Στην Θεσσαλονίκη εκδίδει το 1950 μια σειρά χρηστικών εντύπων ο Δημήτρης Κ. Χατζηγιαννάκης. Είναι οι πολιτικοί χάρτες Νομών της Μακεδονίας. Σε μια καλαίσθητη για την εποχή έκδοση για το Νομό Δράμας έχει στην πρώτη σελίδα του αναδιπλούμενου χάρτη την περιοχή των νερών της Αγίας Βαρβάρας Στον χάρτη αναφέρονται οι επαρχίες του Νομού, οι πρωτεύουσες αυτών αλλά και όλα τα χωριά όπως, τα βουνά η σιδηροδρομική γραμμή και ιδιαίτερα σημεία του Νομού, όπως και το οδικό δίκτυο που υπήρχε την εποχή εκείνη. Σύμφωνα με τον συντάκτη της έκδοσης η πόλη της Δράμας, την εποχή εκείνη, είχε 33.850 κατοίκους, παρήγαγε δε καπνό, σιτάρι, βαμβάκι, ρύζι σησάμια.

Η φωτογραφία

Η Δράμα έχει μια διαχρονική παράδοση στη φωτογραφία με πολλούς και διακεκριμένους φωτογράφους, το σημείο δε που έχει πολυφωτογραφηθεί είναι τα νερά της Αγίας Βαρβάρας, χιλιάδες οι εικόνες που έχουν κυκλοφορήσει σε καρτ -ποστάλ τα πρώτα χρόνια του περασμένου αιώνα, εικόνες σε βιβλία, χάρτες, έντυπα πλάνα σε κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ. Η συγκεκριμένη εικόνα από εορτασμό των Αγίων Θεοφανίων και κατάδυση του Σταυρού στα νερά της Αγίας Βαρβάρας, στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και η φωτογραφία είναι από το φωτογραφείο Λαϊκα.

Το γραμματόσημο

Το 1992 τα Ελληνικά Ταχυδρομεία κυκλοφορούν γραμματόσημο που εικονίζει τα νερά της Αγίας Βαρβάρας και την εμβληματική καπναποθήκη Σπίρερ, κοστίζει 340 δραχμές. Γραμματόσημο κυκλοφόρησε και για τη «Δόξα Δράμας» το 2007 στο πλαίσιο της Αναμνηστικής Σειράς Γραμματοσήμων «Ιστορικά Αθλητικά Σωματεία» της χώρας από τα ΕΛ.ΤΑ. Το 2011 ο Δήμος Δράμας, τα ΕΛΤΑ και ο Σύλλογος Ζαχαροπλαστών παρουσίασαν το «γλυκό γραμματόσημο της Ονειρούπολης». Η έκδοση με το γραμματόσημο της Ονειρούπολης, κυκλοφόρησε από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία.

Η τηλεκάρτα

Τα νερά της Αγίας Βαρβάρας εικονίζονται και στην τηλεκάρτα που κυκλοφόρησε ο ΟΤΕ το 1996. Να θυμίσω ότι στο τέλος του 1987, ο ΟΤΕ αποφάσισε να κάνει δοκιμές και να τυπώσει τις πρώτες δοκιμαστικές τηλεκάρτες. Έως το 1992 τυπώθηκαν και δοκιμάστηκαν πολλές δοκιμαστικές αλλά και μαγνητικές κάρτες μέχρι να καταλήξουν στη μορφή της τηλεκάρτας που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1992 και ήταν η πρώτη επίσημη τηλεκάρτα η οποία και παρουσιάστηκε στην Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Ο ΟΤΕ για τον λόγο αυτό είχε τοποθετήσει μέσα και έξω από τον χώρο της έκθεσης πολλά καρτοτηλέφωνα και χάρισε τότε πολλές τηλεκάρτες με θέμα τον Ήλιο της Βεργίνας. Τέσσερα χρόνια μετά κυκλοφόρησε και η τηλεκάρτα με την εικόνα της Δράμας.

*Ο Κωνσταντίνος Π. Παπακοσμάς καταγράφει τη νεότερη ιστορία της περιοχής.