ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

 

ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014, ΩΡΑ 8 Π.Μ.

 

  • «Μια από τις κύριες πηγές των συμφορών, που βρίσκουν τον άνθρωπο είναι και το πάθος της πλεονεξίας» (Σύγχρονος διανοούμενος)

 

Μέρες τώρα ο Ερμόλαος προσπαθούσε να επικοινωνήσει με τους φίλους του, Κτησιφώντα, Θεόπομπο, Παρμενίδη και Τήλεφο, για να επισκεφθούν τον σεβαστό τους δάσκαλο στο ερημητήριό του. Αιτία της αδυναμίας επικοινωνίας η καλοκαιρινή περίοδος, προκλητική αρκούντως σε αποδράσεις. Μαγεία αυτή την εποχή η θαλασσοπνίχτρα. Πέρα από τη δροσιά, είναι και το ανέξοδο ιώδιο, που προσφέρει σ’ όσους λικνίζονται στην αγκαλιά της.

Η προσπάθεια του Ερμόλαου ευοδώθηκε και τη χαραυγή της Τετάρτης 13 του Αυγούστου αποφασίσθηκε η επίσκεψη στο ερημητήριο του αγαπητού τους δασκάλου, που ήταν γι’ αυτούς εδώ και χρόνια ένα θαυμάσιο καθαρτήριο ψυχής, η οποία καθημερινά βομβαρδιζόταν από αναιτιολόγητες πικρίες.

Όσο κι αν το φορτίο των προβλημάτων από τη μικρόψυχη συμπεριφορά των ανθρώπων ήταν βαρύ, το ερημητήριο του δασκάλου τους λειτουργούσε αποτελεσματικά, μετά την προσωρινή εγκατάλειψή του.

Αν και παρήλθε αρκετός χρόνος από την τελευταία επίσκεψη, όμως ούτε ένα συννεφάκι πικρίας δεν αγκάλιασε την ψυχή του καλοκάγαθου δασκάλου τους, που χρόνια τώρα ζούσε με καθαρμένη την ψυχή από πάθη και αδυναμίες. Όχι, γιατί δέχτηκε κι αυτός άδικες επιθέσεις, δοκίμασε πικρίες λόγο, έγινε στόχος σχολίων παντελώς ανεπίτρεπτων, αλλά γιατί, χωρίς ισχυροποιώντας τη θέλησή του, κατάφερε να αποτοξινωθεί από πάθη, τα οποία ελάχιστα πρέπει να ταλαιπωρούν τη σκέψη των σωφρόνων.

Βέβαια σ’ αυτό συνετέλεσε και ο αναχωρητισμός του! Όχι όμως σ’ όλη του την έκταση. Ήταν τέτοια η φτιασιά του, αλλά και η αγωγή του, που έλαβε από το οικογενειακό του περιβάλλον μαζί με ανθρωπιστικές σπουδές, στις οποίες αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του, του διαμόρφωσε έναν χαρακτήρα ανεξίκακο, πράο και διατεθειμένο να συγχωρεί και την πιο εξόφθαλμη αδικία. Γι’ αυτό και διέθετε ιώβεια υπομονή και ηρεμία θαυμαστή, στοιχεία θεραπευτικά για αδύναμους και ευπαθείς χαρακτήρες.

Ήρεμος μ’ ένα καλοσυνάτο χαμόγελο, που πρόδιδε ψυχή καθαρμένη από ανομίες και κατάφορτη από αγάπη για τον άνθρωπο, τους δέχτηκε κάτω από την παχιά σκιά του γερο-πρίναρου, που σκέπαζε όλο σχεδόν το ερημητήριό του.

Βιαστικός, όπως πάντα, ο Τήλεφος, πήρε το λόγο και παρακάλεσε τον σεβαστό τους δάσκαλο, εκπροσωπώντας και τους άλλους, να συζητήσουν για το πάθος της πλεονεξίας.

-Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον και διαχρονικό, αλλά και πηγή συμφορών αντάμα με αμαύρωση το κύρους της ανθρώπινης προσωπικότητας, είπε ο ερημίτης δάσκαλος. Και συνέχισε. Τι είναι εκείνο, όμως, λαμπρέ μου φίλε Τήλεφε, που σε ώθησε, ώστε να φέρεις για συζήτηση ένα τέτοιο θέμα; Μήπως σε άγγιξε προσωπικά αυτό το ολέθριο πάθος; Και βλέπω πως και κανένας άλλος δεν διαφωνεί με την επιλογή του θέματος. Ευχαρίστως να το συζητήσουμε.

-Τι είναι εκείνο, που ωθεί μεγάλη μερίδα συνανθρώπων μας, σεβαστέ μας δάσκαλε, πήρε το λόγο ο Θεόπομπος, ώστε να ρέπουν προς αυτό το πάθος;

-Εύστοχα θέτεις το ερώτημα, καλέ μου φίλε Θεόπομπε. Σ’ ευχαριστώ, που το έφερες για συζήτηση. Είναι αποδεδειγμένο πως η ανθρώπινη ψυχή είναι προικισμένη με αρετές, που αποτελούν τους κύριους συντελεστές της προόδου και της αγαστής συνεργασίας. Παράλληλα όμως κατακλύζεται και από πάθη ολέθρια, που συχνά οδηγούν το ανθρώπινο γένος στην εκδήλωση συμπεριφοράς, η οποία δεν το τιμά καθόλου. Και ασφαλώς διερωτάσθε γιατί σε αρκετούς συνανθρώπους μας αυτό το πάθος, το πάθος για την απόκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων υλικών αγαθών βρίσκεται σε έξαρση. Η διόγκωση του πάθους της πλεονεξίας από το οποίο ξεκινούν συχνά οι αιματηρές συγκρούσεις, αποτέλεσμα των οποίων είναι η απώλεια αθώων ψυχών, οφείλεται κυρίως στη μη απόκτηση ανθρωπιστικής παιδείας. Παιδείας, η οποία καλλιεργεί συνειδητά την ειλικρινή αγάπη προς τον συνάνθρωπο, ισχυροποιεί την ολιγάρκεια, ενισχύει τον σεβασμό προς την ανθρώπινη ζωή, παγιώνει την αλληλεγγύη, δίδει το προβάδισμα στην έννοια του δικαίου, καταπραΰνει το μίσος και το φθόνο, αδελφοποιεί τους ανθρώπους.

Αν λοιπόν η γνήσια ανθρωπιστική παιδεία στερείται αυτών των αρετών, τότε πρόκειται για φενάκη και έκφραση φαρισαϊσμού. Και μια κοινωνία με φαρισαϊκό πρόσωπο είναι μοιραίο να εκτρέφει την οδυνηρή πλεονεξία, που την συνοδεύουν ολέθριες επιπτώσεις, τις οποίες δοκιμάζει κάθε τόσο η ανθρωπότητα.

Αν ο πλεονέκτης, καλοί μου φίλοι δεν συνειδητοποιήσει ότι η συσσώρευση αγαθών τον απανθρωποποιεί, ας μην περιμένουμε ειρηνική συμβίωση. Ο πόνος ο βαθύς και τα τελευταία δάκρυα θα συνοδεύουν εσαεί το ανθρώπινο γένος.

Εδώ έκλεισε η θαυμάσια συζήτηση με τον σεβαστό τους δάσκαλο. Αφού τον ευχαρίστησε θερμά για την ψυχική τροφή, που απλόχερα τους πρόσφερε, τον αποχαιρετήσανε με την υπόσχεση μιας νέας σύντομης επίσκεψης.