ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΛΕΣΧΗ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του κ. Ερντογάν, να μετατρέψει την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως σε τζαμί και τις αντιδράσεις από την πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό, που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, στην προσπάθεια μας να κάνουμε μια σοβαρή πολιτική προσέγγιση στο θέμα, επιχειρούμε να ξετυλίξουμε το κουβάρι των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.
29 Μαΐου 1453. Ύστερα από μια λαμπρή πορεία και ιστορία του Βυζαντίου, ειρηνικής συμβίωσης λαών και πολιτισμών και δώδεκα αιώνων δημιουργίας, με την νίκη των Οθωμανών και την είσοδο του Μωάμεθ του πορθητή στην Βασιλεύουσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ακούσθηκε από τους κατοίκους της, η κραυγή απόγνωσης, «Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ» !
Πεντακόσια πενήντα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και αφού οι χριστιανικοί πληθυσμοί που ζούσαν για αιώνες στην γεωγραφική επικράτειά της, Αρμένιοι, Έλληνες και Ασσύριοι, εκτός από την ταπείνωση, τους εξευτελισμούς, τους βίαιους εξισλαμισμούς, τον γενιτσαρισμό σε βάρος των μικρών παιδιών τους, την μεγάλη φορολογία που τους επιβάλλετο κατ’ έτος, την ολική καταστροφή εκατοντάδων εκπαιδευτηρίων, ελληνικών μνημείων, χριστιανικών εκκλησιών και μονών, μετατροπής τους σε τζαμιά, μουσεία, αποθηκευτικούς χώρους, ακόμη και στάβλους, ένοιωσαν στο πετσί τους, αρχικά από τους Οθωμανούς Νεότουρκους (1908-1918) και στην συνέχεια (1919-1923) από τους Κεμαλιστές, την πολιτική της Εθνοκάθαρσης και της Γενοκτονίας, αφήνοντας πίσω τους, πριν την συνθήκη της Λοζάνης και τον υποχρεωτικό ξεριζωμό από τις εστίες τους, άταφους περίπου 3.000.000 συμπατριώτες τους και την κλοπή των περιουσιών τους.
Στην συνέχεια το 1955 μια μεγάλη και ακμάζουσα Ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης και της Ίμβρου, περίπου 150.000. συμπατριωτών μας, με νομικά τερτίπια ή βιαίως, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες και τις μεγάλες περιουσίες τους και να μετακινηθούν για εγκατάσταση προς την μητροπολιτική Ελλάδα.
Με την υπογραφή στις 10 Ιουνίου 2020, από τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, του σχετικού διατάγματος μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί, του ιερού για την Ορθοδοξία αλλά και ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο, ναού με τους μεγάλους συμβολισμούς, τις 316 πόρτες και τα αξεπέραστης τεχνικής ψηφιδωτά, ιερά σκεύη και εικόνες, που δημιούργησε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, μετά την μετατροπή τα τελευταία οκτώ χρόνια των ναών της του Θεού Σοφίας της Τραπεζούντας, της Νίκαιας της Βιθυνίας και της Αδριανουπόλεως σε τζαμιά, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η τ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης κ. Γλύκατζη Αβρελέρ, «έγινε η πραγματική άλωση της Πόλης».
Η βάρβαρη αυτή πράξη είναι βέβαιο ότι πλήττει καίρια τις παγκόσμιες πολιτισμικές αξίες, αλλά και δείχνει το πώς αντιλαμβάνεται η γείτονα χώρα τον σεβασμό στα έργα πολιτισμού των άλλων Θρησκειών.
Η Αγία Σοφία είναι πολιτισμικό επίτευγμα του χριστιανικού βυζαντινού πολιτισμού και με αυτή την ιδιότητα θα παραμένει πάντα στην κορυφή των χριστιανικών μνημείων και στην μνήμη όλων των πολιτισμένων λαών. Παράλληλα δε, η γείτονα χώρα χωρίς αιδώ, παραβαίνει για μια φορά ακόμα τις Διεθνείς Συνθήκες και υποχρεώσεις, ενώ καταπατά ακόμη και την συμφωνία που η ίδια έχει υπογράψει με την UNESCO.
Ο κ Ερντογάν παρά τα όσα περί του αντιθέτου έλεγε το 2019 για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, προχώρησε αυτήν την χρονική στιγμή με την προκλητική προ τον πολιτισμένο κόσμο και τους χριστιανούς κίνηση.
Κατ’ αρχάς λόγω της πτώσης της δημοφιλίας του, επιχειρεί να μεταφέρει την ατζέντα της πολιτικής συζήτησης από τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα, αλλά και άλλων σοβαρών θεμάτων που ταλανίζουν την Τουρκία και 60.000.000 πολιτών της, με στόχο την συσπείρωση γύρω του ως θρησκευτικού ηγέτη, αλλά και ως εκλογικής πελατείας, των μεγάλων μουσουλμανικών σουνιτικών κοινοτήτων των επαρχιών της Ανατολίας.
Με την εξαγγελία του αυτή επιχειρεί επίσης να συγκεράσει προς όφελός του τα δύο εσωτερικά ρεύματα στην Τουρκία, το κεμαλικό εθνικιστικό των δυτικών περιφερειών και το οθωμανικό ισλαμιστικό της Ανατολής.
Παράλληλα, ακολουθώντας την πολιτική του αναθεωρητισμού, δεν σταμάτησε ποτέ να στοχεύει στην επανάκτηση των οθωμανικών εδαφών, αλληθωρίζοντας προς την Ελληνική και Κυπριακή επικράτεια.
Αλλά και όσα οραματίζεται για το έτος 2023 για τα 100χρονα από την δημιουργία της Τουρκικής Δημοκρατίας και για το 2071 για την συμπλήρωση 1.000 χρόνων από την μάχη του Ματζικέρτ και την νίκη των Τούρκων σε βάρος των Βυζαντινών.
Παρόλο ο ίδιος και οι στενοί συγγενείς και συνεργάτες του θεωρούνται από την αντιπολίτευση αλλά και μια μεγάλη μερίδα των πολιτών στην Τουρκία, ως η πλέον οικονομικά διεφθαρμένη ηγεσία που διοίκησε την χώρα τους από ιδρύσεώς της, συνεχίζει να κυβερνά ως Νεοοθωμανός Σουλτάνος,(Δικτάτορας).
Ενώ στην προσπάθειά του να φιμώσει στο εσωτερικό του κάθε αντίθετη ή αρνητική σε βάρος του φωνή, συνεχίζει να απολύει, να φυλακίζει η να δολοφονεί κάθε δημοκρατική και προοδευτική φωνή, στοχεύοντας στον απόλυτο έλεγχο των Μ.Μ.Ε., των δημοσιογράφων, των λειτουργών της δικαιοσύνης και της ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεών.
Ενώ ως νέος Σουλτάνος, θέλοντας να υλοποιήσει το όραμα του για την εφαρμογή του σχεδίου του, του Νεοοθωμανισμού και την ανάδειξη της Τουρκίας ως μεγάλης περιφερειακής αλλά και παγκόσμιας δύναμης. Αφού εκτός της παράνομης εισβολής και κατοχής της εδώ και 45 χρόνια στα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας, σήμερα βρίσκεται σε διαρκή διένεξη η εμπόλεμη σύγκρουση με τους γείτονές του, την Συρία, το Ιράκ, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Λιβύη, εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό, υποστηρίζει, χρηματοδοτεί η χρησιμοποιεί προς όφελός του τους τζιχαντιστές.
Ενώ με τις παράλογες αξιώσεις του σε βάρος της Ελλάδος, που βρίσκονται εκτός κάθε πλαισίου του Διεθνούς δικαίου και των Ευρωπαϊκών κεκτημένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί τον μόνιμο ταραξία της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Μεσογείου.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα, οι αρμόδιοι διεθνείς οργανισμοί, Ο.Η.Ε. και ΝΑΤΟ, δεν φαίνεται να έχουν την πρόθεση ή τη δύναμη επιβολής του Διεθνούς Δικαίου και υποχρέωση επαναφοράς της Τουρκίας στην κανονικότητα.
Οι ηγέτες των υπερδυνάμεων Η.Π.Α., Ρωσίας, αλλά και της Γερμανίας, λόγω και των μεγάλων οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων τους με την Τουρκία, παρά τις όποιες χαλαρές δηλώσεις τους που αναγνωρίζουν τα όποια προβλήματα δημιουργεί και η πρόσφατη απόφαση του Προέδρου κ. Ερντογάν για την Αγία Σοφία, φαίνονται να κρατούν αποστάσεις από τα μεγάλα προβλήματα που έχει δημιουργήσει και συνεχίζει να δημιουργεί σε βάρος των γειτόνων της και μέχρι σήμερα δεν προτίθενται να πάρουν ουσιαστικές αποφάσεις και να επιβάλλουν οικονομικές, εξοπλιστικές και άλλες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
Την ίδια ώρα «ως πολιτικοί νάνοι, άχρωμοί – άτολμοι» ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, παρά τις ουσιαστικές και φιλότιμες διπλωματικές προσπάθειες της Ελληνικής κυβέρνησης, του Υπουργείου Εξωτερικών των πολιτικών ηγετών όλων των ελληνικών κομμάτων, παρόλο που διαπιστώνουν την παραβατικότητα όσο και την επιθετικότητα της Τουρκίας, προσβλέποντας προφανώς πρωτίστως στην εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων, αντί της άμεσης επιβολής μέτρων (κόψιμο των Ευρωπαϊκών κονδυλίων προς την Τουρκία, το θέμα της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την Ε.Ε., την διακοπή του διαλόγου για την ένταξη της στην Ε.Ε., των εξοπλιστικών προγραμμάτων κ. αλ.), επί του παρόντος προχωρούν σε απλές παραινέσεις και ευχολόγια προς την Τουρκία.
Της προτείνουν να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο, να επανεξετάσει το θέμα της Αγίας Σοφίας, αλλά και παράλληλα απευθυνόμενοι εμμέσως πλην σαφώς προς την Ελλάδα, μας συμβουλεύουν να κάτσουμε από κοινού στο τραπέζι του διαλόγου, λες και έχουμε εμείς, πλην υφαλοκρηπίδας, να λύσουμε κάποιο άλλο θέμα με την Τουρκία!!!
Τέλος οι Θρησκευτικοί ηγέτες των Ορθόδοξων Ρώσων και των Καθολικών Χριστιανών, απουσιάζοντος παντελώς μέχρι σήμερα, των Προτεσταντών και Ευαγγελιστών, εκτός της λύπης που δημόσια εξέφρασαν για το θέμα της Αγίας Σοφίας, σε αντίθεση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο, λόγω και των μεταξύ τους μεγάλων διαφορών και προβλημάτων, με λύπη μας παρακολουθούμε να προσεγγίζουν χλιαρά το θέμα, ως να μην τους αφορά.
Θεωρούμε δεδομένο ότι η εξωτερική πολιτική της πατρίδας μας δεν είναι υπόθεση εθνικοτοπικών, πολιτιστικών, συνδικαλιστικών και άλλων φορέων, αλλά και μεμονωμένων αυτόκλητων σωτήρων.
Πιστεύουμε ότι με ανεδαφικές όσο και επικίνδυνες απειλές ως αντίποινα στην προκλητική όσο και επεκτατική συμπεριφορά της Τουρκίας (όπως γιατί δεν βυθίζουμε μια Τουρκική φρεγάτα, γιατί να μην καταρρίψουμε ένα Τουρκικό F16), ανούσιες κραυγές (όπως διώξτε τους πρόσφυγες μουσουλμάνους από την Ελλάδα), ανέξοδες απειλές (μετατρέψτε το σπίτι του Κεμάλ Μουσταφά στην Θεσσαλονίκη, σε Μουσείο της Ποντιακής Γενοκτονίας), ρεβανσιστικό πνεύμα αντεκδίκησης (κλείστε τα τζαμιά στην Ελλάδα) και άλλα παρόμοια που καλοπροαίρετοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι, συμπολίτες μας αλλά και αφελώς υπερπατριώτες πρότειναν αυτές τις μέρες δημόσια, δεν συμβάλουμε διόλου στην οριστική επίλυση των Ελληνοτουρκικών διαφορών, ενώ αντιθέτως πολώνουμε το κλίμα και εν πολλοίς συμπεριφερόμενοι όπως η γειτονική Τουρκία, χάνουμε το δίκιο μας.
Η εξωτερική πολιτική της πατρίδας μας πρέπει να σχεδιάζετε έχοντας απόλυτη γνώση της πραγματικότητας και των δεδομένων για την Τουρκία, των διεθνών σχέσεων και του πολιτικού timing, από τους αρμόδιους διπλωμάτες της πατρίδας μας, με την υποστήριξη σχετικών μετά θέματα επιστημόνων, αρμόδιων Εθνικών Υπηρεσιών, την συνεννόηση των πολιτικών σχηματισμών και των αντίστοιχων επιτροπών του Ελληνικού Κοινοβουλίου, την Κυβέρνηση και όπου κρίνεται απαραίτητο με τις κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες και να υλοποιείτε απαρέγκλιτα από τον αρμόδιο Υπουργό των Εξωτερικών σε συνεννόηση με τον εκάστοτε Πρωθυπουργό.
Παρόλα αυτά εμείς ως φορέας αλλά κι ως φυσικά πρόσωπα, που γνωρίζουμε πως έζησαν οι πρόγονοί μας πριν 100 χρόνια, για μια δεκαετία στο πετσί τους την πολιτική της Γενοκτονίας λόγω της διαφορετικότητάς τους, για περισσότερα από σαράντα χρόνια έχουμε ασχοληθεί υπεύθυνα με τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, καταθέτουμε υπόψη των αρμοδίων τις απόψεις μας, με μοναδική πρόθεση να συμβάλλουμε στην θετική προώθηση των δίκαιων της πατρίδας μας.
Η Ελληνική Κυβέρνηση και οι αρμόδιοι πολιτικοί φορείς ας λάβουν υπόψη τους ότι τα τελευταία 40 χρόνια ο Ποντιακός Ελληνισμός δια της Π.ΟΠ.Σ. του ΠΑ.Σ.Π.Ε. της ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΛΕΣΧΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ και την συμπαράσταση όλων των Ποντιακών Ομοσπονδιών και πρωτοβάθμιων Σωματείων του κόσμου, με σειρά πρωτοβουλιών τους στην Ελλάδα και το Εξωτερικό (την συγγραφή εκατοντάδων επιστημονικών μελετών και την έκδοση σχετικών με την Ποντιακή Γενοκτονία βιβλίων και την ανάδειξη των διπλωματικών εγγράφων δεκάδων ξένων χωρών, την πραγματοποίηση έξη Παγκόσμιων Ποντιακών Συνέδριων, εκατοντάδων Επιστημονικών ημερίδων σε δεκάδες πρωτεύουσες χωρών, κοινοβούλια, Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, πανεπιστημιακά και πνευματικά ιδρύματα, είκοσι Συνέδρια Εθνικής αυτογνωσίας, παρουσίαση του θέματος της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στον Ο.Η.Ε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή αναγνώρισης των Γενοκτονιών στην Γενεύη, εκατοντάδων δημόσιων σχετικών με την Γενοκτονία εκδηλώσεων και την ανέγερση εκατοντάδων μνημείων σε ανάμνηση της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου σε όλο τον κόσμο) ανέδειξαν το θέμα της Γενοκτονίας του ποντιακού Ελληνισμού, που υπέστησαν οι πρόγονοί μας αρχικά από τους Νεότουρκους και στην συνέχεια από τους Κεμαλιστές, προσπαθώντας να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη της νέας γενιάς και να αποσπάσουν σχετικές καταδικαστικές για την Τουρκία αποφάσεις.
Πιστεύουμε ότι είναι ο σωστός πολιτικός χρόνος η Ελληνική Κυβέρνηση, σε συνεννόηση με όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς του Κοινοβουλίου, να προχωρήσει άμεσα στην συγκρότηση μόνιμης και διαρκούς κοινοβουλευτικής ομάδας για την χάραξη Εθνικής πολιτικής για το θέμα της προώθησης του αιτήματος της διεθνούς αναγνώρισης της Ποντιακής Γενοκτονίας.
Οι Ευρωβουλευτές μας σε συνεννόηση με τους πολιτικούς σχηματισμούς στους οποίους ανήκουν να συμφωνήσουν και με την έναρξη της ολομέλειας του Ε.Κ. να καταθέσουν από κοινού το σχετικό με την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού ψήφισμα, που με υπευθυνότητα και σοβαρή νομική τεκμηρίωση ολοκληρώσαμε ύστερα από δουλειά ενός έτους, το 2019, με την καθοδήγησή του τότε Ευρωβουλευτή και καθηγητή Νομικής του Α.Π.Θ. κ. Κώστα Χρυσόγονου και των νομικών συμβούλων των Ευρωβουλευτών Μανώλη Κεφαλογιάννη και Εύας Καϊλή.
Να ζητήσουν να οριστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η 19η Μαΐου ως Ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης των θυμάτων του Κεμαλισμού.
Να ζητήσουν η Τουρκία να συμβιβαστεί με το ιστορικό της παρελθόν και να αναγνωρίσει ότι τα όσα έπραξαν οι πρόγονοι τους Νεότουρκοι και Κεμαλιστές σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων την περίοδο 1908-1923 αποτελούν πράξεις Γενοκτονίας.
Να ζητήσουν να τοποθετηθούν τα κειμήλια της Μονής της Παναγίας Σουμελά, που μετά την καταστροφή της κλάπηκαν και φυλάσσονται στις αποθήκες του Μουσείου της Άγκυρας, στους χώρους της ανακαινισμένης μονής.
Την επαναλειτουργία του ιστορικού ναού της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας ως Μουσείο, που αυθαιρέτως και παρά τις όποιες αντιδράσεις οι Τουρκικές αρχές έχουν μετατρέψει από το 2013 σε τζαμί.
Την διάσωση της φυσιογνωμίας, της ιστορίας και της αναστήλωσης των Ελληνικών και Χριστιανικών μνημείων στον ιστορικό Πόντο και την Μικρά Ασία.
Την υπεράσπιση των θρησκευτικών δικαιωμάτων και της πολιτιστικής και γλωσσικής ιδιαιτερότητας και ελευθερίας των χιλιάδων ποντιόφωνων της Τουρκίας, που τις τελευταίες δεκαετίες αναζητούν την ταυτότητα τους.
Με εκτίμηση
Στέφανος Π. Τανιμανίδης
Ιστορικός – Συγγραφέας – Επίτιμος Προέδρος της Π.Ο.Π.Σ.