ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Θυμάμαι και κάτι σημαντικό που μου είχε πει ο Μανόλης Ανδρόνικος, ένας εξαίρετος αρχαιολόγος και στενός μου φίλος, όταν ανακάλυψε τη Βεργίνα. Τον είχα ρωτήσει: «Μανόλη μου, βρήκες άγαλμα του Αλεξάνδρου μέσα στον τάφο του Φιλίππου;». Μου απάντησε: «Άκου, Ελένη, θα ήμουν σίγουρος ότι είχα βρει τον Αλέξανδρο, αν τόσο αρχαία κείμενα δεν γράφανε ότι ο Αλέξανδρος τάφηκε στην Αλεξάνδρεια».

Θέτω δύο ζητήματα: Εφόσον αρκετοί επιστήμονες θεωρούσαν ή θεωρούν ότι μπορεί ο Μέγας Αλέξανδρος να είναι στην Αμφίπολη, σημαίνει πως γι’ αυτούς δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι είναι θαμμένος στην Αλεξάνδρεια. Επίσης να σας πω ότι υπάρχει επίγραμμα για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου που λέει: «Όποιος θέλει να υμνήσει τον τάφο του Αλεξάνδρου, να ψάξει για τον τύμβο σε δύο ηπείρους». Όλοι γνωρίζουμε για την Αλεξάνδρεια, άρα αυτή αφορά τη μια ήπειρο. Σε σχέση με την άλλη ήπειρο, μήπως εννοούν την Ευρώπη, και άρα τη Μακεδονία;

Όταν βρισκόμουν στο Παρίσι, ζήτησα από τη βοηθό μου Πολ Παζέζ να μου φέρει τα βιβλία, που μιλούν για τον τάφο στην Αλεξάνδρεια, για να τα μελετήσω. Ούτε ένα δεν είναι γραμμένο νωρίτερα από περίπου 300 χρόνια μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πέθανε το 323 π.Χ., και όλα είναι γραμμένα κοντά στον 1ο αιώνα, πλην ενός, που είναι του Ψευδοκαλλισθένη. Το μυθιστόρημα αυτό, το οποίο γράφτηκε κατά πάσα πιθανότητα από έναν Αιγύπτιο, λέει ότι ο Αλέξανδρος είναι θαμμένος στην Αλεξάνδρεια.

Μετά από αυτό, άρχισα να ασχολούμαι με τα ευρήματα της Βεργίνας. Το μεγάλο μου επιχείρημα αφορά το νεκροκρέβατο που λένε ότι είναι του Φιλίππου. Σε αυτό υπάρχουν δυο ελεφάντινα αγάλματα, ένας Σάτυρος και ένας Διόνυσος. Ας δούμε πρώτα τον Σάτυρο: Όταν ο Αλέξανδρος έφτασε μπροστά στην Τύρο, βρήκε πολύ μεγάλη αντίσταση και ετοιμάστηκε να φύγει. Αυτά γράφει ο Αρριανός. Το βράδυ πριν την αναχώρηση, ο Αλέξανδρος βλέπει στον ύπνο του έναν Σάτυρο, και ως μαθητής του Αριστοτέλη καταλαβαίνει το «Σα-Τύρος», «η Τύρος δική σου». Μένει τελικά και κατακτά την Τύρο. Αυτά σε σχέση με το ελεφάντινο άγαλμα του Σατύρου που βρέθηκε στο νεκροκρέβατο. Ας πάμε τώρα και σε αυτό του Διονύσου. Όταν πλέον ο Αλέξανδρος είχε καταλάβει τα πάντα, έστειλε ένα γράμμα στις ελληνικές πόλεις να τον λατρέψουν για θεό. Οι Σπαρτιάτες είπαν να γίνει θεός, αφού θέλει. Οι Αθηναίοι όμως είχαν αντίρρηση, διότι άλλο να είσαι θεός στη Βαβυλώνα και άλλο στον Παρθενώνα. Ο Δημάδης, ο οποίος ήταν φίλος του Αλεξάνδρου, προτείνει στους Αθηναίους να τον κάνουν 13ο Ολύμπιο θεό. Εκείνοι αρνούνται και βάζουν πρόστιμο στον Δημάδη εκατό τάλαντα. Θύμωσε ο Δημάδης και τους είπε τη φράση: «Όποιος κρατά τον ουρανό χάνει τη γη». Οι Αθηναίοι φοβήθηκαν μήπως μπλέξουν με τον Αλέξανδρο, μαζεύονται και αποφασίζουν να τον κάνουν Διόνυσο. Άρα, μετά τον Σάτυρο, να και ο Διόνυσος, που βρίσκεται στο νεκροκρέβατο. Αργότερα μάλιστα, ο Διογένης ο Κυνικός βγήκε στην Αγορά και είπε: «Αφού κάνατε αυτόν Διόνυσο, εμένα να με κάνετε Σέραπι».

(συνεχίζεται…)