ΑΡΘΡΟ
Του Γ.Κ. Χατζόπουλου
Τ. Λυκειάρχη
(συνέχεια από το προηγούμενο)
Ο Σουρής μόλις πληροφορείται τα συγκινητικά γεγονότα της εκτόπισης του Μητροπολίτου Χρυσοστόμου από τη Δράμα γράφει ένα άλλο ποίημα, στο οποίο με τον αγνό του ιδεαλισμό και την καυστική του σάτυρα διερμηνεύει όλη την αγανάκτηση της Ελληνικής Ψυχής αλλά και τον πόνο για την αδυναμία του Ελληνικού Κράτους να προστατεύσει τους αγωνιστές του Ελληνισμού.
Έμαθα πως ανεκλήθη
μέσω τόσης καταιγίδος
και της Δράμας ο Δεσπότης.
Κι ιδού, φώναζαν τα πλήθη
του Χριστού και της Πατρίδος
λειτουργός και στρατιώτης.
Νάτος ο Μητροπολίτης
με τα χέρια σηκωμένα
τους αγώνας ευλογεί
και με μάτια βουρκωμένα
«Χαίρε, λέγει, ηρώων γη».
Και με τούτον τον Παπά
κάθε φρόνημα ψηλώνει.
Κι εγώ βλέπω κάποιο χέρι
Με Σταυρό και με μαχαίρι
που το Γένος ευλογεί
και το Κράτος φασκελώνει.
Στον Χρυσόστομον Σμύρνης
Αγριοφωνές ακούγονται στον μαχαλά τον πέρα,
κάτι κακό θα μας συμβή, θαρρώ αυτή τη μέρα.
Και να, που τώρα πρόβαλε όχλος Τουρκιάς τρεχάτος,
βαστά ντουφέκια, ρόπαλα, κι είν’ με σπαθιά γιομάτος.
Μα ένας τρέχει πιο μπροστά και στο Δεσπότη φτάνει,
«φύγε» του λέγει, «η Τουρκιά θα ‘ρθή να σε ξεκάνη».
Απτόητος κι ατάραχος ο Δέσποτας του λέγει:
«Τσοπάνης πούχει πρόβατα λύκος σαν πάη δεν φεύγει.
…Βράχε της Πίστης! Έκαμες το κήρυγμά σου πράξη,
κι ύμνο γλυκόφθογγο θα πω για σένα πούχω τάξει.
Χαίρε, Τριγλίας συ βλαστέ, Θεόσταλτο λουλούδι.
Χαίρε, σποριά της λευτεριάς και σύμβολο αγώνων,
δε θα σε βάψη η λησμονιά, το πέρασμα αιώνων.
Ο σπόρος που συ έσπειρες, ταχιά θε να φυτρώση
και μια γενιά Ελληνική και πάλι θα δασώση…
Δόξα, ψηλά τον ύψωσες, για λίγο ας κατέβη
να του φορέσω στέφανο και πάλι ας ανέβη
ξανά ‘κει ‘πάνω, στα ψηλά, γιατί γι’ αυτά εγεννήθη.
Μ’ αγώνα αυτός τα κέρδισε και με το αίμα του που ‘χύθη.
Διονύσιος Μουστογιάννης
Το Μάρτιο του 1910 ο Χρυσόστομος εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο παμψηφεί Μητροπολίτης Σμύρνης. Δυο μήνες αργότερα ενθρονίζεται ως μητροπολίτης της πρωτεύουσας της Ιωνίας. Είναι τώρα 43 ετών. Ώριμος πνευματικά, ακμαίος σωματικά, έμπειρος και κινητικότατος. Αρχή του είναι «από τα λόγια στα έργα». Αναδιοργανώνει την εκπαίδευση, καθιερώνει τη γυμναστική ως υποχρεωτικό μάθημα, ανακαινίζει το Ομήρειο Κεντρικό Παρθεναγωγείο, το Βρεφοκομείο, καθιερώνει συσσίτια, μεριμνά για τους αστέγους, ανασυγκροτεί την Ευαγγελική Σχολή, εκδίδει εβδομαδιαίο περιοδικό, τον «Ιερό Πολύκαρπο», εκδίδει περισπούδαστα βιβλία σε ευρωπαϊκές γλώσσες για ενημέρωση των Ευρωπαίων, διαμαρτύρεται έντονα για τις τουρκικές θηριωδίες, δεν διστάζει να τα βάλει με την Τουρκική Διοίκηση. Είναι με λίγα λόγια ο ηγέτης της Ιωνίας.
Και σ’ αυτή την έντονα πατριωτική του δράση έρχεται να βάλει τέλος η τραγική Μικρασιατική καταστροφή. Έχοντας μπει στο στόχαστρο των Τούρκων παραδίδεται στον τουρκικό όχλο και κατακρεουργείται, μολονότι του συστήνεται από τον αρχιεπίσκοπο των καθολικών να εγκαταλείψει τη Σμύρνη. Κι εκείνος ατάραχος του απαντά, όπως ταιριάζει σ’ έναν γνήσιο πνευματικό πατέρα, σ’ έναν πραγματικό κληρικό: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου, αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνει με το ποίμνιό του».
Κι έμεινε κοντά στο ποίμνιό του για να βρεθεί στα χέρια του μανιασμένου τουρκικού όχλου. Η προφητεία του «αναμένω μεγάλο σταυρό μαρτυρίου» επαληθεύθηκε. Ντύθηκε το φωτοστέφανο της αγιότητος, αφού πότισε με το τίμιο αίμα του τους δρόμους της Σμύρνης.
Εβδομήντα χρόνια μετά τη μαρτυρική του θυσία η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με ομόφωνη απόφασή της τον κατέταξε στη χορεία των Αγίων και τιμά τη μνήμη του την πρώτη Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Οι Δραμινοί οφείλουν πολλά στον Άγιό τους. Τους κράτησε στητούς κι ολόρθους μέσα στη φωτιά και στο σίδερο σε καιρούς δυσχείμερους. Τους παρέλαβε λαγούς και τους έκανε λιοντάρια. Τους προστάτεψε από τη λυσσώδη μανία Τούρκων και κομιτατζήδων. Γι’ αυτό και Τον ευλαβούνται και τον τιμούν με μεγαλοπρέπεια παρακαλώντας Τον στον περικαλλέστατο ναό που ανεγείρανε στη μνήμη Του να τους προστατεύει μεσιτεύοντας στο Μεγαλοδύναμο Κύριο. Είθε να τους συνοδεύει και να τους στηρίζει η ευλογία Του πάντοτε.
Κάθε χρόνο η Τοπική Εκκλησία με προεξάρχοντα τον Σεπτότατο Ιεράρχη της, κ.κ. Παύλο και τη συνεργασία του Πατρός Γερασίμου τιμά με μεγαλοπρέπεια τη μνήμη Του την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Πανδραμινή η συμμετοχή στις σεμνές εκδηλώσεις οι οποίες εύλογα μαρτυρούν την εκδήλωση ευγνωμοσύνης προς εκείνον, ο οποίος έθεσε την ψυχή Του υπέρ του ποιμνίου Του.
Σημείωση: Ο Θεμιστοκλής Χατζησταύρου (1880-1968) διετέλεσε Τιτουλάριος Επίσκοπος Τράλλεων, Μητροπολίτης Φιλαδελφείας, Μητροπολίτης Εφέσου, Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης, Μητροπολίτης Φιλίππων και Νεαπόλεως (Καβάλας) και τέλος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος ως Χρυσόστομος Β’. Απομακρύνθηκε αντικανονικά από τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο τον Μάιο του 1967.
Για τη δράση του ως Αρχιδιακόνου στη Μητρόπολη Δράμας δες περισσότερα στο βιβλίο μας: «Ιστορικά Ανάλεκτα της Εκκλησίας της Δράμας», Δράμα 2012, Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.