«Πρέπει να υπάρχει επιβράβευση της εργασίας και της επιχειρηματικότητας»

ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ» ΜΕ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙΟΒΕ)

• «Στροφή της οικονομίας, η οποία θα υποβοηθηθεί από αλλαγές στο φορολογικό, στο ασφαλιστικό και στο εκπαιδευτικό σύστημα»
• «Βαρίδιo για την ανάπτυξη της οικονομίας το δημογραφικό»
• Σε βάθος 2-3-4 δεκαετιών ο πληθυσμός της Ελλάδας από 11 εκ. πολίτες που είναι σήμερα θα πλησιάζει τα 8 εκ.
• 1 εκ. παιδιά σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2035 από 1,5 εκ. σήμερα
• «Στην περιοχή της Δράμας υπάρχουν τοπικές επιχειρήσεις, οι οποίες δείχνουν σημαντική εξειδίκευση, καινοτομούν, είναι εξωστρεφείς, δίνουν ποιοτικές θέσεις εργασίας στην περιοχή»
• 

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΙΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2019, στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας, η ημερίδα με θέμα «Οικονομία, εκπαίδευση & δημογραφικές προκλήσεις», σε συνδιοργάνωση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), του Τμήματος Ανατολικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Δικηγορικού Συλλόγου Δράμας.

Ομιλητές στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της εταιρείας Raycap,ήταν ο κ. Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ και Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομική Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κ. Άγγελος Τσακανίκας, Επιστημονικός Σύμβουλος του ΙΟΒΕ και Αναπλ. Καθηγητής στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου και ο κ. Οδυσσέας Κυριακόπουλος, επιχειρηματίας και πρώην Πρόεδρος του ΣΕΒ, του ΙΟΒΕ και της Λυρικής Σκηνής. Συντονιστής της ημερίδας ήταν ο κ. Αλέξανδρος Τσιαμπούσης, Αγρ. Τοπογράφος Μηχανικός και Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Δράμας, επικεφαλής της παράταξης «Project Δράμα 2020».

Στην εκδήλωση, μεταξύ άλλων, παραβρέθηκαν οι Βουλευτές του Ν. Δράμας κ. Κωνσταντίνος Μπλούχος, κ. Θεόφιλος Ξανθόπουλος και κ. Χαρά Κεφαλίδου, ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Χρήστος Παπαθεοδώρου, ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Δράμας και Αναπληρωτής Δημάρχου κ. Μιχάλης Τάσσου, ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Πολιτισμού κ. Γρηγόρης Παπαεμμανουήλ και Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Δράμας.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης και με βάση στοιχεία που προέκυψαν από μια σειρά ερευνών του ΙΟΒΕ, παρουσιάστηκε η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, ποια ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της, ποια ήταν προ κρίσης, ποιες μεταβολές επήλθαν λόγω κρίσης και πως θα κινηθεί αυτή στο μέλλον, σε συνάρτηση με τις κύριες μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό, στο ασφαλιστικό και στο εκπαιδευτικό, ενώ αναπτύχθηκε ο τρόπος με τον οποίον αλληλοεπηρεάζονται η οικονομία, η εκπαίδευση και το δημογραφικό. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές, έτσι ώστε να στηριχθεί η απασχόληση και επιχειρηματικότητα.

Σε δηλώσεις του στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Βέττας ανέφερε πως βρισκόμαστε «σε ένα πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι για την ελληνική οικονομία, μετά από 10 χρόνια κρίσης», το οποίο θα κρίνει «εάν τελικά θα μπορέσουμε να πάμε προς καλύτερες μέρες ή χειρότερες». Όπως σημείωσε: «Από τη μία η χώρα χρειάζεται κεφάλαιο. Είναι μια χώρα που πέρασε από μια ουσιαστική πτώχευση και οι επενδύσεις είναι πάρα πολύ χαμηλές σε σύγκριση και με το παρελθόν, αλλά και σε σύγκριση με την Ευρώπη. Από την άλλη μεριά, το δημογραφικό είναι ένα βαρίδιο για την ανάπτυξη της οικονομίας. Ο αριθμός των νέων στο ποσοστό του πληθυσμού όλο και μειώνεται. Έχουμε ανθρώπους οι οποίοι θα είναι όλο και περισσότερο ηλικιωμένοι και τους οποίους θα πρέπει να τους στηρίξουμε οι υπόλοιποι μέσα από μια υψηλότερη παραγωγικότητα. Και ο μόνος τρόπος να συμβεί αυτό είναι να υπάρξει μια στροφή της οικονομίας, η οποία θα υποβοηθηθεί από αλλαγές στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό μας σύστημα, αλλά σίγουρα και στο εκπαιδευτικό μας σύστημα». Χαρακτηριστικά ο κ. Βέττας υπογράμμισε πως εάν απλώς ακολουθήσουμε τη σημερινή πεπατημένη, υπάρχει ο φόβος μετά από 2-3 χρόνια, να επιστρέψουμε σε ρυθμούς ανάπτυξης πολύ χαμηλούς. «Κι αυτό είναι κάτι που δεν θα θέλαμε να γίνει. Το οποίο σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξουν οι αλλαγές που συνολικά θα συμφωνήσουμε σε φορολογικό, ασφαλιστικό και εκπαιδευτικό», πρόσθεσε ο Βέττας. Για το τι θα πρέπει να συμβεί από εδώ και πέρα, ο κ. Βέττας, σημείωσε πως «πρέπει κυρίως να υπάρχει μια επιβράβευση της εργασίας και της επιχειρηματικότητας. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα πρέπει να υπάρχει ένα κοινωνικό δίκτυο ασφάλειας. Το αντίθετο. Αλλά στη χώρα μας αυτοί οι οποίοι εργάζονται υποφέρουν από πολύ υψηλούς συντελεστές φορολόγησης και ασφάλισης. Και ταυτόχρονα κι αυτοί που παίρνουν επιχειρηματικά ρίσκα, ένα μεν αυτά τα ρίσκα τους βγουν πρέπει να αποδώσουν ένα μεγάλο κομμάτι των κερδών τους, εάν δεν τους βγουν, βρίσκονται εκτεθειμένοι. Άρα οι χώρες μπορούν να προχωρήσουν μόνο εάν κατά κύριο λόγο η εργασία και επιχειρηματικότητα στηριχθούν. Κάτι που δεν το κάνουμε σήμερα. Για αυτό, άλλωστε, έχουμε ελάχιστες ξένες επιχειρήσεις που θέλουν να έρθουν στη χώρα, ενώ πάρα πολλοί από τους νέους μας φεύγουν στο εξωτερικό». Όσον αφορά αν ο ίδιος είναι αισιόδοξος για το μέλλον, ο κ. Βέττας δήλωσε: «Είμαι αισιόδοξος υπό όρους», καθώς αν νομίσουμε ότι ξεμπλέξαμε με το παρελθόν, υπάρχει κίνδυνος να ξαναγυρίσουμε σε ένα αναπτυξιακό μοντέλο που θα μας ξαναφέρει σε κρίση. «Αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε. Ήταν 10 δραματικά χρόνια», υπογράμμισε.

Ο Επιστημονικός Σύμβουλος του ΙΟΒΕ κ. Τσακανίκας, στις δηλώσεις του, επεσήμανε πως «στη Δράμα «υπάρχουν νησίδες αριστείας, καινοτομίας και εξωστρέφειας. Υπάρχουν συγκεκριμένες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι αρκετά δυναμικές και αυτό το οποίο είναι το ζητούμενο είναι πώς αυτές οι επιχειρήσεις θα συνδεθούν ακόμη περισσότερο με την τοπική οικονομία, με άλλες επιχειρήσεις, έτσι ώστε να μπορέσουν να έχουνε μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία και η επίδρασή τους να είναι ακόμη μεγαλύτερη στην οικονομία». «Στην περιοχή της Δράμας υπάρχουν τοπικές επιχειρήσεις, οι οποίες δείχνουν σημαντική εξειδίκευση, καινοτομούν, είναι εξωστρεφείς, δίνουν ποιοτικές θέσεις εργασίας στην περιοχή. Αυτές πρέπει να συνδεθούν ακόμη περισσότερο με το τοπικό εδώ σύστημα» σημείωσε ο κ. Τσακανίκας, ο οποίος στάθηκε στην ανάγκη συνεργασιών. Όπως είπε απαιτούνται «συνεργασίες ακόμη και στην ευρύτερη περιφέρεια με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, ώστε να επενδύσουμε λίγο περισσότερο στη γνώση, για να μπορέσουμε να δώσουμε μια μεγαλύτερη προστιθεμένη αξία στις υπηρεσίες και στα προϊόντα που παράγονται. Αυτός είναι ο στόχος και σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να προσανατολίσουμε την ελληνική επιχειρηματικότητα».

Ο επιχειρηματίας κ. Κυριακόπουλος, μιλώντας στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ανέφερε: «Η χώρα μας βγαίνει σιγά σιγά από μια περίοδο πολύ δύσκολη, αλλά με πολλά τραύματα. Κι ένα από αυτά είναι προφανώς το δημογραφικό και οι επιπτώσεις που αυτό έχει στην οικονομία και στο ασφαλιστικό, αλλά νομίζω ότι και μια άλλη σημαντική διάσταση είναι το πώς θα ξαναφέρουμε πίσω όλους αυτούς που έφυγαν από τη χώρα, το λεγόμενο brain drain». Όπως είπε ο κ. Κυριακόπουλος, πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω η επιχειρηματικότητα, «γιατί μέσα από την επιχειρηματικότητα θα έρθει η ανάπτυξη, θα βελτιωθεί η δυνατότητα αυτών των ανθρώπων να βρουν στην Ελλάδα δουλειά και να επανέλθουν και να δημιουργήσουν στον τόπο μας, αντί να δημιουργούν στο εξωτερικό». Για το αν υπάρχουν προοπτικές για να συμβεί αυτό, ο κ. Κυριακόπουλος επεσήμανε πως προφανώς και υπάρχουν, αλλά πρέπει να γίνουν πράγματα προς αυτή την κατεύθυνση. «Δεν γίνεται από μόνο του, ούτε αυτόματα. Δεν είναι πολύ εύκολο να βγούμε από το λούκι στο οποίο βρισκόμαστε με ρυθμούς ανάπτυξης χαμηλούς. Δεν μπορούμε εύκολα να πάμε στο 3% – 4% πιθανώς, που είχαμε πριν από 10-15 χρόνια, αλλά πρέπει να περάσουμε το 2%. Να διπλασιάσουμε αυτό που λένε οι ξένοι, που λέει το ΔΝΤ κλπ. Νομίζω ότι αυτό μπορεί να γίνει», πρόσθεσε. Ακόμη, ο κ. Κυριακόπουλος τόνισε πως «πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπίες, πρέπει να συζητήσουμε διάφορα πράγματα». Και ειδικά για τους νέους «πρέπει να τους δώσουμε ευκαιρίες για να μπορέσουν να δημιουργήσουν. Να τους δώσουμε τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν να μείνουν στον τόπο και να παίρνουν δουλειές».

«Μονόδρομος ο εφοδιασμός των παιδιών με καταπληκτική μόρφωση»

Στην ομιλία του ο κ. Βέττας ανέφερε πως το κλίμα περί την οικονομία έχει βελτιωθεί, καθώς σύμφωνα με έρευνας νοικοκυριά και επιχειρήσεις θεωρούν ότι τα πράγματα είναι καλύτερα. Βέβαια εξέφρασε την ανησυχία του για τα δομικά χαρακτηριστικά της οικονομίας, καθώς η χώρα δεν έχει λύσει όλα τα θέματά της με το παρελθόν. Όπως είπε, αν και υπάρχουν ελπίδες για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, το θέμα είναι η ίδια η δομή της οικονομίας, με τον κ. Βέττα νε εκφράζει τον προβληματισμό του, καθώς πρόκειται για «πολύ κλειστή οικονομία». Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ εξήγησε πως η ελληνική οικονομία τρέχει με ρυθμό ανάπτυξης ελαφρά κάτω από το 2% και πρόσθεσε πως ενώ ακούγεται πως στόχος είναι να πάει πάνω από το 3%, τα θεμελιώδη στοιχεία της οικονομίας σπρώχνουν τον ρυθμό ανάπτυξης προς το 1%.

Όσον αφορά το δημογραφικό, ο κ. Βέττας ανέφερε πως, σύμφωνα με τα στοιχεία, σε βάθος 2-3-4 δεκαετιών ο πληθυσμός της Ελλάδας από 11 εκ. πολίτες που είναι σήμερα θα πλησιάζει τα 8 εκ., ενώ και ο μέσος όρος ηλικίας του πληθυσμού θα είναι μεγαλύτερος. Η συγκεκριμένη δημογραφική τάση οφείλεται στη μείωση γεννήσεων, στο μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, αλλά και στο γεγονός ότι οι ροές μετανάστευσης από και προς τη χώρα από θετικές έχουν γίνει αρνητικές.

Έτσι, όπως τόνισε ο κ. Βέττας, για να πετύχεις υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, απαιτείται όχι μόνο η προσέλκυση κεφαλαίου, αλλά και ανθρώπων. Και ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να καταστεί η Ελλάδα κέντρο της Νοτιοανατολική Ευρώπης, έτσι ώστε να προελκύσει ανθρώπους.

Στον τομέα της εκπαίδευσης, ο κ. Βέττας, επεσήμανε πως η μείωση των γεννήσεων έχει ήδη «εισαχθεί» στα δημοτικά σχολεία από το 2015. Όπως είπε, σήμερα σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση φοιτούν 1,5 εκ. παιδιά και σύμφωνα με τα στοιχεία το 2035 θα κοντά στο 1 εκ., δηλαδή θα υπάρχει μείωση κατά 1/3. Για αυτό είναι μονόδρομος, συνέχισε ο κ. Βέττας, αυτά τα παιδιά να εφοδιαστούν με «καταπληκτική μόρφωση».

«Νησίδες καινοτομίας σε μια θάλασσα που δεν ακολουθεί»

Στην ομιλία του ο κ. Τσακανίκας στάθηκε, με βάση έρευνες που έχουν γίνει από το ΙΟΒΕ, σε στοιχεία που αφορούν την επιχειρηματικότητα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία του 2016 είναι η Περιφέρεια με το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Όπως είπε, σχετικά με την καινοτομία υπάρχει υστέρηση συγκριτικά με το σύνολο του δείγματος, όμως παρόλα αυτά γίνονται επενδύσεις και υπάρχει εξωστρέφεια και διασυνοριακό εμπόριο. «Υπάρχουν νησίδες καινοτομίας σε μια θάλασσα που δεν ακολουθεί» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Επιστημονικός Σύμβουλος του ΙΟΒΕ επεσήμανε πως οι νέες θέσεις εργασίες πρέπει να είναι και ποιοτικές και καλά αμειβόμενες, τονίζοντας πως οι επιχειρήσεις θα πρέπει να στραφούν στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια, στη συμμετοχή σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας και στη διασύνδεση με τοπικά και υπερτοπικά οικοσυστήματα.

Το ΣΕΝ και η AFI

Τέλος, ο κ. Κυριακόπουλος, στην ομιλία του μίλησε για τη βοήθεια που πρέπει να υπάρξει στους νέους και στην παροχή όσο το δυνατόν περισσότερων ευκαιριών. Παράλληλα, μίλησε για δύο μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχει, το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων (ΣΕΝ) και την Action Finance Initiative (AFI).

Το ΣΕΝ είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος έχει ως σκοπό τη στήριξη της ελληνικής εκπαιδευτικής κοινότητας στην υλοποίηση προγραμμάτων που προάγουν την καινοτόμο σκέψη, την επιχειρηματικότητα και την πρακτική εφαρμογή των βασικών εννοιών των οικονομικών, με δημιουργικό και βιωματικό για τους μαθητές τρόπο. Όπως εξήγησε ο κ. Κυριακόπουλος 8.000 παιδιά από 160 σχολεία έρχονται σε επαφή με το ΣΕΝ, με το 35% εξ αυτών να προέρχεται από τη Βόρεια Ελλάδα.

Όσον αφορά την Action Finance Initiative, πρόκειται για μία μη κερδοσκοπική εταιρεία, η οποία έχει ως στόχο να βοηθήσει ανέργους να δημιουργήσουν τη δική τους θέση εργασίας, ενώ παράλληλα παρέχει δωρεάν εκπαίδευση και συμβουλευτική σε μικροεπιχειρηματίες και ανέργους. Συγκεκριμένα, η AFI προάγει τις μικροπιστώσεις στην Ελλάδα, παρέχοντας πρόσβαση σε μικροδάνεια μέχρι 12.500 ευρώ σε επίδοξους επιχειρηματίες που αδυνατούν να βρουν χρηματοδότηση από άλλες πηγές ανεξαρτήτως της εμπορικής δραστηριότητας τους, βαθμού καινοτομίας, κατηγορίας επένδυσης και χρήσης τεχνολογίας. Παράλληλα το προσωπικό της AFI, σε συνεργασία με το δίκτυο εθελοντών της, παρέχει δωρεάν επιχειρηματική υποστήριξη πριν και μετά την παροχή του δανείου προσαρμοσμένη στις ανάγκες του μικροεπιχειρηματία.

Μιλώντας για την AFI, ο κ. Κυριακόπουλος εξήγησε πως παρέχει μικροπιστώσεις μέσω εξασφάλισης δανείου που φτάνει τα 12.500 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος των που παρέχονται είναι 8.500 ευρώ. Από τα περίπου 200 δάνεια που έχουν χορηγηθεί, μόλις 15 βρίσκονται σε καθυστέρηση, ενώ για μόλις τα 5 υπάρχει η γνώση ότι τα χρήματα έχουν χαθεί (λόγω θανάτου ή άλλων λόγων). Βέβαια, συνέχισε ο κ. Κυριακόπουλος, η αναλογία σε όσους δίνονται δάνεια σε σχέση με όσους στρέφονται στην AFI είναι 5-6/100, όμως υπάρχει με όλους τους ενδιαφερόμενους συζήτηση για το αν η πρωτοβουλία τους μπορεί να βγει, παρέχοντας με αυτό τον τρόπο συμβουλές σε επίδοξους επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν είναι απαραίτητο να είναι νέοι ηλικιακά.