ΑΡΘΡΟ

του Παναγιώτη Χατζηγεωργίου

Δικηγόρου Δράμας

Συντάσσομαι με την Αριστερά. Για έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός!

 

Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού ο Φουκουγιάμα μίλησε για το τέλος της ιστορίας. Πρόσφατα επανήλθε και θέλοντας να δείξει ότι δικαιώθηκε μίλησε για την πλήρη επικράτηση του καπιταλισμού και του φιλελευθερισμού.

Δεν υπάρχει λοιπόν ιδανικότερο πολίτευμα από την δυτικού τύπου φιλελεύθερη Δημοκρατία. Δεν υπάρχουν συγκρούσεις κοινωνικών ομάδων. Κυριαρχία μιας τάξης. Δεν θα έχουμε εξεγέρσεις. Επαναστάσεις. Ανατροπές. Το τέλος της ιστορίας. Όπερ έδει δείξαι.

Δεν μας είπε και κάτι καινούργιο. Τα ίδια περίπου είχε πει και ο Χίτλερ. Χίλια χρόνια εθνικοσοσιαλισμός και 3ο Ράιχ. Τα είχε πει και η Βρετανική αυτοκρατορία. Ότι θα κρατήσει για πάντα. Το ονειρεύονταν ο Ιουστινιανός για το Βυζάντιο. Ο Αύγουστος για τη Ρώμη. Τα λέγανε στις ΗΠΑ για το αμερικανικό imperium. Τα είχε πει και ο δικός μας ο τότε Υπουργός του Καραμανλή ο Λάσκαρης το 1975. Τέλειωσε η πάλη των τάξεων! Διαψεύστηκαν.

Δεν είχαν πιστέψει τη ρήση του Ηράκλειτου: «τα πάντα ρει». Δεν ήθελαν να ακούσουν τον Μαρξ για την πάλη των τάξεων. Που είναι η γενεσιουργός δυναμική. Δεν πίστευαν στην εξέγερση των καταπιεσμένων. Που είναι πάντα η μαμή της Ιστορίας.

Στην κοινωνία υπάρχουν ομάδες συμφερόντων και πίεσης. Που βρίσκονται σε αέναη διαπάλη. Έτσι κατέπεσε η φεουδαρχία. Έτσι γκρεμίσθηκε η απολυταρχία. Έτσι ήρθε ο καπιταλισμός ως καλύτερο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα. Στις φιλελεύθερες δημοκρατίες μπορεί κατά διαστήματα να καταλαγιάζει. Σιγοκαίει όμως πάντα η πάλη των τάξεων. Έτσι θα έλθει μια μέρα ένα δικαιότερο σύστημα. Και ίσως κάποια στιγμή και η αταξική κοινωνία.

Οι βασικότερες συγκρούσεις είναι αυτές που συνδέονται με τους χώρους εργασίας και του κεφαλαίου. Στον καπιταλισμό τα οργανωμένα επιχειρηματικά και εργοδοτικά συμφέροντα έχουν πλεονεκτική θέση. Το Κράτος ως κύριος εκφραστής των υφιστάμενων κοινωνικών και οικονομικών συμφερόντων δεν μπορεί να είναι ουδέτερο. Είναι προφανώς υποστηρικτής του κυρίαρχου κεφαλαίου.

Βεβαίως υπό την πίεση εργατικών συνδικάτων, τη σοβιετική απειλή και με σοσιαλδημοκρατικές Κυβερνήσεις, το κεφάλαιο και οι κυρίαρχες τάξεις υποχώρησαν. Ανέχτηκαν το σύγχρονο Κοινωνικό Κράτος. Με Δημόσια Υγεία και Παιδεία. Με δημόσιες επιχειρήσεις. Με παρεμβάσεις στην αγορά. Με προστασία των εργαζομένων και των ανήμπορων. Δικαιώματα και παροχές που με τον νεοφιλελευθερισμό τα παίρνουν πίσω ολοένα και περισσότερο.

Δεν σβήνει όμως η ελπίδα. Το όνειρο της ανθρωπότητας για ένα δικαιότερο κόσμο. Μια παγκόσμια διακυβέρνηση που θα μπορεί να διαχειριστεί τις προκλήσεις. Την κλιματική αλλαγή. Τις επιδημιολογικές κρίσεις. Τη φτώχεια. Την εξαθλίωση. Τις τεράστιες ανισότητες.

Αλλά και τις προκλήσεις του μέλλοντος. Με τη νέα τεχνολογική επανάσταση. Την τεχνητή νοημοσύνη. Που μόνο ένα άλλο κοινωνικό σύστημα μπορεί να διαχειριστεί ορθολογικά. Για να αποτρέψει τον όλεθρο. Την καταστροφή του πλανήτη και της ανθρωπότητας. Όπως προειδοποιούν σήμερα εκατοντάδες διανοητές, αλλά και γκουρού του επιχειρείν.

Το παρελθόν και το παρόν δεν μπορεί να είναι και το μέλλον μας. Ο κόσμος μας δεν μπορεί παρά να εξελιχθεί. Όπως γίνεται και στη φύση. Σε ένα καλύτερο και δικαιότερο σύστημα. Όταν ο κίνδυνος θα είναι προ των πυλών. Όταν ωριμάσουν οι συνθήκες. Μπορούμε και οφείλουμε να τον μεταρρυθμίζουμε διαρκώς προς αυτή την κατεύθυνση.

Το τέλος της πολιτικής δεν επήλθε. Η διάκριση δεξιάς – αριστεράς δεν είναι παρωχημένη ιδεοληψία. Η διάκριση προόδου και συντήρησης είναι ακόμη και θα είναι πάντα παρούσα. Και ο καθένας μας δηλώνει παρών καθημερινά. Με τη στάση του. Με την ψήφο του.

Προοδευτικός ήταν πάντα εκείνος που ήθελε κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων και του απαρτχάιντ. Κοινωνική δικαιοσύνη. Σεβασμό των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Ισότητα για όλους ανεξαρτήτως φύλλου, θρησκείας, χρώματος, σεξουαλικού προσανατολισμού. Εκείνος που ζητά ειρήνη και αφοπλισμό. Δημοκρατία και Ελευθερία. Συνεργασία των λαών και των ανθρώπων. Έναν κόσμο δίχως βία και πολέμους.

Συντηρητικός ήταν και θα είναι πάντα, όποιος τάσσεται απέναντι. Όποιος κατά τα άλλα ομνύει δήθεν στη δημοκρατία, στα δικαιώματα, στην αδελφοσύνη. Αλλά δικαιολογεί τη βία και τους πολέμους. Την ανισότητα, την καταπίεση και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Τους διαχωρισμούς, την άνιση κατανομή πλούτου, τη μη δίκαιη φορολόγηση.

Θα διαφωνήσω με τον Φουκουγιάμα ότι ήλθε το τέλος της ιστορίας. Θα συμφωνήσω με τον Μποδοσάκη που είχε δηλώσει: «αν εγώ ο βιομήχανος και ο εργάτης μου ψηφίζουμε το ίδιο κόμμα, τότε κάποιος από τους δυο μας είναι λάθος». Θα συνταχτώ με την Αριστερά και όσους ελπίζουν και προσβλέπουν σε ένα δικαιότερο κόσμο. Που είναι εφικτός.

Στην πορεία αυτή για ένα καλύτερο κόσμο προφανώς υπήρχαν και πισωγυρίσματα. Έγιναν λάθη. Εγκλήματα. Η μαμή της ιστορίας γεννά ενίοτε και τέρατα. Έτσι δυστυχώς προχωρά ο κόσμος. Γι αυτό και προσωπικά επιλέγω οι αλλαγές αυτές να επέλθουν με αέναες μεταρρυθμίσεις. Με συναίνεση. Με δημοκρατία και ελευθερία. Όχι με βία και επιβολή.

Ιδανικός ο κόσμος που ονειρεύεται η Αριστερά; Δεν αντιλέγω. Η πράξη συχνά απέχει από το όνειρο. Και μάλιστα δραματικά. Και ο σημερινός χριστιανικός κόσμος μικρή σχέση έχει με τις διδαχές της Αγίας Γραφής. Ούτε αγαπάμε τον πλησίον μας ως σ’ εαυτόν. Ούτε και δίνουμε τον δεύτερο χιτώνα μας στον άστεγο και άπορο. Πλην όμως ο κόσμος μας είναι πολύ καλύτερος από τον ειδωλολατρικό. Κανείς δεν λέει να γυρίσουμε πίσω.

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Οι κοινωνίες ήταν και παραμένουν ταξικές. Τα κόμματα εξυπηρετούν πρωτίστως συγκεκριμένα συμφέροντα. Και εμείς με την ψήφο μας και την επιλογή μας διαλέγουμε πάντα στρατόπεδο. Συντασσόμαστε με τους έχοντες και κατέχοντες. Ή με τους καταπιεσμένους και τους μη προνομιούχους. Βέβαια συχνά επιλέγουμε συντηρητικές δυνάμεις. Για σιγουριά και ασφάλεια. Γιατί δεν υπάρχει αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση. Δεν σημαίνει ότι στη συγκεκριμένα συγκυρία κάνουμε λάθος.

Έχουμε πάντα την ευθύνη των επιλογών μας. Γιατί όπως είπε και ο Σάρτρ «ο άνθρωπος είναι τραγικός, γιατί είναι ελεύθερος».