Σε τι φταίει η φωτιά που καίει; (Πρώτο άρθρο)

ΑΡΘΡΟ

Του Βασίλειου Μελαδίνη

Αρχιτέκτονα Χωροτάκτη

Το χρονογράφημα δεν υπήρξε ποτέ αγαπημένο είδος γραφής για μένα. Πάντα θεωρούσα πως όταν βλέπεις τα γεγονότα από απόσταση χρονική αλλά και γεωγραφική, οι θέσεις σου γίνονται πιο ξεκάθαρες χρήσιμες και αντικειμενικές. Για τον λόγο αυτό και καθώς οι φωτιές σάρωναν τη χώρα και οι εμπρηστές είχαν στήσει τρικούβερτο γλέντι, το μεγαλύτερο μετά τη μεταπολίτευση, αποφάσισα πως το άρθρο θα γραφεί κάπου το Σεπτέμβριο. Τότε που λογικά θα έχουν σβήσει όλα, οι φωτιές, τα ρεπορτάζ, ο κάθε πικραμένος εμπρός στο φακό, οι «προοδευτικοί» να ζητούν μονότονα να προσληφθεί όλος ο πληθυσμός στο δημόσιο, οι «εκπρόσωποι – συνδικαλιστές» να μουρμουρίσουν για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων, το 1998, από τη δασική υπηρεσία στο πυροσβεστικό σώμα, και οι ακόλουθοι του καθηγητή κυρίου Χρ. Ζερεφού (ανάμεσά τους και ο κύριος Πρωθυπουργός) να τα σωρεύουν όλα κάτω από την αιγίδα της «κλιματικής αλλαγής»!

Πολύ καιρό πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, στις 13.Απριλίου 2023, στη φιλόξενη εφημερίδα «Εργασία… συν» δημοσιεύθηκε ένα άρθρο μου, με αφορμή το σιδηροδρομικό έγκλημα στα Τέμπη, και τίτλο «Από το Καστελλόριζο μέχρι τα Τέμπη το δρομολόγιο είναι ένα». Σε μία παράγραφο εκείνου του άρθρου αναφερόμουν στις τακτικές ετήσιες πυρκαγιές της χώρας. Θεωρώ ότι η αναδημοσίευση αυτής της παραγράφου είναι απολύτως κατάλληλη για εισαγωγή σε όσα θα ακολουθήσουν.

Έγραφα λοιπόν τότε τα ακόλουθα:

«Από το 1974 και μετά, κάθε καλοκαιρινή περίοδο, μαζί με τα βατραχοπέδιλα και τα μαγιό κρατάμε, ως έθνος, και μια μάνικα για τις απαραίτητες φωτιές. Τεράστια τμήματα του ελάχιστου δασικού πλούτου της χώρας, έχουν γίνει χερσότοποι, έχουν καταπατηθεί και διαμελισθεί.

Το κράτος ήταν και είναι πάντα παρόν, με την απουσία του. Θεωρεί τον εμπρησμό πλημμέλημα, είναι κολλημένο με προμήθεια πυροσβεστικών αεροσκαφών μόνο από μία χώρα, δεν έχει καμιά μέριμνα για οργανωμένες αναδασώσεις και δεν έχει καταλάβει ότι το πεύκο είναι δέντρο – ζιζάνιο που πρέπει να αντικατασταθεί από φυλλοβόλα. Ακόμη δεν προστατεύει τις καμένες περιοχές από αποχαρακτηρισμούς και καταπατήσεις. Το κράτος είναι πάντα εδώ για να λυπάται και να συμπάσχει για τη καταστροφή. Αντί για αυτό θα μπορούσε, αχρεωστήτως, να κάνει τον εμπρησμό ειδεχθές κακούργημα με σύγχρονη δήμευση κάθε περιουσιακού στοιχείου του δράστη. Στο ίδιο επίπεδο θα έπρεπε είναι και οι ποινές για τον καταπατητή, το βοσκό που βόσκει στα αναδασωμένα, αυτόν που κτίζει σπίτι στα καμένα. Αμφιβάλω για το αν θα γίνει ποτέ γιατί απαντούν όλοι μαζί πως εμείς έχουμε “νομικό πολιτισμό” και το δικαιακό μας σύστημα είναι σωφρονιστικό και όχι τιμωρητικό! Φωτιά στα μπατζάκια μας δηλαδή, λέω εγώ.

Κάπως έτσι φθάσαμε στις 23.07.2018 στη πυρκαγιά στο Μάτι με τους 103 νεκρούς και την παραπομπή των υπευθύνων για πλημμέλημα. Ναι έτσι είναι. Οι υπεύθυνοι για το φρικτό θάνατο 103 ανθρώπων δικάστηκαν για πλημμελήματα και ας εισηγήθηκε ο ειδικός που ορίσθηκε να μετατραπούν τα πλημμελήματα σε κακουργήματα τρεις φορές. Τρεις φορές το συμβούλιο Εφετών είπε όχι. Εύγε! Ήταν ολοφάνερο από την αρχή ότι σύσσωμο το κράτος εγκλημάτησε. Οι Δήμοι, η Περιφέρεια, η τροχαία, η αστυνομία, η Πολιτική Προστασία, η Πυροσβεστική, τα εναέρια μέσα, η πολεοδομία. Η τελευταία πράξη θα είναι όλοι να αφεθούν ελεύθεροι αφού βρε αδελφέ ότι έγινε – έγινε…».

Δεν ήταν ένα «προφητικό» κείμενο. Απλά περιέγραφε «εκ του ασφαλούς» γεγονότα που διαχρονικά επαναλαμβάνονται με μαθηματική ακρίβεια. Πιστεύω πως αν δεν υπάρχει τερατώδης ηλιθιότητα και ανικανότητα επί 50 χρόνια, τότε υπάρχει μηχανισμός άλλων πιο σύνθετων και υποχθόνιων στόχων που με ξεπερνάνε και έχει ως αποτέλεσμα τη συστηματική καταστροφή του δασικού πλούτου της χώρας. Δικά σας τα συμπεράσματα.

Στις 31 Αυγούστου 2023 και καθώς οι πυρκαγιές άρχισαν να κοπάζουν, ο κύριος Πρωθυπουργός προκάλεσε, όπως έχει δικαίωμα, προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή επί του θέματος. Θεωρώ πως ήταν η χειρότερη ομιλία που έκανε εγκλωβισμένος σε εμμονικές θέσεις θεωρητικών του περιβάλλοντός και του κλίματος, καθώς και σε αποσιωπήσεις πραγματικών γεγονότων και λειτουργικών προβλημάτων μέσων και υπηρεσιών, για λόγους «κατευνασμού» του ακροατηρίου του στο κοινοβούλιο και εκτός αυτού. Η «όποια» αντιπολίτευση, για μια ακόμα φορά δεν μπόρεσε να εκμεταλλευτεί την πραγματικότητα και να αρθρώσει ορθό λόγο. Μετρώντας αντίστροφα 24 ώρες από τη στιγμή που ανέβηκε στο πόντιουμ της Βουλής ο κύριος Πρωθυπουργός, είχαμε Πανελλαδικά 32 νέες εστίες πυρκαγιών, που δεν ήταν ούτε «κεραυνοί», ούτε καλώδια υψηλής τάσης!

Παρά τα πραγματικά στοιχεία περί εμπρησμών που είχε στα χέρια του, στοιχεία για τη μη αποδοτικότητα κάποιων πτητικών μέσων και υπηρεσιών, ξεκίνησε με τέσσερα δικά του στερεότυπα:

1. «Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, πιο απειλητική για όλους μας…».

Πριν 16 χρόνια, το 2007, ήταν η πιο καταστροφική χρονιά και κάηκαν 2.700.000 στρέμματα.

Τότε δεν υπήρχε το άλλοθι της κλιματικής αλλαγής. Ποιος ήταν λοιπόν ο λόγος της πυρκαγιάς;

2. «Οι φωτιές δεν έχουν κομματικό χρώμα…».

Σωστή παρατήρηση, κύριε Πρωθυπουργέ, γιατί οι φωτιές έχουν το χρώμα του χρήματος!

3. «Οι κλιματικές απειλές βρίσκονται συχνά ένα βήμα πιο μπροστά από την άμυνα του ανθρώπου…».

Ναι αγαπητέ Κυριάκο συμβαίνει και αυτό, αλλά μόνο όταν ο άνθρωπος επιμένει να κάνει τα ίδια λάθη και να μην διορθώνει τα προηγούμενα σκόπιμα ή λόγω ηλιθιότητας και ανικανότητας!

4. «Αυτό το καλοκαίρι είναι το πιο θερμό από τότε που γίνονται καταγραφές…».

Αλήθεια που ήταν οι σύμβουλοί σας, που τα λένε αυτά, όταν το 1987 πέθαιναν δεκάδες άνθρωποι από θερμοπληξία στην Αθήνα; Επίσης το σλόγκαν dry, hot, wind, που εμφατικά χρησιμοποιήσατε, έχει παρατηρηθεί πολλές φορές, δεκάδες χρόνια πριν ανακαλυφθεί «η κλιματική αλλαγή». Εκφράσατε μάλιστα ήδη την πρόθεσή σας να συνεχίσετε τη διάλεξη και να μιλήσετε στη ΔΕΘ για την αντιμετώπισή της.

Εν τέλει η «κλιματική αλλαγή» τον «έσωσε» και πάλι. Γιατί λόγω των πλημμυρών ακύρωσε την ομιλία αυτή. Δεν νομίζω ότι χάσαμε κάτι καθώς θα ακούγαμε τα ίδια στερεότυπα και τους ανώδυνους σχεδιασμούς που ταιριάζουν σε ένα Πρωθυπουργό και ακούμε δεκαετίες τώρα!

Κριτική επί των πεπραγμένων ανθρώπων και μέσων, αιτίων και αποτελεσματικότητας, επί της ουσίας δεν έγινε από καμία πτέρυγα κατά τη συζήτηση στη Βουλή. Πιστοί σχεδόν όλοι στη γνωστή «μπακαλιαρία» ότι: «Την ώρα που δίνουμε τη μάχη, δεν πρέπει να γίνεται κριτική», αναμάσησαν το χρησιμοποιημένο επιχείρημα του καλοκαιριού. Όμως όλες οι μάχες έχουν δοθεί και τελείωσαν, αλλά κριτική δεν έγινε ποτέ. Πιο χαρακτηριστική η περίπτωση της ολικής καταστροφής το 2007, όπου στα 16 χρόνια που μεσολάβησαν, ποτέ δεν ακολούθησε σοβαρή κριτική ή προτάσεις και δεν είδαμε τις συνεπακόλουθες απαραίτητες αλλαγές. Όλα στο τέλος στρογγυλεμένα σαν τις μπυροκοιλιές των υπευθύνων. Αποφάσισα λοιπόν να τους υποκαταστήσω, μια που τελείωσε και η μάχη που δινόταν και να αναπτύξω τα λογικά επιχειρήματα ενός πολίτη που δεν καταπίνει αμάσητες τις ειδήσεις που σερβίρονται, ούτε ασχολείται με θεωρίες συνωμοσίας.

Η κριτική μου για τα πτητικά μέσα αναπτύσσεται εκτενώς στο τρίτο μέρος του συγκεκριμένου άρθρου. Εδώ θα ήθελα να επικεντρωθώ στον ανθρώπινο παράγοντα, τους θεσμούς και τις υπηρεσίες, αρχής γενομένης από τους επαγγελματίες πυροσβέστες.

Η δουλειά των πυροσβεστών, είναι ομολογουμένως επικίνδυνη, σε συνθήκες σύνθετες και απάνθρωπες και για τον λόγο αυτό ο κατάλογος των θυμάτων στελεχών της υπηρεσίας είναι μακρύς. Όμως εν γνώση τους κάνουν ένα επικίνδυνο επάγγελμα, όπως και άλλοι πολίτες, για παράδειγμα οι πιλότοι των μαχητικών αεροπλάνων ή οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί των υποβρυχίων, οι αστυνομικοί κτλ. Για να κάνουν αυτή τη δουλειά προσλαμβάνονται και πληρώνονται από το κράτος. Για εμένα είναι ακατανόητος ο συνεχής έπαινος και η υπερβολική έκφραση ευγνωμοσύνης προς τους επαγγελματίες της όποιας επικίνδυνης δουλειάς. Την έχουν επιλέξει. Μη φτάσουμε στη γελοιότητα να δίνουμε παράσημα σε αυτούς που πληρώνουμε για να κάνουν τη δουλειά τους, όπως στους στρατιωτικούς!

Αν κάποιους θα έπρεπε να επιβραβεύουμε δημόσια είναι οι εθελοντές και στη συγκεκριμένη περίπτωση οι εθελοντές δασοπυροσβέστες. Χωρίς καμία αμοιβή θέλουν να προσφέρουν ρισκάροντας επικίνδυνα. Θεωρώ πως ως κοινωνία θα πρέπει να σκεφθούμε και να αποφασίσουμε πως επιβράβευση χρήζει πρώτα ο αλτρουισμός και ο ηρωισμός των εθελοντών και των κληρωτών των ενόπλων δυνάμεων και μετά οι επαγγελματίες του είδους.

Στη συνέχεια θέλω να αναφερθώ στο σαθρό, φιλοπαραβατικό, βλακωδώς ανεκτικό, ράθυμο και γραφειοκρατικό, αλλά «πολιτισμένο», δικαιακό μας σύστημα. Είπαμε να έχουν δουλειά και ψωμάκι οι υπεράριθμοι δικηγόροι που πλημμυρίζουν και πνίγουν την Ελλάδα, όμως όχι σε βάρος της ασφάλειας και του εγκατεστημένου πλούτου της χώρας! Συνέλαβαν100 αυτό το καλοκαίρι για εμπρησμούς. Πολλούς με το στουπί στο χέρι. Ποτέ δεν θα μάθουμε πόσους από αυτούς οι αγαπητοί εισαγγελείς τους αμόλησαν πάλι στην κοινωνία, πόσοι δικάστηκαν, μπήκαν και για πόσο στη φυλακή, και κυρίως τι τους κόστισε η εγκληματική τους διαστροφή. Είπε ο κύριος Πρωθυπουργός ότι θα αυξηθούν τα πρόστιμα και κατατρόμαξε τους επαγγελματίες εμπρηστές! Δεν καταλαβαίνει κανείς σε αυτό το τόπο ότι αν οι ποινές προσωποκράτησης σε συνδυασμό με τις οικονομικές επιπτώσεις για κάθε εκούσιο ή ακούσιο εμπρηστή δεν έχουν κόστος ίδιο με τη ζημιά που προκαλούν κάθε φορά, δεν έχουμε ελπίδες να πάψουν οι εμπρησμοί; Για παράδειγμα:

Συνελήφθη 45χρονος στον Αυλώνα για εμπρησμό, γνωστός στις αρχές από προηγούμενους εμπρησμούς. Έχει «σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα», κατά την ανακοίνωση. Το ερώτημα είναι απλό: Αφού συντρέχουν αυτοί οι δύο λόγοι γιατί είναι έξω; Αν έχει θεράποντα ιατρό και δεν ενήργησε για τον ασφαλή περιορισμό του, θα πρέπει να του αφαιρεθεί αυτεπάγγελτα η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Αν δεν έχει θεράποντα ιατρό να αναζητηθούν οι συγγενείς καθώς με ευθύνη τους κυκλοφορεί ελεύθερος και να τους επιβληθούν οι ποινές της εκθέσεως του κοινωνικού συνόλου και του πλούτου της χώρας σε κίνδυνο. Εάν είχε συλληφθεί ξανά και αφέθηκε ελεύθερος, να ελεγχθεί ο δικαστικός που «έκρινε και ερμήνευσε» τον νόμο ώστε να μείνει ελεύθερος. Τι είχε, έχει, ή θα έχει γίνει από αυτά; Απολύτως τίποτα και ίσως τον αμολήσουν ξανά ελεύθερο στη κοινωνία !

Χρειάζεται και άλλο παράδειγμα για να πεισθούμε ότι είμαστε απροστάτευτοι;

Η απογοήτευση, πως δεν θα γίνει τίποτα από όσα σωστά ελπίζουμε, μετατρέπεται σε απελπισία και πανικό στις σπάνιες περιπτώσεις που αυτό το ανεκδιήγητο κράτος, αποφασίσει να δράσει. Στην εφημερίδα Καθημερινή της 27.08.2023 διαβάζουμε από τα στοιχεία της WWF ΕΛΛΑΣ που δημοσιεύονται για την Πάρνηθα: Στα 56.000 στρέμματα που κάηκαν το 2007 στην Πάρνηθα, τα 21.800 στρέμματα ήταν παρθένο δάσος που αντιστοιχούσε στο 62% του συνόλου της καρδιάς του δρυμού. Ήταν τραγωδία! Επί 16 χρόνια (2007 – 2023), έχουν αναδασωθεί 4.567 στρέμματα! Φυτεύτηκαν 196.654 έλατα, 193.000 μαυρόπευκα, και 800 δρύες. Άρα αντικαταστήσαμε τα καμένα με νέο προσάναμμα, δέντρα – ζιζάνια, και τεράστιο θερμικό φορτίο! Δεν φυτεύτηκε ούτε ένα πλατύφυλλο, φυλλοβόλο ή βραδύκαυστο δέντρο! Πήγε κανείς σπίτι του; Θα ζητηθούν ευθύνες για το βλακώδες έγκλημα; Θα μου πείτε πως έπρεπε να ρωτήσω αν κανείς από τους, με όποιο τρόπο διοικούντες, πήρε χαμπάρι τι έχει συμβεί ή αντίθετα καμαρώνουν με το «κατόρθωμα» της αναδάσωσης του 8% των καμένων σε 16 χρόνια!

Αλήθεια τόσο πολύ μας αρέσει να παραμένουμε το καθυστερημένο χωριό στην άκρη της Ευρώπης;