ΑΡΘΡΟ

του Μαργαρίτη Τζίμα

πρ. Δημάρχου

Η αγωνιώδης προσπάθεια του ανθρώπου για την εξεύρεση της αλήθειας και του πραγματικού νοήματος της ζωής, έχει τις ρίζες της στα πρώτα ακόμα χρόνια της δημιουργίας του. Η σύγκρουση των ιδεών και η διαρκής πάλη για ποιότητα ζωής είναι η απόδειξη αυτής της τάσης του ανθρώπου. Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία μας, χρειάζεται να αναπτυχθούν μηχανισμοί οι οποίοι θα προωθούν την ιδέα της δημιουργίας ενός πρότυπου ανθρώπου, ο οποίος θα έχει ενισχυμένα τα χαρακτηριστικά της πνευματικής και ηθικής θωράκισης.

Η κατασκευή ενός ανθρώπου που θα έχει οικονομικά κυρίως χαρακτηριστικά και μεγέθη είναι βέβαιο, και θα αποδειχθεί στο μέλλον πως είναι μια αποτυχημένη πολιτική πρακτική η οποία δεν οδηγεί στην πραγματοποίηση των στόχων αλλά και των επιδιώξεων ενός ανήσυχου πνεύματος με το οποίο ανέκαθεν χαρακτηριζόταν ο άνθρωπος.

Είναι βέβαιο πως τα επόμενα χρόνια, θα έχει κορεσθεί τόσο πολύ, από το πνεύμα της καταναλωτικής κοινωνίας ο άνθρωπος που θα αρχίσει να επαναστατεί εναντίον των διαφόρων μορφών εξουσίας είτε αυτές ευρίσκονται στο χώρο της πολιτικής, είτε στο χώρο του εμπορίου.

Επιβάλλεται, λοιπόν, η εξουσία και ιδιαίτερα αυτή που είναι πλησιέστερα στον πολίτη να αναπτύξει μεθόδους οι οποίες θα οδηγήσουν τους πολίτες κοντά στους μεγάλους στόχους που αυτοί θέτουν και έχουν να κάνουν με την πνευματική τους κυρίως θωράκιση. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, που από τα πρώτα βήματά της απέδειξε πως ξέρει να σέβεται την αποστολή της, καλείται να παίξει ένα μοναδικό και ουσιαστικό ρόλο στην ανάδειξη των πολλών αρετών του πολίτη και στην οικοδόμηση ενός μοντέλου ανθρώπου με ισχυρά πνευματικά αντισώματα και ηθικές αντιστάσεις. Στο πέρασμα των αιώνων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση κατόρθωσε μέσα από ένα δυσμενές γι’ αυτήν κλίμα, να σταθεί όρθια και να αποδείξει πως είναι η λαϊκότερη μορφή εξουσίας, η κοντινότερη στον πολίτη που αντιμετωπίζει ένα πλήθος μικρών και μεγάλων προβλημάτων. Αυτή με την αποτελεσματικότητά της κατορθώνει πολλές φορές να φέρει τον πολίτη κοντά στην πολιτική και να διασκεδάσει την αμφισβήτηση των πολιτών απέναντι στην πολιτική και να διασκεδάσει την αμφισβήτηση των πολιτών απέναντι στην πολιτική και στους πολιτικούς. Μπροστά στους αγώνες του Έθνους, για ελευθερία και δημοκρατία, πρωτοπόρα στο σχεδιασμό της χώρας και την ανασύνταξη του κράτους η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην καινούρια εποχή που έφτασε, καλείται γρήγορα να βρει τον καινούριο ρόλο της, το νέο βηματισμό της, ώστε να είναι και πάλι ο πρωταγωνιστής στο πεδίο επίλυσης των προβλημάτων του λαού που εκπροσωπεί.

Σε μια εποχή, κοντά στο οριστικό τέλος των παραδοσιακών διαχωριστικών γραμμών, την εποχή της επικοινωνίας, της ταχύτητας και των νέων τεχνολογιών, αρχίζει να χτίζεται μπροστά μας ένας καινούριος κόσμος. Είναι ο κόσμος του 21ου αιώνα. Στην εποχή της κρίσης οι πολίτες αναμένουν από τους πολιτικούς, αγώνα για τις αξίες και τα ιδανικά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των. Στην εποχή της παρακμής οι πολίτες προσδοκούν από τη λαϊκότερη μορφή εξουσίας την Αυτοδιοίκηση, υψηλό αίσθημα χρέους και ευθύνης και όχι συντήρηση των προσδοκιών που τρέφει ένας λαός.

Την ώρα που όλοι μιλούν για αποστασιοποίηση των πολιτών από την πολιτική, καλούνται οι ίδιοι οι πολιτικοί με την αξιοπιστία τους και την τιμιότητά τους να ενεργοποιήσουν τους πολίτες και να αξιοποιήσουν έτσι τη δύναμη της θέλησης και της συμμετοχής.

Η Αυτοδιοίκηση μπορεί να αποτελέσει τον πόλο έλξης της δημιουργικής προσπάθειας των πολιτών, γιατί έχει αποδείξει πως διαθέτει δύναμη, δύναμη όχι πολιτική, ούτε δύναμη εξουσίας αλλά διαθέτει δύναμη δημιουργίας. Η δημιουργική της ικανότητα είναι που την ανανεώνει κάθε τόσο, αλλά συγχρόνως κάνει και την κεντρική εξουσία διστακτική να της δώσει αρμοδιότητες και πόρους, να κάνει αποκέντρωση.

Στο τέλος αυτού του αιώνα καις τη χαραυγή του καινούριου, χρειάζεται στο χώρο της Αυτοδιοίκησης να ξεχάσουμε αυτά που διχάζουν τους πολίτες και να υπηρετήσουμε αυτά που τους ενώνουν. Η διαφωνία και η διαφορετική άποψη είναι βασικό στοιχείο της δημοκρατίας, όμως η μισαλλοδοξία και η στείρα άρνηση αποτελούν ευθεία βολή κατά της Αυτοδιοίκησης και των γνήσιων συμφερόντων των πολιτών.

Η Αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να φοβηθεί την αναμέτρηση με την καινούρια εποχή που χαράζει, έχει κάθε λόγο να αποτελέσει τον μεγάλο και ισχυρό μηχανισμό διεκδίκησης των προβλημάτων των πολιτών. Η Αυτοδιοίκηση χρειάζεται ζωντανές και υγιείς δυνάμεις δίπλα της για να δημιουργήσει τις καλύτερες προϋποθέσεις για τις κοινωνίες που εκπροσωπεί, στο νέο κόσμο που έρχεται.

Ο καλώς αγώνας της Αυτοδιοίκησης είναι να δημιουργήσει μια κοινωνία όχι τον ολίγων με πολλούς αποκλεισμούς αλλά μια κοινωνία που θα παρέχει δυνατότητα καθολικής και ισότιμης συμμετοχής των πολιτών.

Μια κοινωνία που πάλλεται και αγωνία για ένα καλύτερο αύριο, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής, μια κοινωνία που κρύβει δυνάμεις έτοιμες να δημιουργήσουν, να αναγεννήσουν τον τόπο και να τον θέσουν στην τροχιά της ευημερίας και της ευτυχίας.

Η Αυτοδιοίκηση που είναι η λαϊκότερη μορφή εξουσίας, η κοντινότερη στον πολίτη και τα προβλήματά του, καλείται να διαδραματίσει έναν ουσιαστικό ρόλο στην προσπάθεια της ανθρωπότητας για έξοδο από την εποχή της κρίσης και της παρακμής και την είσοδο στην εποχή της δημιουργίας, των ενεργών πολιτών και της ανάπτυξης. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για τη δυναμική λειτουργία της Αυτοδιοίκηση είναι η ύπαρξη μιας ουσιαστικής αποκέντρωσης με αρμοδιότητες και πόρους. Το μοντέλο της συγκεντρωτικής μονάδας εξουσίας σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο έχει αποτύχει και μόνο μια διάχυση της εξουσίας και των κέντρων λήψεων αποφάσεων σε σημεία που βρίσκονται κοντά στον πολίτη, είναι το μέλλουν.

Στη σημερινή εποχή χρειάζεται να ενισχυθούν όλοι εκείνοι οι θεσμοί που δημιουργούν με φαντασία και μεράκι το σήμερα και το αύριο της Ελληνικής κοινωνίας. Η Αυτοδιοίκηση, από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της είναι στενά συνδεδεμένη με τη ρήξη, τη διεκδίκηση, τον αγώνα και το έργο. Αυτή ζωντανεύει την ελπίδα και εμφανίζει το χαμόγελο στα χείλη των ανθρώπων. Αυτή με την Εκκλησία τέθηκε επικεφαλής των εθνικών αγώνων στο διάβα της ιστορίας μας, γράφοντας χρυσές σελίδες δόξας και τιμής. Είναι αυτή που πετυχαίνει την Εθνική έγερση και την πνευματική αφύπνιση του ανθρώπου.

Στο κατώφλι του 21ου αιώνα είναι αναγκαίο να γίνουν αλλαγές που θα την κρατήσουν ικανή να ανταποκριθεί στην αποστολή και το χρέος της έναντι των τοπικών κοινωνιών.

Στην καινούρια εποχή των νέων τεχνολογιών βασικοί στόχοι της Αυτοδιοίκησης επιβάλλεται να είναι μεταξύ των άλλων και οι παρακάτω:

– Προτεραιότητα στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.

– Η ανάδειξη της αισθητικής της πόλης και του χωριού και η προστασία του περιβάλλοντος.

– Η συνένωση όλων των δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας πέρα από ιδεολογικά ρεύματα και μικροκομματικές σκοπιμότητες.

– Η ισχυρή παρέμβαση της στη διεκδίκηση και προώθηση των τοπικών υποθέσεων.

– Η υπηρεσία, η κινητοποίηση και η ενθάρρυνση των πολιτών για συλλογική δραστηριότητα και αξιοποίηση των πολύτιμών ευαισθησιών τους.

– Η αδέσμευτη και ακομμάτιστη εξουσία στην υπηρεσία του λαού για την ευημερία και την ευτυχία της κοινωνίας.

– Είναι η ώρα να αντιληφθούν όλοι πως η Αυτοδιοίκηση δεν ανήκει στα κόμματα αλλά στους πολίτες. Η δύναμη της πηγάζει από το λαό.

– Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, πρέπει να γίνει κατανοητό, πως η πρόοδος της κοινωνίας δεν θα στηρίζεται στην κατάχρηση της εξουσίας αλλά στο ήθος, την αλήθεια, τη συνέπεια και την αγωνιστικότητα.

– Ο ρόλος της σύγχρονης Αυτοδιοίκησης είναι μαζί με την πρόοδο και την ευημερία των πολιτών να χαρίζει το χαμόγελο, να δυναμώνει την ελπίδα, να πολιτεύεται με ανθρώπινο πρόσωπο και με τις πολιτικές της να εξασφαλίζει την προσέγγιση των πολιτών. Η πρόοδος των επιστημών και της τεχνολογίας ελάττωσε τις γεωγραφικές αποστάσεις μεταξύ των ανθρώπων, όμως αύξησε την ψυχολογική απόσταση ανθρώπου από το συνάνθρωπό του.

– Η Αυτοδιοίκηση καλείται να βρεθεί κοντά στον πάσχοντα συνάνθρωπο, κοντά στον άνθρωπο του μόχθου και του πόνου, δίπλα στον άνθρωπο της δημιουργίας αλλά και σ’ αυτούς που πλήττονται από την ανεργία.

(αποσπασμα ομιλίας μου σε συνέδριο της ΚΕΔΚΕ το 2000, ως Αντιπρόεδρος)