ΑΡΘΡΟ

Του Χάρη Δαμιανίδη

Απόφοιτου του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης

 

 

Το Δεκέμβριο του 2018 στο Μαρακές εκπρόσωποι από 159 χώρες συγκεντρώθηκαν για να εγκρίνουν το οικουμενικό σύμφωνο για την μετανάστευση υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών. Μεταξύ των ηγετών ήταν και ο έλληνας Πρωθυπουργός. Το σύμφωνο αφορούσε την ασφαλή, ομαλή και τακτική μετανάστευση. Το ενδιαφέρον και η επιμονή από την διεθνή κοινότητα να «αντιμετωπίσει» το πρόβλημα της μετανάστευσης ως μείζον πρόβλημα της διεθνούς οικονομίας και πολιτικής υπογραμμίζει και τρεις παραμέτρους που σχετίζονται με το πρόβλημα αυτό, α) οι μεταναστευτικές ροές θα είναι παρούσες τις επόμενες τουλάχιστον 3-4 δεκαετίες, β) αποδεικνύει ότι το χάσμα ανάμεσα στις χώρες θα μεγαλώνει και γ) οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες θα συνεχίζουν να λεηλατούν τον φυσικό και ορυκτό πλούτο των χωρών της Ασίας και της Αφρικής για πρώτες ύλες. Μεταξύ των ηγετών που με ιδιαίτερο ζήλο και ενδιαφέρον υποστήριξαν το σχέδιο ήταν η γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο καναδός Πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό. Όχι τυχαία. Και όχι έχοντας ανθρωπιστικά κίνητρα αλλά προτάσσοντας τη λογική της καπιταλιστικής ανάπτυξης των χωρών τους. Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές οι οικονομίες των χωρών αυτών έχουν ανάγκη από ειδικευμένα εργατικά χέρια και μυαλά. Ο Καναδάς στην τριετία 2018-2020 θα χρειαστεί 1 εκατομμύριο μετανάστες για να καλύψει τις ανάγκες για εργατικό δυναμικό και βέβαια για να στηρίξει την χρηματοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Να σημειώσουμε μόνο ο Υπουργός Ιθαγένειας και Μετανάστευσης του Καναδά είναι ο Αχμάντ Ουσσέν, μετανάστης από την Σομαλία.

Στην ομιλίας της η γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ανέφερε ότι η ελεγχόμενη μετανάστευση «δημιουργεί ευημερία». Εννοείται στην οικονομία της Γερμανίας που χρειάζεται φθηνό αλλά και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Η Γερμανία αντιμετωπίζει έντονο δημογραφικό πρόβλημα, γερνάει και μέχρι το 2050 σύμφωνα με τους ειδικούς μελετητές των δημογραφικών εξελίξεων στις χώρες της ΕΕ θα βρεθεί, πληθυσμιακά, στην δεύτερη θέση αφού θα την έχει υποσκελίσει η Γαλλία. Έχει λοιπόν άμεση ανάγκη από εργατικό δυναμικό, προπαντός εξειδικευμένο ώστε με την εισαγωγή στην παραγωγική διαδικασία να δημιουργεί προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Στην ομιλία της η Άνγκελα Μέρκελ υπογράμμισε ότι «λόγω της δημογραφικής εξέλιξης η Γερμανία θα χρειάζεται όλο και περισσότερο εξειδικευμένους εργαζόμενους και από χώρες εκτός ΕΕ. Επομένως, μας συμφέρει η νόμιμη μετανάστευση εξειδικευμένων εργαζομένων και θα μιλάμε με άλλες χώρες». Παράλληλα, πρόσφατη μελέτη του γερμανικού Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων για την Ένταξη και τη Μετανάστευση (SVR) εκτιμά πως η μεταναστευτική πολιτική της χώρας πρέπει να προσανατολίζεται σε μια «διαρκή μετανάστευση» εργαζομένων υψηλών αλλά και χαμηλών προσόντων, και υπολογίζει τις ετήσιες ανάγκες «εισαγωγής» εργατικού δυναμικού στις 400.000.

Φυσικά η στάση της Γερμανίας, όπως και των υπόλοιπων κρατών που ενέκριναν το Σύμφωνο του ΟΗΕ, δεν περιέχει καμιά «ανθρωπιά» απέναντι στους ξεριζωμένους, αλλά πηγάζει από την ανάγκη για πιο ελεγχόμενη, ρυθμισμένη και «στοχευμένη» μετανάστευση και για πιο σκληρά κατασταλτικά μέτρα απέναντι στους «περιττούς» ή «ακατάλληλους». Έτσι, το ζητούμενο για την ισχυρότερη καπιταλιστική οικονομία της Ευρώπης είναι το καλύτερο ξεδιάλεγμα των μεταναστών και προσφύγων που εισέρχονται ή επιχειρούν να εισέλθουν στη Γερμανία, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της αγοράς αλλά και να εξυπηρετούν άλλα γεωπολιτικά συμφέροντα που σχετίζονται με τη γερμανική εξωτερική πολιτική. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν για ποιο λόγο επιμένουν οι ειδικοί του SVR στην επέκταση των ευκαιριών «νόμιμης» μετανάστευσης για άτομα με χαμηλά και μεσαία προσόντα;

Σύμφωνα με το Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων, «η συνολική πολιτική πρέπει να συμβιβάζει διάφορα συμφέροντα – αυτά της αγοράς εργασίας αλλά και τα συμφέροντα της αναπτυξιακής πολιτικής, της τάξης και της εξωτερικής πολιτικής». Η πιο «ρυθμισμένη» μετανάστευση δυνητικά αφορά και χώρες με τις οποίες η Γερμανία έχει -ή επιθυμεί να αναπτύξει «δεσμούς», να ενισχύσει την επιρροή της:

«Οι οικονομίες των χωρών προέλευσης θα επωφελούνταν από εμβάσματα των μεταναστών που εργάζονται στη Γερμανία. Επιπλέον, περισσότερες επιλογές νόμιμης μετανάστευσης θα ενθάρρυναν τις κυβερνήσεις άλλων χωρών να είναι πιο συνεργάσιμες στις απελάσεις αιτούντων άσυλο που απορρίφθηκαν». Ένα τέτοιο παράδειγμα, όπου η μεταναστευτική πολιτική αξιοποιείται ως εργαλείο οικονομικής διείσδυσης και πολιτικής επιρροής, είναι και ο ειδικός κανονισμός των Δυτικών Βαλκανίων που θεσπίστηκε το 2016. Αυτό επιτρέπει σε εργαζόμενους από την Αλβανία, τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο, την ΠΓΔΜ, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία να λάβουν άδεια παραμονής για κάθε είδος απασχόλησης.

Είναι φανερό ότι η αξιολόγηση για την είσοδο των μεταναστών στις Ε.Ε. θα γίνεται με βάση το κριτήριο της καπιταλιστικής ανταγωνιστικότητας. Για όσους κρίνεται ότι δεν μπορούν να υπηρετήσουν την ευημερία της καπιταλιστικής ανάπτυξης θα ενεργοποιούνται σε βάρος τους οι κάθε είδους κατασταλτικοί μηχανισμοί του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Αυτό ήταν το πλαίσιο των αποφάσεων όσων συγκεντρώθηκαν στο Μαρακές. Τέτοια «λουλούδια» μαζεύτηκαν στο μαροκινό θέρετρο και τόσο «ανθρωποκεντρικές» αποφάσεις πήραν.