ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Τ. Λυκειάρχη

 

 

 

«Αντί του μάννα χολήν, αντί του ύδατος όξος» (Αντίφωνον ιβ’ Μεγάλης Πέμπτης)

 

 

Το παράπονο του Θεανθρώπου, ο οποίος έφερε κοσμογονική επανάσταση στον τρόπο ζωής του ανθρώπου, δυστυχώς, υφίσταται και στις σχέσεις των ανθρώπων. Ελάχιστες είναι οι φορές, που οι ευεργετηθέντες χρωστούν ευγνωμοσύνη προς τους ευεργέτες τους. Συνήθως, όταν δοθεί λύση στο πρόβλημα, που αντιμετώπιζαν, όχι μόνο δεν ενθυμούνται την καλοσύνη, την οποία εισέπραξαν, αλλά καμιά φορά στρέφονται και εναντίον των ευεργετών τους φραστικά και κάποτε εκδικητικά.

Είναι μοιραίο οι ευεργέτες να αισθάνονται πικρία, και μάλιστα, ενίοτε, και βαθιά, όταν η προσφορά προς τους ευεργετηθέντες είναι τεράστιας σημασίας, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να σώζει και ζωές.

Γεννάται εύλογα το ερώτημα: τι είναι εκείνο, το οποίο οδηγεί τους ευεργετηθέντες να συμπεριφέρονται αχάριστα;

Ασφαλώς οι επιζητούντες την ευεργεσία, συνήθως περιέρχονται σε δύσκολη θέση και, μη μπορώντας να απαγκιστρωθούν, καταφεύγουν στην αίτηση βοήθειας. Βέβαια αυτή η αίτησή τους για βοήθεια εύλογα τραυματίζει τον εγωισμό τους, όμως η αδήριτη ανάγκη τον συνθλίβει.

Έτσι ζουν κάτω από συνθήκες ταπείνωσης, η οποία διαταράσσει τη ψυχοσύνθεσή τους. Και αυτή η αποδιοργάνωση της ψυχής λειτουργεί ως καταπιεστικό φορτίο, το οποίο τους συνοδεύει αναγκαστικά.

Μη μπορώντας λοιπόν να αντέξουν αυτήν την καταπίεση, επιλέγουν κακώς να προσαρτηθούν στο άρμα της αχαριστίας, η οποία ομολογουμένα, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα αμαρτήματα του ανθρώπου.

Και την αχαριστία την εκδηλώνουν είτε με ήπια συμπεριφορά είτε και με ανεπίτρεπτη εκδήλωση της κακίας, η οποία ενίοτε μπορεί να φτάσει και στην έκχυση της χολής και του όξους στον ευεργετούντα.

Ασφαλώς σε καμιά περίπτωση δεν είναι συγχωρητέα μια τέτοια συμπεριφορά. Και από την ώρα, που εκδηλώνεται αυτή, αποδεικνύει πως ο ευεργετηθείς στερείται της ενδεδειγμένης αγωγής, στερείται της δέουσας παιδείας, στερείται της ψυχικής ανωτερότητας.

Και τίθεται εύλογος ο προβληματισμός στους ευεργέτες. Μήπως, για να αποφύγουν τις επιπτώσεις, που ανακύπτουν από την εκδηλούμενη αχαριστία, πρέπει να αποφεύγουν την προσφορά ευεργεσίας;

Θα έχουν κάποιο δίκιο, αν επιλέξουν αυτήν την οδό. Διαφορετικά, εφ’ όσον διαθέτουν φαρδιά καρδιά, καλόν είναι να συνεχίσουν το θεάρεστο τούτο έργο, έχοντας ως οίακα τη θυμόσοφη λαϊκή ρήση: «Κάνε το καλό και ρίξε το στο γιαλό».

Εν εγρηγόρσει έχοντας το σοφό λόγο του λαού, ελάχιστα, έως καθόλου, δεν θα τυραννεί το νου τους η εκδήλωση της αχαριστίας εκ μέρους των ευεργετηθέντων. Ενεργώντας έτσι θα ακυρώνουν τη ρήση των Λατίνων: «homo homini lupus est» (= Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος)