ΑΡΘΡΟ
Του Μάκη Μουρατίδη
- Από τη σύσταση του Δήμου μέχρι σήμερα
Η πόλη της Δράμας αναγνωρίστηκε ως Δήμος Δράμας με το Βασιλικό Διάταγμα «Περί συστάσεως δήμων εν τη Ανατολική Μακεδονία» που υπογράφτηκε στις 29 Νοεμβρίου 1918 και δημοσιεύτηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1918 (ΦΕΚ 248 / 3-12-1918 τ. Α).
Την περίοδο εκείνη και μέχρι το 1924 η Δράμα ήταν πρωτεύουσα ενός Νομού (Νομός Δράμας) που συμπεριελάμβανε τον σημερινό Νομό Καβάλας και την περιοχή Σταυρούπολης Ξάνθης. Ταυτόχρονα όμως ήταν η περίοδος κατά την οποία η Ελλάδα βίωσε τον Εθνικό Διχασμό, τη Μικρασιατική εκστρατεία και τη μετέπειτα καταστροφή.
Ο Δήμος Δράμας λοιπόν αμέσως μετά τη σύστασή του κλήθηκε να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις, με ανταλλαγές πληθυσμών και με Έλληνες πρόσφυγες από τις χαμένες πατρίδες, που έπρεπε να αποκατασταθούν σε μια πόλη χωρίς ιδιαίτερες υποδομές που είχε απελευθερωθεί από τον ζυγό μόλις πριν λίγα χρόνια.
Όμως ούτε μετέπειτα η Δράμα μπόρεσε να ανασάνει, αφού ακολούθησαν χρόνια μαρτυρικά με πτώχευση της χώρας, με πόλεμο, με κατοχή, με σφαγές, με εμφύλιο.
Όπως ήταν φυσικό, το γεγονός ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα διαμορφώθηκαν ιδιαίτερα επαχθείς συνθήκες για την περιοχή, τη χώρα αλλά και την ίδια τη Δημοκρατία (πόλεμοι, κατοχές, δικτατορίες κλπ), δεν άφησε ανεπηρέαστο τον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ειδικότερα τον Δήμο Δράμας.
Από το 1919 μέχρι το 1974 καταγράφονται δύο περίοδοι (1925-1934 και 1951-1964) κατά τις οποίες διενεργήθηκαν δημοτικές εκλογές. Στο υπόλοιπο χρονικό διάστημα οι Δήμαρχοι και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι διορίζονταν και παύονταν από τις εκάστοτε Κυβερνήσεις ή τα καθεστώτα (κατοχικά ή δικτατορικά). Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις διορίζονταν Δημοτικοί Σύμβουλοι ή Πάρεδροι ως Δημαρχεύοντες για μερικούς μήνες ή και ημέρες.
Από τον διορισμό στις 16/1/1919 του πρώτου Δημάρχου (Δημήτριος Βάντσης) μετά τη σύσταση του Δήμου, έως τις πρώτες αυτοδιοικητικές εκλογές μετά τη μεταπολίτευση (30/3/1975) στο Δήμο Δράμας καταγράφονται μόνο εφτά (7) εκλεγμένοι Δήμαρχοι (ο ένας εκ των οποίων επανεκλεγείς) έναντι δεκαεφτά (17) διορισμένων.
Κατά την περίοδο 1925-1934 διενεργήθηκαν δημοτικές εκλογές τρεις φορές. Στις 25/10/1925 εκλέχτηκε ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Δράμας (Νικόλαος Παρμενίδης). Στις 4/8/1929 εκλέχτηκε ο δεύτερος αιρετός Δήμαρχος Δράμας (Γρηγόριος Παζιώνης). Στις 11/2/1934 εκλέχτηκε ο τρίτος αιρετός Δήμαρχος Δράμας (Σταύρος Κισάγιζλης), ο οποίος απολύθηκε μαζί με άλλους εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους στις 20/3/1935.
Κατά την περίοδο 1951-1964 διενεργήθηκαν δημοτικές εκλογές τέσσερις φορές. Μετά τις δημοτικές εκλογές της 15/4/1951 εκλέχτηκε ως Δήμαρχος με έμμεση εκλογή ο Ανδρέας Νικηφορίδης, ο οποίος επανεκλέχτηκε με άμεση εκλογή στις εκλογές της 21/11/1954. Μετά τις δημοτικές εκλογές της 5/4/1959 εκλέχτηκε ως Δήμαρχος με έμμεση εκλογή ο Χαρίλαος Χρυσοχόου. Επίσης με έμμεση εκλογή μετά τις δημοτικές εκλογές της 5/7/1964 εκλέχτηκε ως Δήμαρχος ο Ανδρέας Νικηφορίδης, ο οποίος παύθηκε στις 21/8/1967 από τη δικτατορία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εκλογικά συστήματα που εφαρμόστηκαν την περίοδο αυτή και ιδίως η έμμεση εκλογή Δημάρχων από τα Δημοτικά Συμβούλια. Όμως αυτό θα αποτελέσει ενδεχομένως αντικείμενο μιας άλλης εργασίας.
Μετά την πτώση της δικτατορίας η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας διορίζει ως Δήμαρχο Δράμας τον Πρωτοδίκη Γεώργιο-Σταύρο Κούρτη, ο οποίος διετέλεσε Δήμαρχος από 20/9/1974 έως 31/5/1975.
Στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 30/3/1975 Δήμαρχος Δράμας εκλέχτηκε ο Αναστάσιος Μακρής.
Έκτοτε όπως είναι φυσικό, όλα τα αιρετά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εκλέγονται μέσω των διεξαγόμενων τακτικά δημοτικών εκλογών.
Οι διατελέσαντες Δήμαρχοι Δράμας από το 1919 έως σήμερα παρουσιάζονται στον σχετικό, με στοιχεία από το μνημονευόμενο στις Πηγές αυτού του άρθρου βιβλίο του κ. Γ. Κούρτη.
Πηγές:
Γ. Κούρτη: Στοιχεία από τη Διοικητική ιστορία της Δράμας 1913-2014.Εκδ. Κυριακίδη 2016
Μ. Μουρατίδη: Στοιχεία σύστασης και εξέλιξης των Δήμων και Κοινοτήτων του Ν. Δράμας. Αρχεία Περιφερειακής Διοίκησης Δράμας. Δράμα 1997
