Προς Ευάγριον V

ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

ΠΕΡΙΟΔΟΣ 10^η

«Θεόφραστος έφη τους μοχθηρούς των ανθρώπων ουχ ούτως ήδεσθαι επί τοις ιδίοις αγαθοίς, ως επί τοις αλλοτρίοις κακοίς» (Θεόφραστος) (=Ο Θεόφραστος έγραψε ότι οι μοχθηροί άνθρωποι δεν χαίρονται τόσο πολύ για τα δικά τους αγαθά, όσο χαίρονται για τις συμφορές των άλλων)

Δεν αντιλαμβάνομαι, λαμπρέ μου φίλε Ευάγριε, που σε στεναχωρεί γιατί συγκεντρώνεις τα βέλη του φθόνου κάποιων συνανθρώπων σου. Είναι κανόνας της ζωής κάποιοι άνθρωποι, αρρωστημένοι στη ψυχή, να ενοχλούνται από τις επιτυχίες των συνανθρώπων τους είτε αυτές ανάγονται στον οικονομικό τομέα είτε στον πνευματικό είτε και στη διάκρισή τους στον πολιτικό στίβο.

Να το θεωρείς τιμή σου, όταν σημειώνεις επιτυχίες με θεμιτό τρόπο σε κάθε σου επιτυχία. Οι άνθρωποι φθονούν, όσα αυτοί δεν μπορούν να επιτύχουν.

Στο σημείο αυτό θα σου υπενθυμίσω τον λαϊκό θυμόσοφο λόγο «τη φορτωμένη καρυδιά πετροβολούν». Και μη λησμονείς ότι είναι προτιμότερο να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται. Άλλωστε το έγραψε φαρδιά πλατιά ο σκηνικός φιλόσοφος Ευριπίδης «φθόνος άπτεται εσθλών χείροσι δε ούτι ερίζει» (=ο φθόνος αγγίζει αυτούς που αξίζουν, ενώ δεν ασχολείται καθόλου με τους ανάξιους).

Να είσαι σίγουρος, καλέ μου φίλε Ευάγριε, ότι ο φθόνος φθείρει τον άνθρωπο, όπως ο σκώρος τα ρούχα, κατά την εύστοχη ρήση του ιερού Χρυσοστόμου.

Όσο κι αν σε στενοχωρεί ο φθόνος, που εισπράττεις για τις επιτυχίες σου, έτσι τόσο να δυναμώνεις τη ψυχή σου για να κατακτάς κι άλλες επιτυχίες. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν πρέπει να ξεστρατίζεις από τους θεμιτούς στόχους, που έθεσες για να τους υλοποιήσεις. Πάντοτε πρέπει να ακολουθείς τους κανόνες του δικαίου, έχοντας ως ευσταλή οδηγό «το χρη ωφελείν και ουχί βλάπτειν».

Αν ξεστρατίσεις από τον ορθό αυτό δρόμο, τότε εντάσσεσαι στο χώρο των φθονερών και συνεπώς καμία αξία δεν έχει κάθε επιτυχία σου. Είσαι το ίδιο μ’ αυτούς. Παύεις να είσαι το αλάτι της ζωής, που αποτρέπει τη σήψη του κοινωνικού συνόλου.

Ξόδεψε λίγο από το χρόνο κάθε θεμιτής προσπάθειας και παρατήρησε τη συμπεριφορά των φθονερών. Χωρίς δυσκολία θα διαπιστώσεις πως αυτοί, τυφλωμένοι από το πάθος τους, σ’ έναν και μόνο στόχο αποβλέπουν. Πώς θα βλάψουν αυτόν, που σημειώνει επιτυχίες, αλλά και πώς με τη συμπεριφορά τους αποδιοργανώνουν την εύρυθμη λειτουργία του κοινωνικού συνόλου.

Οι φθονεροί, λαμπρέ μου φίλε Ευάγριε, κατεδαφίζουν μόνον και δεν οικοδομούν. Είναι εχθροί του κοινωνικού συνόλου, αφού, προκειμένου να επιτύχουν τον ολέθριο στόχο τους, δεν διστάζουν να εμπλουτίσουν τη φαρέτρα τους με τα αντικοινωνικά λάθη: της κακίας, της συκοφαντίας, της όρθωσης εμποδίων στη θεμιτή πρόοδο των νομίμως κοπιαζόντων και συνεπώς στην εύνομη συμβίωση των συνανθρώπων τους.

Όσο κι αν αγωνίζονται με την εκδήλωση του φθόνου τους να βλάψουν τους συνανθρώπους τους ματαιοπονούν, γιατί κάποτε η συμπεριφορά τους αποκαλύπτεται και μοιραία τους θέτουν στο περιθώριο οι σώφρονες. Καθίστανται ανάξιοι της αρετής του χρηστού πολίτη και όπως είναι φυσικό θεωρούνται ξένο σώμα της εύρυθμα λειτουργούσας κοινωνίας.

Έστω και αργά, καλέ μου φίλε Ευάγριε, συναισθάνονται ότι το μίσος και η χολή, που προσπάθησαν να ενσπείρουν στο περιβάλλον τους εκχέοντες χωρίς φειδώ την κακία, ίσως προσωρινά να έβλαψαν όσους φθόνησαν πικραίνοντάς τους, όμως όλη αυτή τους η προσπάθεια κατέληξε στο να γευθούν ολόγιομο το ποτήρι της πικρότατης κακίας τους.

Διαπίστωσαν, λαμπρέ μου φίλε Ευάγριε, ότι υπήρξαν δούλοι ανομολόγητων παθών και, ενώ πίστευσαν προς στιγμήν ότι κέρδισαν την αποδοχή κάποιων συνανθρώπων τους, τελικά ομολόγησαν πως απέτυχαν στον ολέθριο στόχο τους, αφού με την απερίσκεπτη συμπεριφορά τους, ενίσχυσαν την αξία όλων εκείνων, που με το φθόνο τους επιχειρήσανε να μειώσουν, να ταπεινώσουν και να βλάψουν. Η συμπεριφορά τους ύψωσε στα μάτια της κοινωνίας τους φθονούμενους και τους κατέστησε υποδείγματα μίμησης. Και αυτοί, κατάφορτοι από το βάρος της αναιτιολόγητης κακίας τους ξεδιπλώνουν, όσος καιρός τους μένει, τη λανθασμένη πορεία, που ακολούθησαν.

Πορεύσου στη ζωή, καλέ μου φίλε Ευάγριε, έχοντας ως ευσταλή οδηγό τον θυμόσοφο λόγο του Αριστώνυμου: «Ο φθόνος, ώσπερ φαύλος δημαγωγός ταις καλαίς αντιπολιτεύεται πράξεσιν» (=ο φθόνος, όπως ένας φαύλος δημαγωγός, αντιπολιτεύεται τις καλές πράξεις).