ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Τα πρώτα πυροσβεστικά Sikorsky S-64 έχουν πωληθεί στις ιταλικές και στις κορεατικές δασικές υπηρεσίες, με κύρια αποστολή την καταστολή πυρκαγιών και με παράλληλα καθήκοντα αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης. Αντίθετα, τα ελικόπτερα ιδιοκτησίας της Erickson μισθώνονται παγκοσμίως για κατάσβεση πυρκαγιών, αποστολές πολιτικής προστασίας, για βαριές ανυψώσεις και εργασίες υλοτομίας – είτε με βραχυπρόθεσμες είτε με μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις μέσω συμβολαίων. Με αυτό τον τρόπο, τα S-64 είναι και τακτικοί «θαμώνες» των ελληνικών ουρανών κάθε καλοκαίρι.

Το πρόβλημα είναι πως υπάρχει πλέον διάχυτη η εντύπωση πως η Erickson θα… κατασκευάσει εργοστάσιο «παραγωγής» ελικοπτέρων S-64 στην Ελλάδα! Μάλιστα, η εταιρεία, πήγε πρόσφατα -συνοδεία του Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Φραγκογιάννη, αλλά και του ΥΕΘΑ κ. Παναγιωτόπουλου- στο αεροδρόμιο Καβάλας, για να δει τις εγκαταστάσεις. Το αεροδρόμιο όμως είναι εγκαταλελειμμένο εδώ και δεκαετίες, και τα τελευταία χρόνια πάει να πάρει λίγο «ζωή». Τι θα κάνει η Erickson στην Καβάλα;

Καταρχάς, καινούργια S-64 δεν μπορούν να κατασκευαστούν καθώς η γραμμή παραγωγής της Sikorsky έχει κλείσει εδώ και δεκαετίες. Η Erickson έχει μεν τα δικαιώματα για κατασκευή, αλλά γραμμή δεν μπορεί να ανοίξει για 5 ή 10 ελικόπτερα. Θα παραγγείλει η Ελλάδα περισσότερα; Ή σωστότερα, θα παραγγείλει η Ελλάδα S-64; Κι αν ναι, γιατί να το κάνει αυτό; Έχουμε μια εικόνα πόσο κοστίζει μια γραμμή παραγωγής στην Ελλάδα; Και φτάνουμε στο κύριο ερώτημά μας.

Τι δουλειά έχει η Ελλάδα με έναν τύπο που υπηρετεί σε δυο μόνο χώρες και μια εταιρεία σε όλο τον κόσμο; Τι θα προσφέρει ένας στόλος από μερικά S-64 στην Ελλάδα, πέρα από αυτά που ήδη «αγοράζει» η χώρα μας σαν υπηρεσίες από την ίδια την Erickson; Είναι μια τέτοια αγορά οικονομοτεχνικά συμφέρουσα, τη στιγμή που πετούν μόλις 24 αντίτυπα παγκοσμίως;

Σε αυτά τα ερωτήματα δεν έχουμε απάντηση, ούτε βέβαια τι θα συμβεί στην Καβάλα. Το καλύτερο που θα μπορούσε να γίνει, είναι μια γραμμή συντήρησης των ελικοπτέρων. Εδώ όμως έχουμε άλλο θέμα, την εύρεση εξειδικευμένου προσωπικού. Υπάρχει τέτοιο στην Καβάλα ή έστω πρόθυμο να μετοικήσει εκεί; Γιατί οι εταιρείες συντήρησης στην Ελλάδα έχουν έδρα την Αττική, ενώ ο όποιος σχεδιασμός για περισσότερες είναι πάλι για Αθήνα ή έστω για το Βόλο; Μήπως διότι οι γνώστες-απόστρατοι μηχανικοί της Αεροπορίας Στρατού διαμένουν είτε στην Αθήνα είτε στο Βόλο; Μήπως γιατί οι απόστρατοι μηχανικοί της Αεροπορίας Ναυτικού μένουν επίσης στην Αθήνα;

Επίσης, αφού, έχουμε τόσα πολλά ελικόπτερα γενικών καθηκόντων, μας λείπουν μερικά S-64; Μήπως το S-64 είναι τόσο μοναδικό, που δεν μπορούμε να κάνουμε «δουλειά» με κάποιο άλλο; Ακόμη κι αν το ελικόπτερο σηκώνει 7 ή και 10 τόνους νερό (αν), πόσο γρήγορα μεταφέρει το νερό, πόσο γρήγορα το «αφήνει» και επιστρέφει; Δηλαδή, πόσους τόνους μεταφέρει στη φωτιά μέσα σε μια ώρα; Μήπως το έχουμε δει τόσο λάθος; Μάλλον ναι, και υπάρχουν μελέτες για το θέμα. Πάντως η Erickson έχει την Ελλάδα και μέχρι πρότινος την Αυστραλία προνομιακούς πελάτες. Το πρόβλημα είναι πως η Αυστραλία δεν ανανέωσε το συμβόλαιο της το 2022, και τα ελικόπτερα της Erickson έβγαλαν το «χειμώνα» στο Τατόι. Όπου μια επίσκεψη στην Αεροπορική Βάση Δεκέλειας και στο Μουσείο Αεροπορίας, θα μας ανταμείψει και με «οφθαλμόλουτρο» των γιγάντιων ελικοπτέρων.

Αν η Πολιτική Προστασία και η Πυροσβεστική έχει ανάγκη από ένα ελικόπτερο με τις ικανότητες του S-64, υπάρχει και το πυροσβεστικό CH-47 Chinook. Χωρίς τον κάδο, αλλά με αντίστοιχο σύστημα τροφοδοσίας με νερό μέσω «προβοσκίδας», το CH-47 μπορεί να πάρει πολλούς τόνους νερού, και να τους ρίξει με ακρίβεια εκεί που πρέπει. Απλά, δεν υπάρχουν πολλά πυροσβεστικά CH-47 προς ενοικίαση στη διεθνή αγορά για να τα δούμε στην Ελλάδα.

Εναλλακτικά η Ελλάδα θα μπορούσε να αγοράσει και πυροσβεστικά S-70 Firehawk. Το ελικόπτερο, μέλος της οικογένειας Black Hawk, είναι υποψήφιο για αγορά από τον ΕΣ αλλά και την Πολεμική Αεροπορία για έρευνα και διάσωση. Τo έχει αγοράσει το ΠΝ εδώ και 30 χρόνια, και συνεχίζει να το αγοράζει (σαν MH-60R). Μπορεί να επιχειρεί το βράδυ (με ειδική εκπαίδευση πληρωμάτων φυσικά), έχει μικρό κόστος χρήσης, υπάρχει η γνώση για τη συντήρησή του στην Ελλάδα και πετούν μερικές χιλιάδες αντίτυπα παγκοσμίως. Επίσης, μπορεί να μεταφέρει περισσότερο νερό μέσα σε μια ώρα στη φωτιά, από ότι ένα S-64. Γιατί δεν το έχουμε δει καν σαν ενδεχόμενο;

Δεν μας κάνει το Firehawk; Ας δούμε τότε τα Super Puma. H Πυροσβεστική το έχει και μάλιστα επιτυγχάνει πολύ καλές διαθεσιμότητες, η ΠΑ όμως μάλλον έχει πρόβλημα να συντηρεί οτιδήποτε άλλο εκτός αμερικανικών μαχητικών. Ας δούμε ακόμη και «εξωτικές» λύσεις ελικοπτέρων, από Mi-8/17 ως AW139, AB-412 ή ότι άλλο, αρκεί να μην είναι ένας σπάνιος τύπος αεροσκάφους, που θα είμαστε οι σχεδόν μοναδικοί χρήστες. Θυμίζουμε πως στην Ελλάδα δεν έχουμε αυτή τη στιγμή επιχειρησιακά τα μεταγωγικά μας C-130, τη στιγμή που πετούν εκατοντάδες παρόμοια σε όλο τον πλανήτη, με διαθεσιμότητες κάπου στο 90%. Θα καταφέρουμε λοιπόν να έχουμε επιχειρησιακά ελικόπτερα που θα έχουμε στην ιδιοκτησία μας το 30% του παγκόσμιου στόλου τους; Πως;

Τα Erickson είναι μια καλή λύση όσο παραμένουν ιδιωτικά, με τη συντήρηση να γίνεται από την εταιρία που τα κατέχει και μας τα νοικιάζει ως «υπηρεσία», για λίγους μήνες το καλοκαίρι. Τότε μια χαρά τα καταφέρνουν. Αλλά τι μας κάνει να πιστεύουμε πως θα καταφέρουμε αυτό που δεν έχουμε πετύχει με τα ΝΗ90, τα Super Puma της ΠΑ, τα C-130H/B, τα C-27J, τα CH-47D/DG, δηλαδή να αναλάβουμε διαχρονικά τη συντήρηση τους; Το ΠΝ έκοψε τον ανάλογο Γόρδιο Δεσμό της συντήρησης των δικών του ελικοπτέρων S-70B, αλλά είχε την τύχη να έχει τύπο που χρησιμοποιούν δεκάδες Ναυτικά στον πλανήτη, μεταξύ αυτών και το Αμερικανικό Ναυτικό. Τελικά μας λείπει να προσθέσουμε έναν ακόμη τύπο ελικοπτέρων στον ήδη εξωφρενικό αριθμό όσων διαθέτουμε;