ΑΡΘΡΟ

Του Χάρη Δαμιανίδη

Απόφοιτου του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης

 

 

Στη φετινή προεκλογική περίοδο η μεσαία τάξη έχει την τιμητική της, ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ., ΚΙΝΑΛ, κυρίως αυτά τρία κόμματα της λένε πόσο πολύ την αγαπούν, πόσο θέλουν το καλό της και πόσο, μα πόσο, μετάνιωσαν που την πίκραναν και την θύμωσαν μέσα από τις πολιτικές που εφάρμοσαν όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα εξουσίας τα τελευταία χρόνια και όχι μόνο τα χρόνια της κρίσης. Και όλα αυτά να την προσελκύσουν εκλογικά. «Να σε κάψω Γιάννη να σε αλείψω λάδι». Η μεσαία τάξη μοιάζει με πολύφερνη νύφη. Η προίκα είναι μεγάλη. Χιλιάδες οι ψηφοφόροι που την αποτελούν και έτσι προεκλογικά για μια ακόμη φορά επιχειρούν οι πολιτικοί με γλυκόλογα να την καλοπιάσουν και μετεκλογικά οι μικρομεσαίοι να δουν την ζωή τους να χειροτερεύει. Η υποκρισία των κομμάτων που είναι με τον καπιταλισμό περισσεύει, γιατί σε καμία χώρα της Ε.Ε. η θέση της μεσαίας τάξης δεν αναβαθμίζεται. Αντίθετα, αποδυναμώνεται και τμήματα αποσύρονται από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Αυτό επιβάλλουν οι σκληροί νόμοι της καπιταλιστικής οικονομίας.

Στη Γερμανία τη τελευταία δεκαετία, από το 2008-20018, έκλεισε το 30% των κρεοπωλείων και των αρτοποιείων. Σύμφωνα με στοιχεία του βιοτεχνικού συνδέσμου της Γερμανίας το 2008 ήταν καταγεγραμμένα 15.337 αρτοποιεία και 18.320 κρεοπωλεία. Ενώ στα τέλη του 2018 ο αριθμός μειώθηκε στα 10.926 και 12.894 καταστήματα αντίστοιχα. Αυτή η εικόνα παρατηρείται σε κάθε χώρα. Γιατί συρρικνώθηκε σε τέτοια ποσοστά η γερμανική μεσαία τάξη; Ήταν μια λάθος πολιτική; Και πώς είναι δυνατόν οι πολιτικοί παντού να κάνουν τα ίδια λάθη; Ή η εξέλιξη αυτή ήταν το λογικό αποτέλεσμα της καπιταλιστικής Ε.Ε.; Όπου πλέον η μικρή ιδιοκτησία αποσύρεται για να κυριαρχήσει η μεγάλη. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Απαντάει ο Χέρμπερτ Ρόρμαν που ζητεί τα πράγματα στο πετσί του και παρακολουθεί τις εξελίξεις εκ του σύνεγγυς. Πρώτον, οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις δεν αντέχουν τον ανταγωνισμό των πολυεθνικών και των σούπερ μάρκετ, δεύτερον τα παιδιά δεν επιθυμούν να συνεχίσουν την οικογενειακή παράδοση, αφενός διότι δεν έχουν το επιθυμητό κέρδος και αφετέρου τους απωθούν τα εξαντλητικά ωράρια και τρίτος λόγος είναι ότι οι κυβερνήσεις της Γερμανίας ψηφίζει νόμους, δημιουργούν φορολογικό πλαίσιο που ευνοεί τις μεγάλες επιχειρήσεις και συνεχίζει ο Χέρμπερτ Νόρμαν, υπογραμμίζοντας την ουσία του πράγματος λέγοντας ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί και πως τα επόμενα χρόνια θα κλείσουν ακόμη περισσότερες μικρές επιχειρήσεις. Η τάση είναι λιγότερα αλλά μεγαλύτερα καταστήματα. Αν κάποιος διάβαζε τα στοιχεία και τις δηλώσεις χωρίς να γνωρίζει την εθνικότητα δύσκολα θα καταλάβαινε σε ποια χώρα αναφέρεται. Αυτές οι εξελίξεις σε συνδυασμό με τη μείωση των μισθών και των συντάξεων, την αισθητή υποχώρηση του κράτους πρόνοιας και τη μεγάλη και διαρκή φορολογική επιβάρυνση των μικρομεσαίων προδιαγράφουν το μέλλον της μεσαίας τάξης. Τα γεγονότα είναι πεισματάρικα και επιμένουν σε αυτή την ρότα, παρά και ενάντια στα όσα φλύαρα λέγονται από τους αστούς πολιτικούς.

Οι μνημονιακές δεσμεύσεις των κυβερνήσεων δεν πρέπει να αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας στα μικρομεσαία στρώματα για το μέλλον τους. Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, η συνεχής και εξαντλητική φορολόγηση των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων είναι αποκαλυπτικά για την φορά των γεγονότων. Όλες αυτές οι πολιτικές σε επίπεδο Ε.Ε. έχουν ένα και μοναδικό στόχο να βγάλουν από τη μέση ολοένα και περισσότερο μικρή ιδιοκτησία και να γιγαντωθεί η μεγάλη. Το μικρό μερίδιο κέρδους που μέχρι σήμερα διαχέονταν σε πολλούς μικροϊδιοκτήτες και αυτό είχε αντίκτυπο στην πολιτική τους συμπεριφορά, αφού πάντα ψήφιζαν τα κόμματα του δικομματισμού δημιουργώντας πολιτική σταθερότητα, τώρα αυτό το κέρδος αμφισβητείται και το θέλουν οι μεγάλες πολυεθνικές για να πετύχουν το ανάλογο ποσοστό κέρδους που χωρίς αυτό δεν αναπνέει το κεφάλαιο, παθαίνει ασφυξία. Η μικρή ιδιοκτησία ιστορικά έκανε την δουλειά της όμως με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας όπου ο χρόνος για την μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων μειώθηκε πάρα πολύ και δεν έχει τόση σημασία όπως και η παραγωγικότητα της εργασίας που αναπτύσσεται με εκρηκτικούς ρυθμούς προδιαγράφει ακόμη πιο ζοφερό το μέλλον των μικρομεσαίων. Το μικρό χωράφι και το μικρό μαγαζί είναι εμπόδιο στην διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου. Αυτή η τάση είναι μη αναστρέψιμη. Μέσα στον καπιταλισμό ο μικρομεσαίος δεν έχει μέλλον. Η αναζήτηση λύσης εντός των τειχών συνεχώς θα τον οδηγεί σε αδιέξοδα.

Η λύση βρίσκεται στη μεγάλη κοινωνική ιδιοκτησία σε συνδυασμό με ένα ανώτερο επίπεδο ατομικής και κοινωνικής συνείδησης. Αυτά τα δύο πάνε μαζί. Το καθένα ξεχωριστά θα στραβώσει τις εξελίξεις. Θέλουμε το εμείς, όμως απαραίτητο είναι και το άτομο, η ατομική ευθύνη του καθένα. Το ατομικό δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Να πιστέψουμε ότι ο καπιταλισμός έφαγε τα ψωμιά τους και ο σοσιαλισμός είναι το αύριο.