Ακρίβεια: Έρχεται καλοκαιρινό “λιοπύρι” τιμών – Δυσοίωνες οι προβλέψεις για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις

Τον Απρίλιο του 2022 η απώλεια αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού ήταν ίση με 18% έναντι 14,7% τον Μάρτιο, με βάση Έκθεση της ΓΣΕΕ.

Σε ασφυκτικό κλοιό βρίσκονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τις προοπτικές για κάποιες “ανάσες” να είναι θολές. Ήδη, οι προβολές του οικονομικού επιτελείου για το επόμενο διάστημα παραπέμπουν σε νέα άνοδο του πληθωρισμού, ενώ η συνεχής άνοδος των διεθνών τιμών του πετρελαίου τροφοδοτεί περαιτέρω το σπιράλ της ακρίβειας.

Πιέσεις σε όλα τα κράτη μέλη

Υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία της Eurostat καταγράφουν τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών σε κάθε χώρα, που ενσωματώνει μια συγκεκριμένη ομάδα τιμών ώστε να γίνεται εφικτή η σύγκριση. Σε συνέχεια των Ευρωπαϊκών ανακοινώσεων αναμένεται να δημοσιοποιηθούν σήμερα και οι εθνικοί δείκτες πληθωρισμού στις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, δηλαδή η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία. Κατά τις εκτιμήσεις των αναλυτών μόνο η Ισπανία, δεν θα παρουσιάσει σημαντική επιτάχυνση του πληθωρισμού.

Παράλληλα, ο εθνικός δείκτης πληθωρισμού για την Ελλάδα θα ανακοινωθεί από την ΕΛΣΤΑΤ στις 9 Ιουνίου και θεωρείται βέβαιη νέα αύξηση πάνω από τα επίπεδα του 10,2% που είχε βρεθεί τον Απρίλιο. Βέβαια η τάση θα αποτυπωθεί στα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για τους εναρμονισμένους δείκτες σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης.

Οι τιμές στη Γερμανία

Να σημειωθεί, δε, ότι με βάση, τις πρώτες εκτιμήσεις με βάση το Reuters στο 8,7% διαμορφώνεται ο πληθωρισμός στη Γερμανία τον Μάιο, την ώρα που έναν μήνα πριν ήταν στο 7,8%. Αναλυτές, μάλιστα, που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters ανέμεναν μια μέτρηση στο 8,1%. Σε μηνιαίο επίπεδο, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 1,1% από 0,7% τον Απρίλιο και ενώ οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι θα είναι στο 0,5%.

Επίσης, πάντα με βάση εκτιμήσεις γενικός πληθωρισμός σε ετήσια βάση διαμορφώθηκε στο 7,9% από 7,4% τον Απρίλιο, έναντι 7,6% που ανέμεναν οι αναλυτές. Σε μηναίο επίπεδο, διαμορφώθηκε στο 0,9% από 0,8% τον Απρίλιο και ενώ οι αναλυτές υπολόγιζαν 0,5%.

Εκτίναξη των τιμών στη βιομηχανία

Ήδη, πάντως, τεράστια αύξηση, της τάξης του 48,8%, σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Απρίλιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Απριλίου 2021, έναντι αύξησης 14,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η «εκτίναξη» του κόστους παραγωγής των εγχώριων βιομηχανιών οφείλεται στις εξής μεταβολές των δεικτών των επιμέρους αγορών:

α. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εξωτερικής αγοράς κατά 50,9%, και

β. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εγχώριας αγοράς κατά 48,1%.

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 2,5% τον Απρίλιο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Μαρτίου 2022, έναντι αύξησης 0,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.

Οι αυξήσεις αυτές βέβαια αναμένεται σταδιακά να περάσουν στο ράφι πιέζοντας περαιτέρω την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών.

Φαινόμενα κερδοσκοπίας βλέπει η αγορά

Στο μεταξύ αίσθηση προκαλεί η αναφορά που έκανε χθες ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Σερραϊκής Γαλακτοβιομηχανίας “ΚΡΙ ΚΡΙ ΑΕ” κ. Παναγιώτης Τσινάβος, με την ευκαιρία παρουσίασης της νέας Μονάδας Βιοαερίου και παραγωγής ΑΠΕ, μίας επένδυσης 6 εκατ. ευρώ που πρόσφατα ολοκληρώθηκε.

“Βιώνουμε μια εκρηκτική κατάσταση που ειδικά, στη μεταποίηση, την πληρώνουμε βαριά. Όλα αυτά θα επηρεάσουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Δεν μπορούμε να απορροφήσουμε με τίποτα τις αυξήσεις των τιμών. Έχουμε περάσει όλοι αυξήσεις αλλά δεν γίνεται να μεταφερθεί εκεί στην τελική τιμή όλη άνοδος των τιμών πρώτων υλών. Σίγουρα θα επηρεαστεί ο καταναλωτής και το βλέπουμε ήδη” σημείωσε συμπληρώνοντας ότι η αγορά καταγράφει πτώση σε ταχυκίνητος κωδικούς μέχρι τώρα -4,6%, σε σχέση με ογκους και -3% σε αξία , ενώ είναι και αυξημένη η αξία ανά μονάδα κατά 1,7%. Στο δε, γιαούρτι, ένα από τα βασικά είδη διατροφής, η πτώση σε όγκους είναι στο -12% και -8% σε αξία.

“Οι μεγάλες αυξήσεις στην τιμή της πρώτης ύλης και η κερδοσκοπική άνοδος των τιμών στην ενέργεια, πρώτες ύλες και υλικά συσκευασίας, έχουν οδηγήσει σε μείωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και, δημιουργήσει πρόβλημα επιβίωσης για πολλές επιχειρήσεις. Εμείς, επειδή το παραγωγικό μας κόστος αυξήθηκε κατά 20% και πλέον, αναγκαστήκαμε με δύο αναπροσαρμογές, να αυξήσουμε τις τιμές των προϊόντων μας κατά περίπου 10%. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών μας, αλλά ελπίζουμε ότι θα μας αποδώσει μεγαλύτερα μερίδια αγοράς”, είπε ο κ. Τσινάβος.

Ο πρόεδρος της “ΚΡΙ ΚΡΙ ΑΕ” συμπλήρωσε πως τα ισχυρά φαινόμενα κερδοσκοπίας δεν αντιμετωπίζονται ουσιαστικά από το κράτος, οπότε το πρόβλημα θα ρυθμιστεί αναγκαστικά από την ίδια την αγορά, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης.

“Θεωρώ ότι είναι η αντίδραση όσων έχασαν στην κρίση και στην πανδημία και ελέγχουν τις αλυσίδας τροφοδοσίας διεθνώς. Προσπαθούν να κερδίσουν και να αναπληρώσουν όσα έχασαν. Έτσι οι τιμές ανέβηκαν 100% αρκετά πριν από την έναρξη του πολέμου. Κρύβουν προϊόντα και τα δίνουν όποτε θέλουν. Υπάρχει π.χ. συσσώρευση από πρωτεΐνες ή από σκόνη γάλα, αλλά δεν τα δίνουν για να ανέβει η τιμή. Δυστυχώς ζούμε σε ελεύθερη αγορά και σκληρή και κανένα υπουργείο δεν μπόρεσε να τα καταφέρει αποτελεσματικά στον έλεγχο της αγοράς. Δεν έγινε καμία αποτελεσματική παρέμβαση” συμπλήρωσε.

Πάντως ο επικεφαλής της “ΚΡΙ ΚΡΙ” εξέφρασε την ελπίδα ότι οι πληθωριστικές πιέσεις θα καμφθούν σχετικά σύντομα, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται αναγκαστικά, μείωση των τιμών στα ράφια της λιανικής .

Να σημειωθεί ότι μόνο η τιμή της πρώτης ύλης της “ΚΡΙ ΚΡΙ”, δηλαδή του γάλακτος, αυξήθηκε μέσα σε ένα χρόνο κατά 25%, αφού από τα 0,38 ευρώ, ανήλθε στα 0,50 ευρώ. Αν συνυπολογιστούν και οι αυξήσεις στις υπόλοιπες ύλες και υλικά, όπως και η αύξηση στο ενεργειακό κόστος, οι επιπτώσεις για τη βιομηχανία είναι ανεπανάληπτες σε μέγεθος και έκταση.

Καμπανάκι από τη ΓΣΕΕ

Στο μεταξύ την δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν λόγω ακρίβειας τα ελληνικά νοικοκυριά αποτυπώνει η Ετήσια Έκθεση 2022 για την Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ. Γίνεται, δε, λόγος για μείωση της αγοραστικής δύναμης των κατώτατων μισθών κατά 18%.

“Η ελληνική οικονομία, πριν προλάβει να επιστρέψει στην προ πανδημίας κατάσταση, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα αποσταθεροποιητική διαταραχή με επίκεντρο τις τιμές της ενέργειας, των πρώτων υλών και των βασικών αγαθών διατροφής. Η διαταραχή αυτή πλήττει άμεσα την πλευρά της προσφοράς και έμμεσα, μέσω των διανεμητικών επιδράσεων του πληθωρισμού, την πλευρά της ζήτησης αυξάνοντας τον κίνδυνο σημαντικής επιβράδυνσης της οικονομίας” αναφέρει η έκθεση.

“Το 2021 η Ελλάδα ανέκαμψε από το σοκ της πανδημίας, αν και το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπολειπόταν του επιπέδου του 2019 κατά περίπου 1%. Ωστόσο, συνυπολογίζοντας και το κόστος διαβίωσης, η Ελλάδα είχε το δεύτερο χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ. Επιπλέον, ήταν το μόνο κράτος-μέλος στο οποίο το συγκεκριμένο μέγεθος βρισκόταν χαμηλότερα του αντίστοιχου επιπέδου του 2007. Το εύρημα αυτό αποκαλύπτει τη δραματική συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου της πλειονότητας των Ελλήνων” συμπληρώνει η Έκθεση που αναφέρει ότι: “Το β’ εξάμηνο του 2021 η κατανάλωση ξεπέρασε οριακά το επίπεδο του αντίστοιχου τριμήνου του 2019. Η εξέλιξή της το προσεχές διάστημα θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη του διαθέσιμου εισοδήματος και κυρίως από την επίδραση της ακρίβειας στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.”

Δεν αναπληρώνονται οι απώλειες

Η Έκθεση παράλληλα εστιάζει στην πτώση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων.

“Η συνολική αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,7% το 2022 εκτιμάται ότι θα περιορίσει μόνο μερικώς την απώλεια της αγοραστικής του δύναμης, την οποία προκαλεί το κύμα ακρίβειας. Τον Απρίλιο του 2022 η απώλεια αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού ήταν ίση με 18% έναντι 14,7% τον Μάρτιο. Ο μέσος μισθός του ιδιωτικού τομέα είχε απολέσει τον Απρίλιο του 2022 το 9,9% της αγοραστικής του δύναμης, ενώ ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης το 28%. Η επίδραση της ακρίβειας στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών είναι ιδιαίτερα άνιση. Αντίστοιχα άνιση είναι η αμοιβή των εργαζομένων μερικής απασχόλησης έναντι των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, όπως και των γυναικών έναντι των ανδρών, αν συνυπολογιστούν και οι ώρες εργασίας” σημειώνει η Έκθεση.

Δραματικές επιπτώσεις

Την ίδια ώρα γίνεται λόγος για δραματικές επιπτώσεις της ακρίβειας στην αγορά εργασίας και στους εργαζομένους. “Κλειδί για την αποφυγή συνθηκών αστάθειας το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι η ουσιαστική ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και η αύξηση της βιώσιμης απασχόλησης. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να προστατευτούν θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα σχετικά με τα νόμιμα και τα ανώτατα όρια του χρόνου εργασίας, την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, και να ενισχυθούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις εργασίας.

Η βιώσιμη και αξιοπρεπής εργασία πρέπει να αποτελέσει τον κεντρικό στόχο της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής. Τέλος, όλα τα ευρήματα των δεικτών κοινωνικής βιωσιμότητας, όπως του ποσοστού κινδύνου φτώχειας στην εργασία, του ποσοστού των ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, των ατόμων με σοβαρή αποστέρηση υλικών αγαθών και του δείκτη κατανομής του εισοδήματος S80/S20, δείχνουν την ανάγκη για ισχυρή δέσμευση της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής για αποτελεσματικά μέτρα στήριξης της αγοράς εργασίας, του εισοδήματος των εργαζομένων και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι αναγκαίες αφενός για την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης στη χώρα μας και αφετέρου για την επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ για μια βιώσιμη και ανθρωποκεντρική ανάπτυξη” σημειώνει η Έκθεση.

Πηγή: news247.gr