ΑΡΘΡΟ
Του Χάρη Δαμιανίδη
Απόφοιτου του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης
Όλοι γνωρίζουμε ότι όλες οι εξελίξεις στη ζωή και τη φύση έχουν μια αρχή και ένα τέλος. Κάτι που αρχίζει να υπάρχει και να αναπτύσσεται κάτω από ορισμένες συνθήκες, κοινωνικές ή φυσικές ανάλογα σε τι αναφερόμαστε, είναι καταδικασμένο να αποσυρθεί μόλις μεταβληθούν οι όροι που το έφεραν στο προσκήνιο. Η θνητότητα μας σαν έμβια όντα είναι το μόνο σίγουρο, τουλάχιστον προς το παρόν και ας μη γελιόμαστε προς το απώτερο μέλλον. Εξίσου όμως επίμονη και οραματική είναι και η επιθυμία του ανθρώπου να παρατείνει τη διάρκεια της νεότητας και να υπερβεί τα φυσικά όρια. Στην Ολλανδία ένας 69χρονος ζητάει από το δικαστήριο να του αφαιρέσει είκοσι χρόνια από την ηλικία του, αλλάζοντας στη ταυτότητά του την ημερομηνία γέννησης γιατί θεωρεί ότι έτσι αδικείται στη ζωή και τον έρωτα και θα έδινε τη σύνταξη του για να το πετύχει. Στις ΗΠΑ μεγάλη ανάπτυξη έχουν οι υπηρεσίες «διαχείρισης ηλικίας» που ειδικοί υποστηρίζουν πως μπορούν να φρεσκάρουν, να αναζωογονήσουν δηλαδή τον οργανισμό του ανθρώπου παρατείνοντας τη ζωή του. Συνεχώς νέα ελιξίρια ζωής ανακαλύπτονται από διάφορους «ειδικούς» για να τροφοδοτήσουν την ανθρώπινη ματαιοδοξία.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ζούμε όμως σε μια εμπορευματική κοινωνία που κάθε ανθρώπινη ανάγκη, ακόμη και η φαντασία μας γίνεται αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης, όχι μόνο από τις πολυεθνικές αλλά και από τις κυβερνήσεις που προσπαθούν οποιαδήποτε επιθυμία μας να την αξιοποιήσουν και να προσαρμόσουν πάνω της τις πολιτικές τους. Αυτή η διαρκής προσπάθεια για παρατεταμένη ευεξία και συνεχή παρουσία στην οικονομική και κοινωνική ζωή μετά τα 65 ή 70 χρόνια αξιοποιείται θαυμάσια από την Ε.Ε.. Χρησιμοποιώντας εύηχες λέξεις, μιλούν για «ενεργή γήρανση». Το τι σημαίνει αυτό το είπε παλαιότερα ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Laszlo Andor: «Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων ενός ολοένα αυξανόμενου ποσοστού ηλικιωμένων ανθρώπων στις κοινωνίες μας, η απάντηση είναι μια: “ενεργός γήρανση”. Να ενθαρρύνονται, δηλαδή, τα μεγάλα σε ηλικία άτομα να παραμένουν δραστήρια με το να καθυστερούν περισσότερο να συνταξιοδοτηθούν, με το να εμπλέκονται σε εθελοντική εργασία μετά την συνταξιοδότηση και με το να είναι σε θέση να ζουν με υγεία και αυτονομία. Στους μεγάλους σε ηλικία εργαζόμενους οι θέσεις εργασίας πρέπει να προσαρμόζονται στην κατάσταση της υγείας τους και στις ανάγκες τους και πρέπει να τους δίνονται ουσιαστικά κίνητρα με την επαναξέταση και φορολόγηση παροχών». Έχοντας για μπούσουλα αυτές τις αναλύσεις, οι ιθύνοντες επιχειρούν να προσαρμόσουν τα συνταξιοδοτικά συστήματα για χαμηλότερες δαπάνες και ελλιπείς παροχές. Δουλειά μέχρι τα βαθιά γεράματα λοιπόν για το έμπειρο προσωπικό και για αμοιβές θα έχουν ένα ξεροκόμματο για να συμπληρώνουν τις γλίσχρες συντάξεις τους. Το μόνο που δεν τους ενδιαφέρει είναι η υγεία και η μακροημέρευση των εργαζομένων. Αυτό φαίνεται από το επίπεδο διατροφής που προσφέρουν και τις υποδομές και παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Έχοντας στη διάθεση τους κατά παραγγελία «επιστημονικές» μελέτες ισχυρίζονται ότι «με την εργασία μετά την συνταξιοδότηση ο οργανισμός παραμένει ασφαλής και σφριγηλός, συμβάλλοντας σε λιγοστές παθήσεις, άρα και λιγότερες επιβαρύνσεις του κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος». Το σκεπτικό τους λοιπόν είναι πως οι εργοδότες και το κράτος θα πληρώνουν λιγότερα για την υγεία του κόσμου. Όλα τα υπόλοιπα που λέγονται περί ευεξίας, καλής υγείας είναι αυταπάτες που διαχέουν στην κοινωνία με την βοήθεια της διαφήμισης και κάποιων θεωρητικών. Αν συνοπολογίσουμε και την κρίσιμη πτυχή του δημογραφικού προβλήματος που όλο και εντείνεται τότε είναι εύκολο να διαβλέψουμε που αποσκοπούν όλα όσα λέγονται για την αιώνια νεότητα και την παρατεταμένη ανθρώπινη ευεξία.
Αυτές οι πολιτικές όμως δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για να εκδηλωθεί και η επιχειρηματική δράση. «Ασημένια οικονομία» ονομάζεται από τα γκρίζα μαλλιά των ηλικιωμένων. Περισσότερες από είκοσι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο της «ασημένιας οικονομίας». Αυτόνομα οχήματα, ρομποτική, εξειδικευμένες ιατρικές συσκευές και θεραπείες είναι μερικά από τα προϊόντα που παράγουν για να στηρίξουν την ψευδαίσθηση της αιώνιας νεότητας και να υλοποιήσουν τις πολιτικές των κυβερνήσεων που αποσκοπούν στην ακόμη μεγαλύτερη απαξίωση της ανθρώπινης ζωής. Και όλα αυτά δεν προέκυψαν τυχαία, δεν αιφνιδίασαν τους πολιτικούς αλλά είναι προγραμματισμένα από τις αρχές τις δεκαετίες τους ’90. Όσοι γνωρίζουν τους νόμους της καπιταλιστικής οικονομίας, τις αντιθέσεις και τα αδιέξοδα μέσα από τα οποία αναπτύσσεται έχουν την ικανότητα να προβλέπουν σε βάθος χρόνου. Και οι ισχυροί παράγοντες του κόσμου, πολιτικοί και οικονομικοί κατέχουν αυτή την τέχνη πάρα πολύ καλά. Εμείς οι πολλοί, η πλειοψηφία πρέπει να αποκτήσουμε αυτή την ικανότητα για να μπορούμε να ελέγχουμε τη ζωή μας και να μη παρασυρόμαστε από τον κάθε τυχάρπαστο.
