Ο Paul Lucas για τη Δράμα και την περιοχή της (Μέρος Β’)

ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Ο P. Lucas πέρασε και από τη Δράμα το 1705. Γράφει λοιπόν για την επίσκεψή του στη Δράμα: «Στη Δράμα το 1705 υπήρχε μια μονάχα εκκλησία. Πήγα να τη δω. Μέσα στο μισοχαλασμένο ναό βρήκα την προτομή ενός Ηρακλή, εξαιρετικής ομορφιάς, από άσπρο μάρμαρο. Χρησιμοποιείται για βάθρο μιας ξύλινης κολώνας, που υποστηρίζει το γυναικωνίτη. Η μισή ήταν θαμμένη στο χώμα. Θα την αγόραζα, αν βρισκόταν στη Δράμα ο μητροπολίτης (σ.σ. Αυτή την εποχή μητροπολίτης Δράμας είναι ο Άνθιμος: 1701-1710). Ας είναι, θα την πάρω σ’ ένα άλλο ταξίδι (σ.σ. πράγματι ο P. Lucas έκανε και δεύτερο ταξίδι στην Ελλάδα)».

Ο εκλεκτός συνάδελφος Ν.Α. Κωνσταντινίδης σε δημοσίευμά του στον Πρωινό Τύπο (23/10/2015: Ήταν η Δράμα ακμαία πόλη;) σημειώνει ότι ο Ηρακλής του P. Lucas ήταν αναμφίβολα πορτρέτο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καρακάλλα, που κοσμεί σήμερα το μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι).

Ο P. Lucas αναφέρεται σε μια μοναδική εκκλησία που υπήρχε στη Δράμα. Γνωστές αυτήν την εποχή της επίσκεψης του P. Lucas στη Δράμα είναι οι εκκλησίες: α. Της Αγίας Σοφίας, του 10^ου ή των αρχών του 11^ου αιώνος, που λειτουργούσε ως τζαμί μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Τούρκους το 1373 ή 1384 και αποδόθηκε στους χριστιανούς το 1913 επί Μητροπολίτου Αγαθαγγέλου Β’, του Μάγνητος, β. Των Παμμεγίστων Ταξιαρχών του 14^ου αιώνος, γ. Άλλος ναός, ο Μητροπολιτικός, που ανακαινίζεται το 1721 από τον Μητροπολίτη Παρθένιο [είναι χαρακτηριστική η επιγραφή, που σχετίζεται με τον μητροπολιτικό ναό: «Ανεκαινίσθη ο πάνσεπτος ούτος ναός της αγιωτάτης Μητροπόλεως Δράμας δια συνδρομής του κατά καιρόν χρηματίσαντος (1721-1728;) αρχιερέως του πανιερωτάτου μητροπολίτου κ.κ. Παρθενίου και εξόδων των ευσεβών χριστιανών εν έτει 1721»] και στη συνέχεια ανεγείρεται στη θέση του το 1834 άλλος ναός από τον Μητροπολίτη Γερμανό Β’, δ. Ο κατά την παράδοση υποστάς καθίζηση και καταληφθείς από ύδατα ναός της Αγίας Βαρβάρας, και ε. Ο ναός του Αποστόλου Παύλου, κοντά στους Μύλους της Αγίας Βαρβάρας (Δες Ν. Καπετανάκη – Ακρίτα, ο Μαχμούτ πασάς Δράμαλης, Δράμα 1937), πολιούχος της Δράμας.

Προφανώς ο P.L. δεν είχε το χρόνο να επισκεφθεί και άλλους ναούς. Ο P. Lucas αναφέρεται στην εύφορη πεδιάδα της Δράμας, με τα πολλά νερά, που φημιζόταν για το βαμβάκι της, με το οποίο κατασκευάζανε πανιά για σκηνές, αλλά και ενδύματα (στολές του τουρκικού στρατού). Αναφέρεται στην άφθονη παραγωγή ρυζιού, με το οποίο συντηρούνταν σε μεγάλο βαθμό ο τουρκικός στρατός, δεν γνωρίζει όμως την καλλιέργεια του κρόκου (σαφράν).

Χαρακτηρίζει τη Δράμα πολύ μικρή, αλλά ωραία με 7 συνοικίες, που η κάθε μία είχε 600 περίπου οικογένειες (αν θεωρήσουμε ότι κάθε οικογένεια είχε το λιγότερο 4 μέλη, τότε ο πληθυσμός της πόλης ανερχόταν σε 17.000 περίπου κατοίκους), είχε 7 τζαμιά (κατά άλλους 12). Σήμερα σώζονται, αφού μετετράπησαν κάποια σε χριστιανικούς ναούς, όπως το Εσκί τζαμί (σημ. Ι.Ν. Αγίου Νικολάου), το τζαμί των οδών Άρμεν και Αγαμέμνονος (υπό αναστύλωση), το τζαμί της οδού Κόδρου, που μετατράπηκε σε ναό της Αγίας Τριάδας και το Ακ. Μεχμέτ – Αγά – τζαμισί στη συμβολή των οδών Λαμπριανίδη και Κ. Παλαιολόγου, το επονομαζόμενο και Kanji cami (=τζαμί του αίματος), επειδή εκεί γινόταν η περιτομή των τουρκοπαίδων.

(συνεχίζεται…)