ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΦΙΛΙΠΠΩΝ Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΜΕ ΕΝΤΟΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΠΕΡΑΣ
Η παράσταση «Ειρήνη», μια σύγχρονη όπερα, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη που παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων το Σάββατο 29 Ιουλίου ήταν σίγουρα ξεχωριστή, πολύ διαφορετική σε σχέση με τις πρόσφατες προσεγγίσεις έργων του Αριστοφάνη, και ήρθε ως συνέχεια της περσινής (και εξίσου ιδιαίτερης) «Λυσιστράτη» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού, πάλι από το Εθνικό Θέατρο.
Πρώτη και μεγάλη καινοτομία η έλλειψη σκηνικού, καθώς στην άδεια ορχήστρα υπήρχε μόνο μια θυμέλη (ο βωμός των αρχαίων ελληνικών θεάτρων, στο κέντρο της ορχήστρας, όπου στεκόταν ο κορυφαίος του χορού). Η νέα τεχνολογία εικονικής σκηνογραφίας (Projection Mapping) από τον Στάθη Μήτσιο ήταν από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της «Ειρήνης». Χάρη σε αυτήν το κοινό είδε σκηνικά από φως, σκιές και χρώματα που έδιναν πότε την αίσθηση ουρανού, πότε την αίσθηση νεφών, πότε την αίσθηση σκάλας, πότε την αίσθηση… κόλασης. Ως και το… πρωταγωνιστικό στην αρχή κοπροφάγο σκαθάρι το οποίο καβαλά ο Τρυγαίος για να φτάσει στον Όλυμπο και να φέρει πίσω την Ειρήνη δόθηκε ως σκιά! Ακόμη και στο φινάλε της παράστασης, όταν η γιορτή για την επιστροφή της Ειρήνης στη γη έχει κορυφωθεί και ο θίασος έχει επιδοθεί σε ένα συνεχές ξέφρενο γλέντι, είναι η εικονική σκηνογραφία, με τις σκιές πολεμικών αεροπλάνων, που δίνει ξεκάθαρα το μήνυμα ότι η Ειρήνη είναι εφήμερη και δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη…
Η κυριαρχία της μουσικής ήταν εξ αρχής δεδομένη. Άλλωστε στην παρουσίαση του έργου υπάρχει η σαφής αναφορά ότι πρόκειται για μουσική παράσταση. Η μουσική γράφτηκε από τον Νίκο Κυπουργό, ενώ το λιμπρέτο από τον συγγραφέα Δημοσθένη Παπαμάρκο (που έχει δώσει στην ελληνική λογοτεχνία το «Γκιάκ»). Πενταμελής ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Νίκου Λαάρη έπαιζε ζωντανά μουσική, ενώ πρωταγωνιστικούς ρόλους είχαν οι προερχόμενοι από τη λυρική σκηνή, ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος (Ερμής) και η μέτζο σοπράνο Ειρήνη Καραγιάννη (Ειρήνη), ενώ και ο ηθοποιός Αιμιλιανός Σταματάκης (Πόλεμος) έχει θητεία σε μιούζικαλ. Επιπλέον τις υψηλού επιπέδου φωνητικές επιδόσεις τους παρουσίασε και το μεγαλύτερο μέρος του… καλοκαρδισμένου γενικότερα 17μελούς χορού. Φυσικά το ίδιο συνέβη και για τον πρωταγωνιστή της «Ειρήνης», γνωστό performer, Τζίμη Πανούση, ο οποίος ενσάρκωσε τον Τρυγαίο και έδωσε στο κοινό με αριστοτεχνικό τρόπο έναν αριστοφανικό ήρωα. Μάλιστα, δεν έλειψε και ο αυτοσαρκασμός όταν ο ίδιος αναρωτήθηκε «γιατί μιλάμε τραγουδιστά;». Και χάρη στη μουσική, όταν ο Τρυγαίος – Τζίμης Πανούσης αφηγήθηκε τα αστέρια που είδε στον ουρανό υπήρξε αναφορά στους μεγάλους Έλληνες συνθέτες που έφυγαν από τη ζωή: Μάνος Χατζιδάκις, Βασίλης Τσιτσάνης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Αττίκ, Μάρκος Βαμβακάρης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης… Βέβαια κατά τη διάρκεια της παράτασης ήταν πάλι η μουσική που επέτρεψε να ακουστούν πλήθος στίχων (παραφρασμένων ή μη) τραγουδιών, από το «Θεέ μου μεγαλοδύναμε» ως το «Ποια θυσία»…
Όμως εκτός από τις εικόνες, τη μουσική και τις ερμηνείες, υπήρχε και ο λόγος. Με βασικό εκφραστή τον Τζίμη Πανούση – Τρυγαίο. Με ατάκες για το Κ.Α.Σ., την Γιουροβίζιον, για βάσεις του θανάτου, για τα κόκαλα του Αριστοφάνη που τρίζουν, ακόμη και με γηπεδικά (παραφρασμένα) συνθήματα. Και με φράσεις όπως «ενός λεπτού σιγή στη μνήμη όλων που νομίζουμε ότι έχουμε πεθάνει κι είμαστε ζωντανοί» ή «έλα και ανακάτεψε τους Έλληνες αντάμα, να ‘ρθούμε να φιλιώσουμε να γίνουμε ένα πράγμα»…
Θανάσης Σιουτόπουλος
