ΑΡΘΡΟ

του Παναγιώτη Χατζηγεωργίου

Δικηγόρου Δράμας

 

 

Κατά τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 4 παρ. 1, 5 παρ. 1, 22 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος:

-πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας αποτελεί ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου

-όλοι είμαστε ίσοι απέναντι στο νόμο, έχοντας τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις

-καθένας δικαιούται να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του

-η εργασία αποτελεί δικαίωμα, ενώ το Κράτος οφείλει να μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλου του πληθυσμού

-τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους

Κατ’ αρχάς λοιπόν δεν είναι συνταγματικά επιτρεπτό εργαζόμενοι να βγαίνουν σε αναστολή εργασίας, γιατί για δικούς τους λόγους (θρησκευτικούς, φοβίες, εμμονές) δεν θέλουν να εμβολιαστούν.

Επίσης δεν δύναται η Πολιτεία να θεσπίζει διαχωρισμούς και να επιβάλλει απαγορεύσεις σε όσους παραμένουν ανεμβολίαστοι, ενώ παράλληλα πριμοδοτεί με προνόμια όσους εμβολιάστηκαν.

Πλην όμως όλα τα παραπάνω τελούν υπό τους περιορισμούς του ίδιου του Συντάγματος, που στις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 1, 18 παρ. 3, 21 παρ. 3, 22 παρ. 4 και 25 παρ. 3 και 4 ορίζει ότι:

-ισχύουν τα παραπάνω… εφόσον δεν προσβάλλονται τα δικαιώματα των λοιπών

-ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την επίταξη σε περιπτώσεις επείγουσας περίπτωσης ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία

-το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών

-δεν επιτρέπεται η καταχρηστική άσκηση δικαιώματος και το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης

Κατά συνέπεια όλα τα δικαιώματα που αναφέρονται στην αρχή του παρόντος τελούν υπό τους προαναφερόμενους περιορισμούς. Η Πολιτεία, όπως συνέβαινε πάντα και παντού στην υφήλιο, δικαιούται για την προστασία της δημόσιας υγείας να προβεί σε περιορισμούς και απαγορεύσεις, σε αναστολές εργασίας, ακόμη και σε επίταξη πραγμάτων, αλλά και προσωπικών υπηρεσιών εργαζομένων.

Δυστυχώς όσοι προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη απλά θα ταλαιπωρηθούν και θα ξοδευτούν άσκοπα και δίχως αποτέλεσμα, όπως άλλωστε έχουν αποδείξει και οι έως τώρα δικαστικές αποφάσεις.

Πάγια και διαχρονικά η νομολογία δικαιώνει την άποψη, που αποδέχεται κάμψη ακόμη και των πιο βασικών συνταγματικών αρχών (αρχή ισότητας, οικονομικής ελευθερίας, ιδιοκτησίας κλπ), προκειμένου να προστατευθεί το δημόσιο συμφέρον.

Γίνεται δεκτό πως σε περιπτώσεις σύγκρουσης και στάθμισης συμφερόντων υπερέχει των ατομικών δικαιωμάτων η προστασία της δημόσιας υγείας και μπορούν να ληφθούν περιοριστικά μέτρα, υπό την προϋπόθεση αυτά να είναι αναλογικά και τα πλέον καταλληλότερα και ηπιότερα.

Έτσι έχουν απορριφθεί αιτήσεις αναστολών – ασφαλιστικών μέτρων που αφορούσαν περιπτώσεις περιοριστικών μέτρων ή υποχρεωτικών εμβολιασμών (Βλ. 262 και 263/2020 Ολ. ΣτΕ, 1992/2020, 173/2020 ΣτΕ, 21/2020 Δ. Πρωτ. Πατρών, αποφάσεις Μον. Πρωτ. Κιλκίς και Μον. Πρωτ. Βόλου). Έτσι έκρινε άλλωστε και η με αριθμό 2387/2020 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σε υπόθεση, που αφορούσε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό βρεφών και νηπίων ως προϋπόθεση για εγγραφή στο

Σχολείο. Έτσι έκρινε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), που αποφάσισε πως ο έμμεσος υποχρεωτικός εμβολιασμός δεν παραβιάζει ατομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα και είναι συνταγματικά ανεκτός, διότι η προστασία της υγείας συνιστά και κοινωνικό δικαίωμα, ενώ αντίθετα δεν επιτρέπεται ο φυσικός εξαναγκαστικός υποχρεωτικός εμβολιασμός.

Όσοι αμφισβητούν τη συνταγματικότητα των περιοριστικών αυτών μέτρων, θα πρέπει κατ’ αρχάς βάσιμα με ιατρικά δεδομένα και επιστημονικά επίσημα στατιστικά στοιχεία να αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα και καταλληλότητα των ληφθέντων μέτρων. Πώς θα το επιτύχουν όμως από τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας παγκοσμίως εισηγείται παρόμοια μέτρα;

Τα παραπάνω εμμέσως αποδέχονται και όσοι έχουν προσφύγει στο ΣτΕ (σημ. Υγειονομικοί, ΕΚΑΒ, ΕΚΑΜ) ζητώντας ακύρωση των αναστολών, γιατί δεν τηρήθηκε απολύτως η νομιμότητα. Ισχυρίζονται μεταξύ άλλων στις προσφυγές τους πως τίθενται εκτός υπηρεσίας για απροσδιόριστο χρόνο, πως είναι μη αναλογικό και δυσβάστακτο μέτρο, αφού αποστερεί εργαζόμενους όχι μόνο από την εργασία τους, αλλά και από συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα και έστω από ένα ελάχιστο βοήθημα για να επιβιώσουν.

Η απόφαση του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου της χώρας μας επί των προσφυγών αυτών αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον τους επόμενους μήνες. Αν και θεωρείται βέβαιο πως επί της ουσίας δεν πρόκειται να κρίνει πως ο έμμεσος αυτός υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι αντισυνταγματικός, εν τούτοις είναι πιθανό να δεχθεί πως το μέτρο της αναστολής για απροσδιόριστο χρόνο και δίχως καταβολή ελάχιστης ίσως αποζημίωσης είναι μη αναλογικό και δυσβάστακτο.

Όσοι έχουμε εμβολιαστεί συμπάσχουμε με συνανθρώπους μας, πολλοί εκ των οποίων άλλωστε είναι συγγενείς μας, γνωστοί μας και φίλοι μας, που για δικούς τους λόγους επιλέγουν να μη εμβολιαστούν και υφίστανται περιορισμούς, κυρώσεις και συνέπειες.

Αγωνιούμε γι αυτούς. Επιθυμούμε να βρεθεί λύση. Να επιστρέψουν στις θέσεις τους. Θέλουμε τους Νοσηλευτές και Γιατρούς, τους Εκαμίτες και τους ανθρώπους του ΕΚΑΒ στο πόστο τους. Τους έχουμε ανάγκη ως χώρα και ως κοινωνία. Για να μας βοηθήσουν, να μας συνδράμουν, να μας περιθάλψουν, όποτε κι αν παραστεί ανάγκη.

Επιζητούμε όμως και εμείς να κατανοήσουν πως όσοι προστρέξαμε να εμβολιαστούμε και τηρούμε τα μέτρα προστασίας και ασφάλειας, επιθυμούμε να υπάρχει ασφαλής δημόσια υγεία, να χτιστεί επιτέλους το τείχος ανοσίας, να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, να συνεχίσουμε υγιείς όλοι μαζί τις ζωές μας.

Το παράδειγμα τελειόφοιτου φοιτητή Ιατρικής, που επικαλούμενος θρησκευτικούς λόγους δεν εμβολιάζονταν, αλλά βρήκε τελικά τη λύση, μας δείχνει πως μερικές φορές τα αδιέξοδα μπορούν να ξεπεραστούν. Οι καθηγητές του στο Νοσοκομείο του δήλωσαν πως δεν θα μπορεί να εισέρχεται σε θαλάμους ασθενών και βαρέως πασχόντων, για την προστασία της δημόσιας υγείας. Κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε να συνεχίσει τις σπουδές του.

Αναλογιζόμενος πως το πιθανότερο είναι πως όλοι κάποια στιγμή θα κολλήσουμε τον κορωνοϊό, αποφάσισε παραμένοντας πιστός στις αρχές του, να συγκατοικήσει για μερικές μέρες με συγγενή του που είχε ασθενήσει από covid, νόσησε, έχει πλέον πιστοποιητικό νόσησης και μπορεί να μπαινοβγαίνει σε Νοσοκομεία, Κλινικές και θαλάμους ασθενών. Μπορεί λοιπόν να συνεχίσει απρόσκοπτα τις σπουδές του.

Η Πολιτεία θα μπορούσε σε όσους επιμένουν για δικούς τους λόγους να μη εμβολιάζονται, να θεσπίσει μια ελάχιστη αποζημίωση, από τη στιγμή που τους θέτει σε αναστολή εργασίας. Όπως άλλωστε έπραξε και με επαγγελματίες και επιχειρήσεις που με νόμο υποχρεώθηκαν να κλείσουν τα καταστήματα, τα γραφεία, τα ιατρεία, τις επιχειρήσεις τους στη διάρκεια της καραντίνας.

Η κοινωνία πρέπει και οφείλει να παραμείνει ενωμένη. Να βγει από την επιδημιολογική αυτή κρίση πιο δυνατή. Δίχως θύματα και επώδυνα τραύματα. Δίχως ή έστω με τις ελάχιστες δυνατόν διακρίσεις μεταξύ πολιτών.

Αύριο και μετά το πέρας της κρίσης θα πρέπει και πάλι όλοι μαζί να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Να πάρουμε πίσω τις ζωές μας!!!