Η συνέντευξη δόθηκε στο
ΝΙΚΟ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ για την Hellas Journal
-Ας ακούσουμε επιτέλους τους επιστήμονες. Ο κορυφαίος Έλληνας γιατρός του Columbia μιλά για το εμβόλιο
Ποτέ δεν θα ξεχάσω όταν τραγουδούσα φεύγοντας από το Columbia. Πέρασαν δυο χρόνια. Τον ξανασυνάντησα, πάντα με χαρά και χαμόγελο. Όπως την πρώτη φορά, που είχαμε την ευκαιρία να τα ξαναπούμε μαζί του από την στήλη αυτή της Hellas Journal. Μαζί με τον γιατρό που σώζει καρδιές χωρίς να τις ανοίγει (η περσινή συνέντευξη του ΕΔΩ).
Τότε, η αγωνία μου ήταν αν θα ανοίξει η αρτηρία της συζύγου μου. «Τα καταφέραμε Νίκο, μου είχε πει». Τώρα, η αγωνία διαφορετική. Πάντα, με την ίδια ελπίδα, να διαβαστούν τα πιο κάτω από όσο γίνεται περισσότερους συμπατριώτες μας, αυτή τη φορά σε σχέση με το εμβόλιο. Ένα εμβόλιο, που αν υπήρχε από την αρχή, θα μπορούσε να σώσει εκατομμύρια κόσμο που χάσαμε. Ίσως ήταν αδελφός, γονιός, θεία, φίλος, ή έστω, ένας απλός γνωστός.
Δεν έχει σημασία, σημασία έχει ότι είμαστε όλοι άνθρωποι και το μόνο που χρειάζεται αυτή τη στιγμή είναι η σύμπνοια, η αγάπη, η προσοχή και προφύλαξη, μα κυρίως, να δείξουμε εμπιστοσύνη στην επιστήμη για να σώσουμε το μέλλον.
Με αυτά τα λίγα για τον εξαίρετο συμπατριώτη μας που τιμά όλο τον Ελληνισμό, ο Δρ. Δημήτρης Καρμπαλιώτης, ένας εκ των κορυφαίων γιατρών στον κόσμο στην επεμβατική καρδιολογία, μίλησε για το εμβόλιο, με αφορμή τον δικό του εμβολιασμό μέσα από τη γνώση, τις εμπειρίες και έρευνες του, εδώ στη μητρόπολη του κόσμου, την Νέα Υόρκη.
Η συζήτηση με τη σύζυγο μου, θεωρώ ότι είναι η συζήτηση του κάθε σπιτιού, σε όλο τον κόσμο. Να βάλουμε το εμβόλιο ή όχι; Θα έχει παρενέργειες; Τι να κάνουμε; Ποιο είναι το σωστό να πράξουμε; Ερωτήματα, τα οποία, όπως είπα, για δεύτερη φορά σε δυο χρόνια, τα έφερε ο χρόνος να ξανασυναντήσω τον Δρ. Καρμπαλιώτη, το φίλο Δημήτρη, για να μας δώσει τις δικές του απαντήσεις, με ειλικρίνεια και σεβασμό στην επιστήμη και στον συνάνθρωπο, όπως κάνει πάντα.
- Γιατρέ, καλώς ξαναβρεθήκαμε, αυτή τη φορά, κάτω από δύσκολες συνθήκες όχι μόνο για εμάς, αλλά για όλους τους συνανθρώπους μας. Θα ήθελα να ξεκινήσω με το εξής: Ποιος ο ρόλος της έρευνας κατά τη διάρκεια της πανδημίας; Κατά την εκτίμηση σας, ποια η αξιοπιστία τους, τόσο αμέσως με την εξάπλωση της, όσο και τώρα που υπάρχουν περισσότερα στοιχεία;
Πρώτα από όλα κύριε Αντωνιάδη θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ευγενική φιλοξενία και τη δυνατότητα που μου δίνετε να επικοινωνήσω με εσάς και τους αναγνώστες σας. Εύλογα ξεκινάτε ρωτώντας με για το ρόλο της βιοϊατρικής έρευνας και την αξιοπιστία της κατά τη διάρκεια μιας εξελισσόμενης παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, πρωτοφανούς σφοδρότητας και έκτασης.
Επιτρέψτε μου μια γενικότερη παρατήρηση για να θέσω το πλαίσιο της απάντησης μου. Ιστορικά, όλες οι μεγάλες κρίσεις αναδεικνύουν τις καλύτερες και ευγενέστερες ανθρώπινες ιδιότητες, ταυτόχρονα όμως αποκαλύπτουν και πολλές ανθρώπινες αδυναμίες, για να το πω ήπια. Αναμενόμενο ήταν ότι ό συνδυασμός αυτός θα παρατηρείτο και στην τωρινή κρίση. Έτσι, είναι γεγονός ότι, ιδιαίτερα στην αρχή της πανδημίας είδαμε φαινόμενα καιροσκοπισμού με πρόχειρα σχεδιασμένες μελέτες που έδωσαν αναξιόπιστα αποτελέσματα, η ακόμα και δημοσιεύσεις με πλαστά δεδομένα σε περιοδικά υψηλής βαθμίδας που ανακλήθηκαν ντροπιαστικά.
Παράλληλα όμως, πολλές ερευνητικές ομάδες από όλο τον κόσμο, σε συνεργασία με μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες δούλεψαν ακούραστα, αθόρυβα, συστηματικά και τηρώντας υψηλότατα επιστημονικά κριτήρια παρήγαγαν και τελειοποίησαν καινοτόμες τεχνολογίες με αποτέλεσμα να έχουμε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια που ήδη έχουν εγκριθεί ή είναι υπό έγκριση από ανεξάρτητους – διεθνείς ελεγκτικούς μηχανισμούς και σε κάποιες χώρες ήδη χορηγούνται στον πληθυσμό.
Προσωπικά επιλέγω να εστιάσουμε στη δεύτερη περίπτωση που περιέγραψα, που ενδυναμώνει το κύρος και την αξιοπιστία της επιστήμης και που σε τελευταία ανάλυση θα δώσει τη λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης.
- Ερώτηση: Κατά την εκτίμηση σας, πώς αντέδρασαν η Ελλάδα και η Κύπρος, τόσο κατά το πρώτο, όσο και κατά το δεύτερο κύμα; Εδώ στις ΗΠΑ, επίσης;
Δε γνωρίζω σε βάθος το σύστημα υγείας της Κύπρου αλλά αν δούμε τις επιδημιολογικές καμπύλες της Ελλάδας και της Κύπρου έχουν πολλές ομοιότητες. Αυτό έγινε τουλάχιστον στην Ελλάδα, όπου και κατά το πρώτο κύμα, η κυβέρνηση εμπιστεύθηκε τους ειδικούς, έλαβε σωστά και έγκαιρα μέτρα και οι πολίτες πειθάρχησαν, με αποτέλεσμα το πρώτο κύμα να ελεγχθεί ικανοποιητικά. Σε ότι αφορά στο δεύτερο κύμα, ίσως λόγω εφησυχασμού, κόπωσης, αλλά και λόγω της απόλυτα κατανοητής ανησυχίας για τις παράπλευρες οικονομικές επιπτώσεις, η αντίδραση ήταν πιο χλιαρή και έτσι εξηγείται εν μέρει η αύξηση των κρουσμάτων και η πίεση στα συστήματα υγείας.
Σε αυτό θα πρέπει να προσθέσουμε τη φύση του ιού, και το γεγονός ότι τώρα είμαστε στο χειμώνα που ευνοεί τη μετάδοση των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Επίσης, ιστορικά, συχνότατα το πρώτο κύμα μιας επιδημίας ακολουθείτο από σοβαρότερα και πιο θανατηφόρα δεύτερο ή και τρίτο κύμα όπως έγινε για παράδειγμα με τη λεγόμενη Ισπανική γρίπη του 1918. Θα πρέπει να τονισθεί ότι οι υγειονομικοί της πρώτης γραμμής κάνουν μια υπερπροσπάθεια και ότι το ΕΣΥ άντεξε και στο πρώτο κύμα και συνεχίζει να δείχνει εντυπωσιακές αντοχές και στο δεύτερο.
Σε ότι αφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Ο κίνδυνος υποτιμήθηκε, οι αντιδράσεις ήταν ασυντόνιστες και τα μηνύματα ασαφή με αποτέλεσμα τη σύγχυση του πληθυσμού με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα. Στην ουσία, με εξαίρεση ελάχιστες πολιτείες στις ΗΠΑ, δεν κάμφθηκε ποτέ το πρώτο κύμα και αυτό που παρατηρούμε είναι μια συνεχής και εκτός ελέγχου επιδείνωση.
Αν ίσως έχουμε κάτι να διδαχθούμε από την εμπειρία των περισσότερων χωρών του δυτικού κόσμου για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα επιδημίες, που με μαθηματική βεβαιότητα θα εμφανιστούν στο μέλλον, είναι ότι σε συνθήκες κρίσης το μήνυμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο, ενιαίο, να προέρχεται από συγκεκριμένες υπεύθυνες πηγές και να μην επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών.
- Ερώτηση: Τι να αναμένουμε από τα εμβόλια; Ήδη εδώ στις ΗΠΑ ξεκίνησε η χρήση τους. Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία που δημοσιεύτηκε, εσείς ήδη βάλατε το εμβόλιο, σωστά;
Έχετε δίκιο ναι, εγώ το έκανα το εμβόλιο γιατί εμπιστεύομαι τους αρμόδιους φορείς που εκδίδουν οδηγίες, και τα δυο ισχυρότερα όπλα που διαθέτει η ανθρωπότητα και που ιστορικά μας έβγαλαν από μεγάλες κρίσεις: την επιστήμη και τη λογική. Έκανα αυτό που θα έκανα αν είχα κάποιο πρόβλημα υγείας και οι οι ειδικοί θα μου συνιστούσαν τη δέουσα θεραπεία.
- Ερώτηση: Σε σχέση με πιθανές παρενέργειες, γιατρέ; Σίγουρα ο κόσμος θα θέλει να γνωρίζει. Ποια η άποψη σας με βάση πάντα την μακρόχρονη εμπειρία και γνώση σας από επιστημονικά δεδομένα που πιθανόν έχετε;
Πάρα πολύ εύστοχη και επίκαιρη η ερώτηση σας, κ. Αντωνιάδη. Πάντα, ως υγειονομικοί, πριν συστήσουμε μια οποιαδήποτε θεραπεία ή ιατρική πράξη γενικότερα, πρέπει με πολύ μεγάλη προσοχή να κάνουμε μια πολύ προσεκτική ανάλυση ωφέλειας και κινδύνου. Μέχρι στιγμής, με τα υπάρχοντα δεδομένα, οι παρενέργειες που έχουν παρατηρηθεί από το εμβόλιο για την COVID-19 δεν φαίνεται να είναι διαφορετικές, τόσο ποιοτικά, όσο και σε ότι αφορά την συχνότητα με προϋπάρχοντα, καθιερωμένα εμβόλια. Αλλά επειδή πρόκειται για ένα νέο εμβόλιο, η ιατρική κοινότητα παρακολουθεί με προσοχή όλους τους ασθενείς που εμβολιάζονται, ώστε καθώς συσσωρεύεται μεγαλύτερη εμπειρία, να καταγραφούν και περιγραφούν απρόβλεπτες ή σπάνιες παρενέργειες.
- Δηλαδή γιατρέ;
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, μέχρι τώρα έχουμε δει πολύ ήπιες και σπάνιες παρενέργειες, που συνήθως αφορούν ελαφρύ πόνο στο σημείο εμβολιασμού, ελαφρούς πονοκεφάλους, πυρετικά επεισόδια βραχείας διάρκειας, που εύκολα αντιμετωπίζονται με κοινά αντιπυρετικά φάρμακα, όπως επίσης και σπάνιες περιπτώσεις, διάρκειας 1-2 ημερών, που ο ασθενής παραπονιέται για ελαφριά αδιαθεσία ή απώλεια ενέργειας. Επαναλαμβάνω, όπως και σε κάθε ιατρική πράξη, υπάρχουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα για τον εμβολιασμό των συμπολιτών μας στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η άμεση παρακολούθηση για τουλάχιστον 15-30 λεπτά μετά τη χορήγηση του εμβολίου, ώστε σε περίπτωση που υπάρξει κάποια απρόβλεπτη παρενέργεια να μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά.
- Κάτι το οποίο έχετε βιώσει και προσωπικά;
Είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας, προσωπικά ένα πολύ ελαφρύ πόνο στον αριστερό ώμο που μου χορηγήθηκε το εμβόλιο και πρέπει να σας πω ότι ήταν πολύ λιγότερο έντονος από το κοινό αντιγριπικό εμβόλιο που παίρνω ανελλιπώς τα τελευταία είκοσι χρόνια, ως υγειονομικός. Εκείνο που υπερισχύει πάντα είναι το προσδοκώμενο ευεργετικό αποτέλεσμα.
- Ερώτηση: Τι πρέπει να προσέξει ο κόσμος; Είναι αρκετό το εμβόλιο για την εξάλειψη του ιού;
Τα εμβόλια δε θα λύσουν άμεσα ή μεσοπρόθεσμα το πρόβλημα. Με απλά λόγια, τα επιδημιολογικά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, η σωστή χρήση της μάσκας και η σωστή υγιεινή των χεριών θα συνεχίσουν να είναι επιβεβλημένα για πολλούς μήνες ακόμα. Χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση, τόσο των αρμοδίων αρχών, όσο και του πληθυσμού
- Ερώτηση: Ποιο μήνυμα θα στέλνατε σε όσους συμπατριώτες μας έχουν επιφυλάξεις για το εμβόλιο;
Το γενικό μήνυμα είναι να εμπιστεύονται την επιστήμη και τους ειδικούς. Αυτό όμως που θέλω να τονίσω είναι ότι όλες οι επιφυλάξεις πρέπει να ακουστούν και ότι είναι χρέος της επιστημονικής κοινότητας με υπευθυνότητα και ειλικρίνεια να ενημερώνει τον πληθυσμό και κυρίως – επαναλαμβάνω – να ακούει με προσοχή όλες τις πιθανές επιφυλάξεις. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να λέμε με σαφήνεια τι είναι αυτά που γνωρίζουμε και όταν υπάρχουν αβεβαιότητες να έχουμε την ειλικρίνεια να το παραδεχόμαστε.
Επίσης, θέλω να τονίσω ότι δε θεωρώ ότι όλοι όσοι έχουν κάποιες επιφυλάξεις ανήκουν σε μια συγκεκριμένη και ομοιογενή κατηγορία και ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται έτσι. Είναι υποχρέωση των ειδικών πρώτα από όλα να ακούνε – να αφουγκράζονται θα έλεγα, τις ανησυχίες του κόσμου, να μη στοχοποιούν όσους δε συμφωνούν μαζί τους και με σοβαρότητα και μετριοπάθεια να συζητούν όλα τα θέματα.
Μια ακόμα παρατήρηση αν μου επιτρέπετε.
- Φυσικά γιατρέ.
Εκεί που έχω ένσταση είναι να γίνονται δυσνόητες – ακόμα και για πολλούς ειδικούς – τηλεμαχίες και δημόσιες αντιπαραθέσεις για θέματα τα οποία θα πρέπει να συζητιούνται σε εξειδικευμένα συνέδρια και αφού θα έχουν εξαχθεί κάποια συμπεράσματα, τότε να κοινοποιούνται έγκαιρα και υπεύθυνα στο γενικό πληθυσμό. Αυτό δεν είναι ελιτισμός, μακριά από μένα τέτοιες τάσεις (γέλια), ούτε αντιδημοκρατικό. Είναι ένδειξη ευθύνης, ώστε να αποφεύγεται η σύγχυση του κόσμου και η παραπληροφόρηση.
- Ερώτηση: Από την εμπειρία σας, πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να επανέλθουμε στην κανονικότητα;
Δε νομίζω κύριε Αντωνιάδη ότι κάποιος μπορεί να σας δώσει μια έστω και κατά προσέγγιση ακριβή απάντηση. Αν κάποιος το νομίζει, λυπάμαι αλλά, είτε ψεύδεται, είτε δεν καταλαβαίνει την πολυπλοκότητα των επιδημικών κυμάτων.
Αυτό που μπορώ, κλείνοντας, να σας πω με βεβαιότητα είναι ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας θα είναι η ενεργής και υπεύθυνη συμμετοχή και συνδρομή όλων μας. Ξέρετε, ζούμε αυτό που στα αγγλικά λέγεται τέλεια καταιγίδα. Ο συνδυασμός του ευρύτατα διαδεδομένου λαϊκισμού, της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης (που προϋπήρχε άλλωστε της πανδημίας) και της πανδημίας καθεαυτής έχει προκαλέσει μια ρήξη εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και αυτών των ίδιων των θεσμών, όπως η εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, η δικαιοσύνη, οι ρυθμιστικοί οργανισμοί, οι υπερεθνικοί οργανισμοί (ΠΟΥ, ΟΗΕ, ΕΕ), η επιστήμη, που είναι αυτοί που σε τελευταία ανάλυση θα μας βγάλουν από την κρίση.
Ας αναλάβει ο καθένας το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί, συμπεριλαμβανομένων και των επιστημόνων υγείας και να πράξει ότι χρειάζεται για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτούς τους θεσμούς.
- Γιατρέ, όπως πάντα, ειλικρινής, με πλήρη σεβασμό στην Επιστήμη και στον Άνθρωπο. Σας ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σας και όσα προσφέρετε. Ας ευχηθούμε ότι η Νέα Χρονιά δεν θα είναι όπως την προηγούμενη.
Καλά Χριστούγεννα σε σας, στην οικογένεια σας και σε όλο τον κόσμο.
* Ο Δρ. Δημήτριος Καρμπαλιώτης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας, Διευθυντής Κέντρου Σύνθετης Αγγειοπλαστικής Υψηλού Κινδύνου στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
H φωτογραφία είναι μια ευγενική χορηγία του Δρ. Καρμπαλιώτη κατά τη διάρκεια του εμβολιασμού του με το εμβόλιο της COVID-19.
Πηγή: hellasjournal.com
