ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

 

 

 

  •  Α. Νικόλαου Γ. Γεωργιάδη και Γεώργιου Ν. Γεωργιάδη, «Σπαράγματα του Κώδικα “της εν Προσσωτσιάνη Ιεράς Εκκλησίας των Εισοδίων της Θεοτόκου”»
  •  Β. Η αρχιτεκτονική κληρονομιά του Δοξάτου Δράμας, Έκδοση του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Δοξάτου
  •  Γ. Μαρτυρίες, Δοξάτο 20 Ιουνίου 1913, Δοξάτο 2021

 

Α. Θεωρώ εξαιρετική τιμή για την ταπεινότητά μου, τα πλούσια δώρα που μου χάρισαν τόσο οι προσφιλείς μαθητές μου, Γεωργιάδης Ν. και Γεωργιάδης Γ., όσο και η εκλεκτή συνάδελφος Δήμητρα Χατζηδημητρίου.

Και τούτο, γιατί πίστευα και πιστεύω ότι δώρα αυτού του είδους ξεπερνούν τη φθαρτότητα, απεμπολούν τη γευστικότητα και τρέφουν την ψυχή.

Θα ξεκινήσω με τη δωρεά, που τη συνοδεύει με λόγια τιμητικής αγάπης ο καλός μου μαθητής και συνεργάτης εν πολλοίς Ν. Γεωργιάδης με τον νέο του πόνημα «Σπαράγματα του Κώδικα “της εν Προσσωτσιάνη Ιεράς Εκκλησίας των Εισοδίων της Θεοτόκου”».

Μακράν πάσης υπερβολής, αλλά και αξίαν πολλών συγχαρητηρίων το γεγονός ότι δεν εφείσθη κόπου και χρόνου να ανασύρει στο φως της δημοσιότητας τον πολύπλαγκτον Κώδικα της ευάνδρου και ευσεβούς Προσοτσάνης, της οποίας η ιστορική πορεία από αρχαιοτάτων χρόνων υπήρξε τω όντι λίαν επίζηλος.

Το πόνημα, το οποίο εκτείνεται σε 185 σελίδες, διακρίνεται για την επιμέλειά του, την ευπρόσωπη παρουσία του, καίτοι εν σπαράγμασιν διασωθέν, διασώζει πολυτιμότατα στοιχεία όχι μόνο για την τοπική ιστορία, αλλά και ευρύτερα την Ελληνίδα.

Η προσπάθειά του εμφανής και σεβαστή δηλώνει απερίφραστα το πόσον ο πονήσας ευλαβείται την ιστορία μας, η οποία μας θωράκισε και μας θωρακίσει σε καιρούς δυσχείμερους.

Ορθότατα ο σεπτότατος Ιεράρχης μας κ. Παύλος επισημαίνει τον σωτήριο ρόλο, τον οποίο διαδραμάτισε η Ορθόδοξος Εκκλησία μας σε στιγμές οδύνης, δακρύων και αναιτίων βασάνων για το δούλον γένος των Ελλήνων. Τούτη και μόνη η αρετή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας αποτελεί στερρόν φραγμόν σε απύλωτα στόματα, τα οποία λιθοβολούν ανιστόρητα την θερμουργόν μητέρα των Ελλήνων.

Τον πρόλογο του σεπτοτάτου Ιεράρχου ακολουθεί ο χαιρετισμός του εμπλέου Ελληνισμού Κ. Παπαδόπουλου, Προέδρου του Δ.Σ. του Μ.Σ. «ο Μέγας Αλέξανδρος», ο οποίος ορθώς εκφράζει τις ευχαριστίες του προς τον χορηγό συνεταιρισμό, και ιδιαίτερα στον πάντα χορηγό Β. Μελενεκλή.

Εύλογα ο πονήσας παραπονείται για τον σπαραγμό του κώδικα. Εύχομαι τα φύλλα του, τα απωλεσθέντα, να μην αποτέλεσαν περιτυλίγματα αλίπαστων ιχθύων, όπως συνέβη με τον κώδικα της Ι. Μονής Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα του Πόντου.

Στις σελίδες που ακολουθούν τονίζεται με έμφαση η αξία των κωδίκων, η κατάστρωση των οποίων ανατρέχει στην αρχαία Ελλάδα, με τη σύνταξη της στήλης της ατιμίας, υιοθετείται από το Βυζάντιο και πορεύεται μέχρι την έλευση της θεόδοτης Ελευθερίας.

Η όλη δομή του πονήματος, η παράθεση πηγών και η πλούσια βιβλιογραφία δίνουν το μέτρο της υψηλής υπευθυνότητας, που χαρακτηρίζει τον πονήσαντα, όταν αναλαμβάνει τον χειρισμό έργου που εμπλουτίζει σοβαρά τα ελληνικά Γράμματα.

Ευχή ολοκάρδιος να συνεχίσει κι άλλον τέτοιον εθνωφελή και κοπιώδη αγώνα. Η άτεγκτος Ιστορία γνωρίζει καλώς να τιμά τέτοιες προσπάθειες.

Β. Γ. Αναμφίλεκτα ειλικρινής συγκίνηση με διακατέχει κάθε φορά, που μου δίδεται η ευτυχής συγκυρία να μελετώ πονήματα αναφερόμενα στο πανύδακρυ Δοξάτον, το οποίον όλως αναιτίως εδέχθη τρις την μήνιν υπανθρώπων, βαρβάρων και απολίτιστων γειτόνων, έμπλεων μίσους ασίγαστου και εκδικητικότητος ανέκφραστης.

Τούτα τα πονήματα συνοδευόμενα από πικρά δάκρυα μοιραία πληρούν την ψυχήν του αναγνώστη με συναισθήματα οδυνηρά, ο οποίος εν τη μεγαλοψυχία του δεν επιθυμεί οδόντα αντί οδόντος, αλλά διακατέχεται από ένα υπερμέγεθες ΓΙΑΤΙ; Δεν διανοείται γιατί τόσο μίσος εκπορευόμενο ως ιοβόλον εκχύλισμα όφεως εκχέεται στις ψυχές συνανθρώπων, οι οποίοι φιλήσυχοι καταπονούν και καταπονούνται από τη μάνα γη.

Εύλογα ασφαλώς έχει την αιτιολογίαν του ο θυμόσοφος λόγος των αρχαίων μας: «Φθόνος άπτεται εσθλών χείροσι δε ουκ ερίζει».

Ας ευχηθούμε ολοκαρδίως ότι θα μείνουμε στο τρίχωμα του κακού! Όμως ούτε και να μας διαφεύγει ο έλλην λόγος: «Δεν γεννηθήκαμε για να μισούμε, αλλά για να αγαπούμε».

Πόσων, όμως, η ψυχή είναι κενή από αυτήν την ανεξίτηλη αλήθεια; Πόσοι είναι ακόμη, εκείνοι, οι οποίοι ορέγονται ό,τι οι άλλοι εν ιδρώσι του προσώπου τους εποιήσαν και ποιούν; Θα έχει κάποτε λιμάνι απάνεμο ένα τέτοιο πλεούμενο με το έμβλημα των κουρσάρων;

Ίδωμεν, μολονότι δεν ευελπιστούμε.

Κλείνοντας εύχομαι ολοκάρδια στον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο του Δοξάτου να συνεχίσει την όμορφη πορεία του, έστω κι αν αυτή συνοδεύεται από ατελεύτητα δάκρυα.