ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Άρχοντος Ιερομνήμονος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Η ανέγερση του ιερού ναού βραδύνει λόγω οικονομικής στενότητας. Όμως η ταχεία ολοκλήρωση του έργου επιβάλλεται για ευνόητους λόγους. Και τότε με εντολή του Χρυσοστόμου μεταβαίνει στην ευλογημένη Κοινότητα της Τσατάλτσας ο Αρχιδιάκονος Θεμιστοκλής Χατζησταύρου στις 30 Ιουνίου του 1904 και, αφού κηρύξει τον θείο λόγο, προτρέπει τους κατοίκους να συνεισφέρουν πρόθυμα τον οβολό τους για την αποπεράτωση του ιερού έργου της οικοδομής της εκκλησίας.

Η αποπεράτωση βραδύνει και τότε αποφασίζεται να συναφθεί προσωρινό δάνειο 150 τουρκικών λιρών από τις οποίες τις 100 παρεχώρησε πρόθυμα ο Ιω. Κιμπάρης και τις 50 ο Κωνσταντίνος Βοεβόδας ή Βοϊβότας ή Βοϊβόδας.

Μετά την αποπεράτωση του νέου ιερού ναού ο Χρυσόστομος επιθυμεί διακαώς να τελέσει τα εγκαίνιά του. Όμως έχει εκδοθεί εκ μέρους της τουρκικής Διοικήσεως διαταγή απαγόρευσης απομάκρυνσής του από την έδρα του.1 Είχε ήδη προηγηθεί η απομάκρυνσή του από το Νομαρχιακό Συμβούλιο. Παρά ταύτα ο Χρυσόστομος παραβλέπει την απαγόρευση και παρίσταται στα εγκαίνια.2

Ζωηρό εκδηλώνεται το ενδιαφέρον του Χρυσοστόμου καθώς και του Θεμιστοκλή Χατζησταύρου για την παροχή ποιοτικής παιδείας στη Χωριστή. Στην υλοποίηση του ενδιαφέροντος συμμετέχει και η Κοινότητα. Το έργο της παροχής παιδείας το επωμίζονται η Εκκλησία και η Δημογεροντία. Η εύλογη πλήρης αδιαφορία της τουρκικής Διοίκησης διανοίγει τον δρόμο στον Ελληνισμό για να μεριμνήσει για τη μόρφωση των ελληνοπαίδων. Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στην επιλογή του διδακτικού προσωπικού, στη διδακτική απόδοση του οποίου έχουν λόγο και η Εκκλησία και η Δημογεροντία. Η μισθοδοσία του διδακτικού προσωπικού ποικίλλει. Αμείβονται περισσότερο οι γνωρίζοντες βυζαντινή μουσική, αφού χρησιμοποιούνται και ως ψάλτες στις λειτουργικές ανάγκες του ναού.

Εκθέσαμε σε αδρές γραμμές το ζωηρό ενδιαφέρον τόσο του Χρυσοστόμου, όσο και του στενού του φίλου Αρχιδιακόνου Θεμιστοκλή Χατζησταύρου για τη θωράκιση της ορθόδοξης πίστης του λαού της Χωριστής, αλλά και για την επαρκή απόκτηση ελληνικής παιδείας.

Αν το δούλον Γένος των Ελλήνων στάθηκε στητό και ολόρθο στο μακραίον έρεβος της δουλείας, τούτο το οφείλει κατά μεγάλο μέρος στο στοργικό ενδιαφέρον της Εκκλησίας και της παρεχόμενης στα πλαίσια του δυνατού, διαυγούς Ελληνορθόδοξης παιδείας. Και αν ενίοτε λιθοβολείται το ράσο, ο λιθοβολισμός αυτός στρέφεται κατ’ ατόμων και όχι κατά της Εκκλησίας ως θεσμού, η οποία ως φιλόστοργος μήτηρ εθέρμαινε επί αιώνες τις ψυχές, του ποιμνίου της.

Ηχεί ακόμη έναυλος ο λόγος του πατρο Κοσμά, ο οποίος με επικρεμάμενη τη σπάθη επί του τραχήλου του διασάλπιζε απτόητος: «Κτίστε σχολειά». Αυτό ας βάλουν καλά στο μυαλό τους οι οιακοστρόφοι της Ελληνικής Πολιτείας και μαζί και με τον θυμόσοφο λόγο του Χαιρωνέα ιστορικού και φιλοσόφου Πλουτάρχου: «Παιδεία των εν ημίν μόνον εστίν αθάνατον και θείον».

 

  1. Με απόφαση του Γενικού Επιθεωρητή των βιλαετίων της Μακεδονίας διατάσσονται οι τουρκικές Αρχές να μην επιτρέπουν τη μετάβαση του Χρυσοστόμου σε χωριά, αφού αυτός κατέστη αποσταθεροποιητής της ειρήνης στο σαντζάκι της Δράμας. Σε περίπτωση, που αγνοήσει τη διαταγή του, να τον εμποδίσουν με τη βία. Γ.Κ. Χατζοπούλου, Ιστορικά Ανάλεκτα, … ό.π. σσ. 62-63.
  2. Αρχείον Χρυσοστόμου, τόμ. Α’, σσ. 145 και 151. Δεν αναγράφεται στο πρακτικό η επίσκεψή του για ευνόητους λόγους.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

  1. Βακαλοπούλου Αποστόλου, Η πορεία του Γένους, σ. 68, Αθήνα 1966.
  2. Γεδεών Μιχ., Έγγραφα πατριαρχικά και συνοδικά περί του βουλγαρικού ζητήματος (1852 – 1873), Κωνσταντινούπολις 1908.
  3. Ιωβηλαίον του Μητροπολίτου Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου, σσ. 372, 393, 394, 400, 417, 409, 365, 384, 406-407, 417, 408.
  4. Ιωάννου, 10,11.
  5. Καργάκου Σαράντου, Ο Εθνομάρτυρας Χρυσόστομος, σ. 45, Βόλος χ.χ.
  6. Κυράτσου Διονυσίου Κ., Συμβολή στην ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας, Δράμα 1998.
  7. Κώδικας Τσατάλτσας, πρακτικόν 52.
  8. Πασχαλίδη Δ.Α. – Φαράκλα Χρ. Π., Από τον Μακεδονικό Αγώνα… στην απελευθέρωση της Δράμας, Πρακτικά συνεδρίου, Δράμα 16, 17 και 18 Νοεμβρίου 2012.
  9. Των Ιδίων, Κώδικας Τσατάλτζας (Χωριστής Δράμας) 1842 -1916, Δράμα 2018.
  10. Πρίντζιπα Γεωργίου Θ., Χρυσόστομος Β’, ο Χατζησταύρος, Εκδόσεις «Παρουσία», Καβάλα 1982.
  11. Χατζοπούλου Γ. Κ., Ιστορικά Ανάλεκτα της Εκκλησίας της Δράμας, χ.χ., Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.
  12. Χρυσοστόμου, Αρχείον, τόμ. Α’, σσ. 379, 413, 81, 12, 16, 28, 32, 35, 36, 384, 298, 365, 415.