ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΜΕΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΡΑΜΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ, ΦΥΛΑΚΙΣΤΗΚΑΝ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΚΤΑΚΤΟ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΟ ΔΡΑΜΑΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1946-1952

  •  «Διδασκόμαστε από τα παράδειγμα των θρυλικών μαχητών και μαχητριών του Δημοκρατικού Στρατού για να δικαιωθούν τα όνειρά τους, τα όνειρά μας»
  • «Πάντα θα είναι στην καρδιά μας, γιατί στάθηκαν απέναντι στο εκτελεστικό απόσπασμα με ψηλά το κεφάλι και πιστοί στις ιδέες τους»
  • Αποκαλυπτήρια τιμητικής πλακέτας με τα ονόματα των εκτελεσθέντων, στο χώρο εκτελέσεων στα Α’ Νεκροταφεία Δράμας

 

 

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΙΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ

 

Εκδήλωση τιμής και μνήμης για όσους δικάστηκαν, φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν από το Έκτακτο Στρατοδικείο Δράμας την περίοδο 1946-1952 διοργάνωσε η Τομεακή Επιτροπή Δράμας του Κ.Κ.Ε., την Κυριακή 21 Οκτώβρη.

Η εκδήλωση περιελάμβανε δύο μέρη, καθώς αρχικά πραγματοποιήθηκαν σχετικές ομιλίες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημαρχείου Δράμας από την κ. Μαρία Μάλλη, μέλος της Τ.Ε. Δράμας του Κ.Κ.Ε., η οποία αναφέρθηκε στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής, και τον κ. Νίκο Γεωργιάδη, Διδάκτωρ Ιστορίας, ο οποίος αναφέρθηκε ειδικότερα στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Δράμα. Στη συνέχεια, στο χώρο εκτελέσεων στα Α’ Νεκροταφεία Δράμας, πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια με τα ονόματα των εκτελεσμένων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο συγκεκριμένο χώρο, στα Νεκροταφεία της Δράμας, πριν από 10 χρόνια, στις 28 Σεπτεμβρίου 2008, είχε τοποθετηθεί σε εκδήλωση του Κ.Κ.Ε., μνημείο για το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ).

 

«Τεράστιο σύμβολο ζωής κι ας ανταμείφθηκαν με το θάνατο»

Η εκδήλωση στο Δημαρχείο της Δράμας, όπου στο χώρο υπήρχε έκθεση αρχειακού υλικού που συγκεντρώθηκε από εφημερίδες της εποχής και από την προσφορά συγγενών των εκτελεσμένων, ξεκίνησε μέσα σε κλίμα συγκίνησης με το προσκλητήριο νεκρών για τους 114 εκτελεσμένους αγωνιστές την περίοδο 1946-1952.

Στη συνέχεια απεύθυνε σύντομο χαιρετισμό ο Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Δράμας του Κ.Κ.Ε. κ. Γιώργος Μήτρου, ο οποίος σημείωσε ότι «όταν οι αστικές τάξεις – έτσι έκανε τότε και η Ελληνική- κινδύνεψαν να χάσουν την εξουσία έδειξαν και δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο. Και τα περί Δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων πάνε περίπατο. Έτσι και τότε χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα για να επιβάλλουν την εξουσία τους. Από τους διωγμούς, τις εξορίες, τις φυλακίσεις, τις εκτελέσεις. Έτσι στήθηκαν οι εξορίες, οι παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, τα στρατοδικεία και τα εκτελεστικά αποσπάσματα».

Ακολούθησε η ομιλία της κ. Μάλλη, η οποία παρουσίασε το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο του Κ.Κ.Ε., προβαίνοντας παράλληλα σε αυτοκριτική για επιλογές του, ενώ ακόμη δεν έλειψαν και οι αναγωγές στη σημερινή εποχή, με άσκηση κριτικής τόσο στην Κυβέρνηση όσο και στα υπόλοιπα κόμματα.

Η κ. Μάλλη αρχικά επεσήμανε ότι «σήμερα τιμάμε τα παλικάρια και τις κοπέλες, τους άνδρες και τις γυναίκες που με λεβεντιά στα κρατητήρια και στα βασανιστήρια έδειξαν πως από τα σίδερα και τον πόνο θα έρθει μια μέρα η λευτεριά. Τιμάμε όσους με την περήφανη, αλλά και τόσο ανθρώπινη, στάση τους στην ώρα της δίκης επέλεξαν το δρόμο της θυσίας για ιδανικά και αξίες μιας δίκαιας κοινωνίας, χωρίς πολέμους, βαρβαρότητα, φασισμό, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Τιμάμε όσους αξιώθηκαν να σταθούν στο μπόι των ονείρων τους και να αντικρίσουν το εκτελεστικό απόσπασμα με πρωτόγνωρο ηρωισμό. Τιμάμε τους συντρόφους μας που θυσιάστηκαν από αγάπη για τους ανθρώπους του μόχθου. Γιατί αγάπη θα πει βλέπω, σκέφτομαι, κατανοώ. Γιατί ο κομμουνιστής είναι αγάπη από την κορφή ως τα νύχια. Τιμάμε κάθε αγωνιστή που μπήκε σε αυτόν αγώνα. Τιμάμε όσους έπεσαν για τη ζωή».

Για το Κ.Κ.Ε., η κ. Μάλλη ανέφερε στην ομιλία της: «Το Κ.Κ.Ε. συμπληρώνει φέτος έναν αιώνα αγώνων και θυσιών, παραμένοντας το μόνο πραγματικά νέο κόμμα της ελληνικής κοινωνίας, γιατί είναι το μόνο που παλεύει για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Σε ολόκληρη την ιστορική του διαδρομή, παρά τις αδυναμίες και τα όποια λάθη του, το Κ.Κ.Ε. δεν έσκυψε ποτέ το κεφάλι απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο: την εξουσία του κεφαλαίου. Συγκρούστηκε και συγκρούεται με όλες τις μορφές της δικτατορίας της αστικής τάξης, αξιοποιώντας κάθε μορφή πάλης, τόσο σε μακρόχρονες συνθήκες παρανομίας όσο και σε μακρόχρονες συνθήκες νομιμότητας, στο πλαίσιο της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας ή της αναστολής της, ανάλογα με τις ανάγκες του αστικού συστήματος. Υπήρξε πάντοτε κόμμα της αγωνιστικής δράσης με βαθιές ρίζες στην εργατική τάξη και γενικότερα στα λαϊκά στρώματα, με προσήλωση στον αγώνα για τον σοσιαλισμό. Οι ισχυροί δεσμοί που απέκτησε με την εργατική τάξη είναι γιατί εξέφραζε τα συμφέροντά της. Μπήκε μπροστά σε κάθε μάχη για τις διεκδικήσεις της. Διότι πρωτοστάτησε στην οργάνωση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος καθημερινά και σε όλες τις κρίσιμες περιόδους της ιστορίας. Χωρίς αυτούς τους ακατάληπτους δεσμούς δεν θα μπορούσε να αντέξει το συνεχές σφυροκόπημα και τις διώξεις της αστικής τάξης, που πάντα έχει ως στόχο να εξασθενίσει τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κ.Κ.Ε., να το περιθωριοποιήσει ή ακόμη και να το διαλύσει. Μέσα στις γραμμές του αναδείχτηκαν μαζικά ήρωες και ηρωίδες. Όσοι επώνυμα κατέγραψε η ιστορία και άλλοι πολλοί που έμειναν άγνωστοι δεν δίστασαν να δώσουν τη ζωή τους, να αντέχουν βασανιστήρια με ανιδιοτέλεια και συνείδηση της ευθύνης τους απέναντι στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα».

Στη συνέχεια το μέλος της Τομεακής Δράμας του Κ.Κ.Ε. αναφέρθηκε στο ιστορικό πλαίσιο, στην ίδρυση του Κ.Κ.Ε., στις διώξεις των κομμουνιστών, με τη ψήφιση του ιδιώνυμου, αλλά και στον ηγετικό ρόλο που είχε το Κόμμα στο ΕΑΜ. Ακόμη, έγινε αναφορά στην Εξέγερση της Δράμας, τον Σεπτέμβριο του 1941, αλλά και στην άγρια καταστολή που υπήρξε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως είπε ήταν «μονόδρομος για την αστική τάξη», λόγω του συσχετισμού δυνάμεων τη συγκεκριμένη εποχή. Η κ. Μάλλη σημείωσε για τη «λευκή τρομοκρατία» ότι ήταν «ένα γενικευμένο κύμα μαζικής αιματηρής βίας, το οποίο εξαπέλυσε το αστικό κράτος τη στιγμή που στάθηκε πάλι στα πόδια του, μετά τη Βάρκιζα, με στυλοβάτες την παραδοσιακή δεξιά, αλλά και το φιλελεύθερο κέντρο», ενώ υπογράμμισε ότι με βάση το Γ’ Ψήφισμα («περί εκτάκτων μέτρων αφορόντων τη δημόσια τάξη και ασφάλεια του κράτους»), τον Ιούνιο του 1946, «άρχισαν να ιδρύονται Έκτακτα Στρατοδικεία σε όλη την επικράτεια». Συνολικά, όπως είπε, από αυτά τα δικαστήρια «πολιτικής σκοπιμότητας», δικάστηκαν την περίοδο 1946-1951 περίπου 50.000 άνθρωποι. «Δεν οδηγήθηκαν σε δίκες μόνο αυτοί που πήραν το τουφέκι, αλλά και όσοι στήριζαν με κάθε τρόπο το δίκαιο αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού» τόνισε η κ. Μάλλη και επεσήμανε ότι επικράτησε ένα «όργιο τρομοκρατίας», με «απάνθρωπα βασανιστήρια».

«Βαδίζοντας σταθερά προς τα 100 χρόνια ζωής και δράσης του Κ.Κ.Ε., είμαστε υποχρεωμένοι να μελετήσουμε, να διδαχθούμε, να παραδειγματιστούμε από αυτή την 100χρονη πορεία μας. Μια πορεία αγωνιστικής δράσης, απαράμιλλου ηρωισμού και θυσιών, μια πορεία που άλλοτε ήταν ανηφορική και κακοτράχαλη, άλλοτε πιο ομαλή, πάντοτε όμως σπουδαία και όμορφη για όποια και όποιον αποφάσισε να ταχθεί στη ζωή του μαζί της. Να αφιερώσει τη ζωή του για την πάλη από την απαλλαγή της κοινωνίας από την εκμετάλλευση και τη σοσιαλιστική – κομμουνιστική προοπτική. Συνεχίζουμε, λοιπόν, κόντρα στο πείσμα των καιρών. Τώρα με μεγαλύτερη επιμονή και δράση, διδασκόμαστε από τα παράδειγμα των θρυλικών μαχητών και μαχητριών του Δημοκρατικού Στρατού για να δικαιωθούν τα όνειρά τους, τα όνειρά μας», ανέφερε το μέλος της Τομεακής Δράμας του Κόμματος και πρόσθεσε: «Η εργατική τάξη, η νεολαία, τα άλλα λαϊκά στρώματα μπορούν να υπερασπιστούν το μέλλον τους, τη ζωή τους, να διεκδικήσουν τις ανάγκες τους, με ένα ισχυρό Κ.Κ.Ε. παντού, στους χώρους δουλειάς, στους φορείς του μαζικού κινήματος, στις εργατικές – λαϊκές γειτονιές. Αυτή η προοπτική ανοίγει το δρόμο για την οριστική απαλλαγή του λαού από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Οι δεκάδες που εκτελέστηκαν και όσοι κράτησαν στάση παλικαρίσια είναι αυτοί που αποτελούν ένα τεράστιο σύμβολο ζωής κι ας ανταμείφθηκαν με το θάνατο. Το θάνατό τους, τη θυσία τους, μόνο μια ανταμοιβή τής πρέπει και αυτό το υποσχόμαστε με όλη μας τη δύναμη. Να μην λυγίσουμε, να μην κάνουμε βήμα πίσω, να παλεύουμε για το δίκιο, για την ελεύθερη πορεία από βαρβαρότητα, πολέμους, εκμετάλλευση, να παλέψουμε για το σοσιαλισμό – κομμουνισμό».

 

«Στάθηκαν απέναντι στο εκτελεστικό απόσπασμα με ψηλά το κεφάλι και πιστοί στις ιδέες τους»

 

Στην αρχή της ομιλίας του ο Διδάκτωρ Ιστορίας κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι «Το Κόμμα δεν ξέχασε όλους αυτούς που δικάστηκαν, φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν από το Έκτακτο Στρατοδικείο της Δράμας την περίοδο 1946-1952», προσθέτοντας: «Σήμερα δεν τιμάμε άμεσα μόνο αυτούς που εκτελέστηκαν από το Έκτακτο Στρατοδικείο Δράμας. Τιμάμε έμμεσα και αυτούς που έμειναν πίσω. Τους συγγενείς τους που υπέφεραν αρκετά, επειδή ήταν συγγενείς αυτών που εκτελέστηκαν».

Όπως είπε, για την ομιλία του κωδικοποιήθηκαν στοιχεία έρευνας που πραγματοποιεί εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν δημοσιεύματα από αποδελτίωση των εφημερίδων «Μακεδονία», «Θάρρος» και «Ταχυδρόμος» της Καβάλας, καθώς και φωτογραφίες εκτελεσμένων. Ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι η πρώτη καταγραφή των εκτελεσθέντων από το Έκτακτο Στρατοδικείο Δράμας έγινε από τον Γιάννη Πατσακίδη, μέλος του Κ.Κ.Ε. και μέλος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ο οποίος συνελήφθη και πέρασε από το Στρατοδικείο της Δράμας. Συγκεκριμένα, το 2010 στο περιοδικό «Εθνική Αντίσταση» δημοσίευσε τα 112 από τα 114 ονόματα των εκτελεσμένων, ενώ τα άλλα 2 προέκυψαν από την προσωπική έρευνα του ομιλητή.

Παρουσιάζοντας στοιχεία για το Έκτακτο Στρατοδικείο Δράμας, ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι συνολικά παραπέμφθηκαν 2.364 άτομα, εκ των οποίων 2.083 ήταν άνδρες και 281 γυναίκες. Οι θανατικές καταδίκες ήταν 223, εκ των οποίων εκτελέστηκαν οι 114. Οι καταδίκες σε ισόβια 110, οι καταδίκες σε μέχρι 10 έτη φυλάκιση 309 και οι καταδίκες από 10-20 έτη 220. Για τον τόπο καταγωγής των εκτελεσμένων, ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι οι περισσότεροι ήταν από το Ν. Έβρου και ακολουθεί ο Ν. Καβάλας. Όσον αφορά τον τόπο κατοικίας, οι 39 ήταν από το Ν. Δράμας, οι 30 από το Ν. Καβάλας και οι 27 από το Ν. Έβρου. Ο κ. Γεωργιάδης παρουσίασε και τους εκτελεσθέντες ανά έτος, που ήταν 2 το 1946, 27 το 1947, 74 το 1948, 10 το 1949, 1 το 1951.

Μέσα από δημοσιεύματα της εποχής, φωτογραφίες αγωνιστών, αλλά και προσωπικές μαρτυρίες από ιστορικές πηγές, ο κ. Γεωργιάδης παρουσίασε τις κυριότερες δίκες που έλαβαν χώρα στο Έκτακτο Στρατοδικείο Δράμας. Όπως είπε, όλοι αυτοί δεν είναι ξεχασμένοι και για αυτό τιμήθηκαν και θα συνεχίσουν να τιμώνται από την Τομεακή Επιτροπή Δράμας. «Η έρευνα συνεχίζεται. Δεν έχει τελειώσει» σημείωσε ο κ. Γεωργιάδης και πρόσθεσε: «Η λήθη δεν υπάρχει για όλους αυτούς. Πάντα θα είναι στην καρδιά μας, γιατί στάθηκαν απέναντι στο εκτελεστικό απόσπασμα με ψηλά το κεφάλι και πιστοί στις ιδέες τους».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον ύμνο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.

 

Αποκαλυπτήρια τιμητικής πλακέτας

Στα Α’ Νεκροταφεία Δράμας, στο χώρο εκτελέσεων των αγωνιστών, πραγματοποιήθηκε το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης με την αποκάλυψη τιμητικής πλακέτας, στην οποία αναγράφονται τα ονόματα και των 114 εκτελεσθέντων. Η αποκάλυψη, εκ μέρους της Τομεακής Επιτροπής Δράμας του Κ.Κ.Ε., έγινε από τον κ. Γιάννη Στεφανίδη, ο οποίος ανέφερε: «Για τους ανθρώπους που έπεσαν με το τουφέκι στο χέρι, για τους ανθρώπους που εκτελέστηκαν σε τούτο εδώ τον χώρο, αλλά και σε όλη την Ελλάδα –όπως ειπώθηκε πάνω από 5.500 χιλιάδες εκτελέσεις-, για τους χιλιάδες φυλακισθέντες και εξορισθέντες νομίζω ότι η σιωπή τα λέει όλα».

Κατά τη διάρκεια της τελετής πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων, ενώ ακούστηκε και το «Επέσατε θύματα αδέλφια…».