ΑΡΘΡΟ

Του Χάρη Δαμιανίδη

Απόφοιτου του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης

 

 

Από τα μαθητικά μου χρόνια άκουγα και διάβαζα για τους λεγόμενους εθνικούς «ευεργέτες». Για αυτούς που, υποτίθεται ανιδιοτελώς, πρόσφεραν ένα μέρος της τεράστιας περιουσίας τους στη χώρα για το κοινό καλό. Για έργα και υπηρεσίες που θα αναβάθμιζαν τη ζωή των πολιτών. Τα επίσημα σχολικά βιβλία τους παρουσίαζαν σαν τους Έλληνες που με κίνητρο την αγάπη τους για την Ελλάδα προέβαλαν το εμείς αντί του εγώ. Κανένα ψεγάδι δεν είχε η ζωή τους σύμφωνα με την επίσημη παρουσίαση. Ποτέ κανείς δεν μας είπε τις σχέσεις που είχαν αναπτύξει με τις κυβερνήσεις στις χώρες που έζησαν και δραστηριοποιήθηκαν οικονομικά, τι στάση κράτησαν σε κορυφαία ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν τη μοίρα της Ελλάδας. Τελικά πώς πλούτισαν; Μέσα από ποιες δραστηριότητες; Μήπως στη περίπτωση τους ισχύει ότι το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα;

Ένας από τους επονομαζόμενους εθνικούς «ευεργέτες» θεωρείται ο βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας. Αυτός ήταν όχι μόνο μεγαλογαιοκτήμονας και επιχειρηματίας στην Αίγυπτο, όταν αυτή ήταν τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και διαχειριστής της Αιγύπτου Μωχάμετ Αλή. Ήταν υπεύθυνος για την επιμελητεία του αιγυπτιακού στρατού. Ο Μιχαήλ Τοσίτσας δεν έβγαλε «κιχ». Σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης του 1821, ακόμη και όταν ο συνεταίρος «φιλέλληνας» Μωχάμετ Αλή έστειλε τον γιο του Ιμπραήμ Πασά, τον γνωστό «Μπραΐμη» για να κάψει και να λεηλατήσει την Πελοπόννησο. Μιλώντας δεξιά και αριστερά έστελνε το μήνυμα της υποταγής. Οι Έλληνες να μην ξεσηκωθούν αλλά να συνεχίσουν τον ραγιαδισμό απέναντι στην Οθωμανική εξουσία. Αν αυτό δεν είναι ανθελληνική συμπεριφορά πως αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί, μπροστά σε ένα γεγονός ορόσημο στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Ένας άλλος που τιμάται από την πολιτεία ως εθνικός «ευεργέτης» είναι ο Ανδρέας Συγγρός. Είναι αυτός που είναι υπεύθυνος για τα «Λαυρεωτικά» που οδήγησε στη χρεοκοπία και στην καταστροφή χιλιάδες Έλληνες και επίσης σε μαζικές αυτοκτονίες. Ήταν αυτός που αποτέλεσε έναν από τους παράγοντες που οδηγήθηκε η χώρα στη χρεοκοπία του 1893, προκειμένου να αποκτήσει νέα τραπεζικά κεφάλαια. Ήταν αυτός που τιμήθηκε δύο φορές από τον ίδιο τον σουλτάνο. Ο ιστορικός Κορδάτος τον χαρακτήρισε «μηχανορράφο» και «επιδέξιο πολιτικάντη» ενώ άλλοι τον χαρακτήριζαν «λωποδύτη φιλάνθρωπο». Ενώ ο τύπος της εποχής τον ονόμαζε «χρυσοκάνθαρο». Το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Τρικούπη αφορούσε την Ελλάδα, όχι τον Ανδρέα Συγγρό. Εκείνος, βγήκε κερδισμένος από την εθνική χρεοκοπία.

Έλληνες κεφαλαιούχοι του παροικιακού ελληνισμού που έγιναν τσιφλικάδες αγόραζαν από τον Σουλτάνο τεράστιες εκτάσεις πριν την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και οι οποίοι πλούτισαν από το αίμα των κολίγων. Ζάππας, Ζαρίφης, Στεφανόβικ, Ζωγράφος που είχε τον τίτλο του «Εφέντη» και ήταν ένας από τους πιο στυγνούς τσιφλικάδες της περιοχής. Πρωταγωνιστής κάθε δίωξης ενάντια στους κολίγους και στο Κιλελέρ.

Ένα άλλο παράδειγμα εθνικής «ευεργεσίας» είναι του Μποδοσάκη – Αθανασιάδη, ο οποίος ανεφοδίαζε τον τουρκικό στρατό με τρόφιμα μέχρι το 1918, δηλαδή σε όλη την διάρκεια των βαλκανικών πολέμων και στα δύο τελευταία χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν η Ελλάδα πολεμούσε τις κεντρικές δυνάμεις σύμμαχος των οποίων ήταν η Τουρκία.

Και περνώντας στους σύγχρονους ευεργέτες δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε τον Γιάννη Λάτση, ο οποίος στη διάρκεια της ελληνοτουρκικής κρίσης 1978-1979 πουλούσε στους Τούρκους πετρέλαιο και κηροζίνη για τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη. Είναι κλασσική περίπτωση στην οποία αποκαλύπτεται το τι σημαίνει πατρίδα για το κεφάλαιο. Η «Πετρόλα» του Λάτση εφοδίαζε με 100.000 τόνους πετρέλαιο και 5.000 τόνους κηροζίνη την τουρκική αεροπορία που έφτανε για 5.000 εξόδους στο Αιγαίο πολεμικών αεροσκαφών σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές.

Από τα παραπάνω φαίνεται οι σχέσεις που ανέπτυξαν οι επονομαζόμενοι «ευεργέτες» με τις εκάστοτε εξουσίες και το τι σήμαινε για αυτούς πατρίδα. Γνωρίζοντας ότι τα κέρδη τους είναι αιματοβαμμένα και ανθελληνικά και προκειμένου να τους αποδεχτεί η κοινωνία κάνουν ορισμένες δωρεές και από μεγάλοι απατεώνες και τυχοδιώκτες που είναι στην πραγματικότητα γίνονται ξαφνικά εθνικοί «ευεργέτες». Το μόνο που δεν τους ενδιαφέρει είναι η πατρίδα. Πατρίδα για αυτούς είναι η τσέπη τους και τίποτα περισσότερο και ας μην πουλάνε πατριωτισμό και ευεργεσία.