Στο «Πολιτικό Εργαστήριο για τη Σοσιαλδημοκρατία» που διοργάνωσε η ΔΗΜΑΡ στη Δράμα συμμετείχε με παρέμβασή της η Χαρά Κεφαλίδου, Βουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Το Πολιτικό Εργαστήριο πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 24 Απριλίου και είχε τίτλο: «Υπάρχουν ευρωπαϊκές απαντήσεις στους Τραμπ; Συμπεράσματα από τις Ολλανδικές και Γαλλικές Εκλογές».

Στην παρέμβασή της η Χαρά Κεφαλίδου εστίασε στο λαϊκισμό τόσο στο εγχώριο πολιτικό περιβάλλον όσο και στην Ευρώπη, με φόντο τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις στην Ολλανδία και τη Γαλλία, τονίζοντας: «Ο λαϊκισμός στην Ευρώπη και την Ελλάδα είναι αλληλένδετοι. Ο ένας ταΐζει τον άλλο και οι δυο θρέφονται από τη ματαιοδοξία και την εξουσιολαγνεία πολιτικών που με τη σειρά της θρέφεται από την αφροσύνη των πολιτών – ας θυμηθούμε την πρόσφατη ιστορία του επιδόματος και τι μας κόστισε. Η κυβέρνηση, αντί να περιμένει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το έδωσε τα Χριστούγεννα για να πάνε οι βουλευτές της με μποναμάδες στις Περιφέρειές τους. Και οι πολίτες – πελάτες χάρηκαν. Βλέπετε και για τους δύο αυτό είχε μεγαλύτερο βάρος από το να ξεπεράσει η χώρα τάχιστα τη σκόπελο της αξιολόγησης».

Αναφερόμενη στις πολιτικές πρακτικές της κυβέρνησης είπε: «Επικαλεστήκαμε τα δίκια του λαού, χωρίσαμε τους πολίτες σε γερμανοτσολιάδες και αγανακτισμένους, φτιάξαμε κινήματα “δεν πληρώνω” να προτάσσουν τα στήθη τους απέναντι σε προδότες της υποταγής στα μνημόνια. Τάζουμε στον πολίτη – πελάτη την ολική επαναφορά της δεκαετίας του ‘80 μέσω ενός νέου κρατισμού, ενός καινούργιου πατερούλη. Και τι καταφέραμε; Βρισκόμαστε εκεί περίπου που ήμασταν στην αρχή της κρίσης έχοντας σκάψει το βαθύ λάκκο της ύφεσης με τα ίδια μας τα πόδια».

Κλείνοντας την παρέμβασή της η Βουλευτής σημείωσε: «Τη μέρα που οι πολίτες της Ευρώπης θα αποφασίσουν ότι δεν θέλουν άλλο να είναι πελάτες. Που θα αντέξουμε πολίτες και πολιτικοί να δούμε κατάματα, να αναγνωρίσουμε και να συγχωρήσουμε τις ανεπάρκειές μας, τα ελαττώματα μας, τα τραγικά μας λάθη, χωρίς ταμπέλες. Εκείνη τη μέρα που δεν θα χρειαζόμαστε το χαϊδολόγημα κανενός. Θα είναι η μέρα που θα μπορέσουμε να διορθώσουμε, να ξανασχεδιάσουμε τα θεμέλια της Ελλάδας και της Ευρώπης υπερβαίνοντας την κρίση».

Αναλυτικά η παρέμβαση ήταν η εξής:

Σε πείσμα των μόνιμων αρνητών της πραγματικότητας που προτιμούν να πορεύονται στα σύννεφα – λες κι έχουν καμιά δουλειά εκεί πάνω – η χώρα μας είναι το «κακό»; το «κακομαθημένο»; το «αδύναμο»; το «μικρό»; το «περήφανο»; η «έκπληξη» (θα θέλαμε!) – όπως θέλετε χαρακτηρίστε το, αλλά είναι παιδί της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Ο όρος λαϊκισμός χρησιμοποιείται με δύο διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους σημασίες:

-Στην επιστημονική χρήση του είναι αξιολογικά ουδέτερος, αποτελώντας μια πολιτική θεωρία που αντιπαραβάλει τα συμφέροντα και τις επιθυμίες της μάζας του λαού ενάντια στις ελίτ.

-Στην καθημερινή της χρήση –για αυτή μιλάμε σήμερα εδώ- στο πολιτικό επίπεδο, συνδέεται με την εξαπάτηση, τη δημαγωγία, τη χειραγώγηση, την πολιτιστική υποβάθμιση του λαού και την καθήλωσή του στο περιθώριο των εξελίξεων.

Ψευτοδιλήμματα, διαχωρισμοί σε «εχθρούς ή φίλους», «εμείς και οι άλλοι», «αλλογενείς ή γηγενείς», καλλιέργεια συνεχούς ανασφάλειας, και ασφαλώς αυτοαναγόρευση σωτήρων, κάτι θυμίζουν σε όλους μας από ένα χθες που θέλαμε να νομίζουμε πως αφήσαμε πίσω για πάντα και από ένα σήμερα που επαναλαμβάνει και διογκώνει λάθη του παρελθόντος.

Αντικατάσταση της πειθούς με την προπαγάνδα και των επιχειρημάτων με ηθικά τεκμήρια. Παλιά η συνταγή.

Ο χώρος της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα – ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας – υπήρξε κύριος χρήστης τέτοιων τακτικών. Στη μακριά πορεία του η λαϊκότητα μεταλλάχθηκε σε λαϊκισμό. Το πληρώσαμε! Και μαζί το πλήρωσε και ο ελληνικός λαός πανάκριβα. Μάθαμε; Όχι όλα όσα θα έπρεπε.

Σήμερα, στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που δείχνει την τοξικότητά του, η ανάγκη για λαϊκότητα που εκφράζει τη συμμετοχή, την παρουσία του λαού στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας και την αναγνώρισή του ως καθοριστικού παράγοντα στην εξέλιξη του κόσμου μας, η γοητεία του λαϊκισμού φαντάζει πιο επικίνδυνα καταστροφική από ποτέ. Είναι λεία, απλώνεται πανεύκολα και η γεύση της είναι γλυκιά.

Μπαλκονάτα συνθήματα, μπόλικο συναίσθημα, αρκετό υποκριτικό ταλέντο, φτάνουν σύντομα να μετασχηματίζουν τη διαφορετικότητα σε εχθρότητα, κινητοποιώντας το φόβο να δημιουργήσουν την τεχνητή ανάγκη προστασίας από πατερούληδες Τράμπ, Λεπέν, Νάιτζελ Φάρατζ, Φλάαμς Μπελάνγκ Βέλγιο, Γκερτ Βίλντερς Ολλανδία, Χάιντς Κρίστιαν Στράχε Αυστρία, AfD Γερμανία.

Κολακεύουν τις αδυναμίες και τα ελαττώματα, χαϊδεύουν αυτιά γιατί ο πολίτης – πελάτης έχει πάντα δίκιο. Για τον απανταχού λαϊκισμό «το αύριο» είναι πάντα πολύ μακριά.

Οι βάσεις του κοινού σπιτιού μας, της Ευρωζώνης, «ναι» αποδείχτηκαν σαθρές. Με την οικονομική κρίση και τη μαζική ανεργία στον ευρωπαϊκό Νότο, αναδείχθηκαν όλες οι αδυναμίες στο σχεδιασμό του. Και οι ηγεσίες τι έκαναν; Αρχικά πως δεν καταλάβαιναν σπρώχνοντας κάτω από το χαλί τα προβλήματα.

Στη συνέχεια έπεσαν «με τα μούτρα» στη γοητεία του λαϊκισμού. Γιατί δεν έχει χρώμα, ούτε πρόσημο, κολλάει εύκολα και έχει άμεσα οφέλη. Οι Βόρειοι πιάστηκαν από την προτεσταντική ηθικολογία για να συνεγείρουν τους δικούς τους πολίτες – πελάτες. Βάφτισαν το Νότο τεμπέλη, διεφθαρμένο και ανεύθυνο σε βάρος τους. Είπαν αλήθειες; OXI, τουλάχιστον όχι ολόκληρες. Γιατί οι μισές αλήθειες είναι ψέμα. Τι κατάφεραν; Στο τέλος της μέρας λίγο πριν τις γερμανικές εκλογές το φάντασμα του Ευρωσκεπτικισμού να πλανάται σε όλη την Ευρώπη.

Από την άλλη εμείς εδώ τι κάναμε; Βάλαμε μπροστά μέχρι και τους ήρωες του ‘21 και του ‘40. Επικαλεστήκαμε τα δίκια του λαού, χωρίσαμε τους πολίτες σε γερμανοτσολιάδες και αγανακτισμένους, φτιάξαμε κινήματα «δεν πληρώνω» να προτάσσουν τα στήθη τους απέναντι σε προδότες της υποταγής στα μνημόνια. Τάζουμε στον πολίτη -πελάτη την ολική επαναφορά της δεκαετίας του ‘80 μέσω ενός νέου κρατισμού, ενός καινούργιου πατερούλη. Και τι καταφέραμε; Να εξουθενωθούμε από το επί τόπου βάδην. Βρισκόμαστε εκεί περίπου που ήμασταν στην αρχή της κρίσης έχοντας σκάψει το βαθύ λάκκο της ύφεσης με τα ίδια μας τα πόδια.

Ο λαϊκισμός στην Ευρώπη και την Ελλάδα είναι αλληλένδετοι. Ο ένας ταΐζει τον άλλο και οι δυο θρέφονται από τη ματαιοδοξία και την εξουσιολαγνεία πολιτικών που με τη σειρά της θρέφεται από την αφροσύνη των πολιτών- ας θυμηθούμε την πρόσφατη ιστορία του επιδόματος και τι μας κόστισε. Η κυβέρνηση, αντί να περιμένει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το έδωσε τα Χριστούγεννα για να πάνε οι βουλευτές της με μποναμάδες στις Περιφέρειές τους. Και οι πολίτες – πελάτες χάρηκαν. Βλέπετε και για τους δύο αυτό είχε μεγαλύτερο βάρος από το να ξεπεράσει η χώρα τάχιστα τη σκόπελο της αξιολόγησης.

Τη μέρα που οι πολίτες της Ευρώπης θα αποφασίσουν ότι δεν θέλουν άλλο να είναι πελάτες. Που θα αντέξουμε πολίτες και πολιτικοί να δούμε κατάματα, να αναγνωρίσουμε και να συγχωρήσουμε τις ανεπάρκειές μας, τα ελαττώματα μας, τα τραγικά μας λάθη, χωρίς ταμπέλες.

Εκείνη τη μέρα που δεν θα χρειαζόμαστε το χαϊδολόγημα κανενός. Θα είναι η μέρα που θα μπορέσουμε να διορθώσουμε, να ξανασχεδιάσουμε τα θεμέλια της Ελλάδας και της Ευρώπης υπερβαίνοντας την κρίση.