ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

 

1902-1908. Ο ιδιότυπος Μακεδονικός Αγώνας βρίσκεται σε έξαρση στην περιοχή μας. Η δράση των κομιτατζήδων μαίνεται στο σαντζάκι της Δράμας.

Οι ορθόδοξοι πατριαρχικοί Έλληνες, φλεγόμενοι από την υπέρμετρη αγάπη για τη θεόδοτη ελευθερία, θέτουν την ψυχή τους στον αγώνα για τη σωτηρία της Μακεδονίας. Στις πιέσεις, τους εξαναγκασμούς, τις λεηλασίες των περιουσιών τους, στην παρεμπόδιση της εκπλήρωσης των θρησκευτικών τους καθηκόντων, στην ελεύθερη παροχή ελληνικής παιδείας, στις άγριες δολοφονίες τις οποίες υφίστανται και στην εξαγορά συνειδήσεων επιδίδονται, αψηφώντας το σαρκίον τους στην υλοποίηση του δυναμικού συνθήματος του εθνοϊερομάρτυρα Αγίου Χρυσοστόμου Καλαφάτη: «Πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται», το οποίο σφυρηλατεί από τους άμβωνες των εκκλησιών του Νευροκοπίου και λίγο αργότερα του Βώλακα ο Άγιος Δράμας Χρυσόστομος.

Αψηφούν τις ανηλεείς επιθέσεις των αρχικομιτατζήδων Πανίτσα, Ντόεφ, Τσεγκελέεφ, Χατζηγκεωργκίεφ και τις ορδές των κομιτατζήδων και εμπλουτίζουν το νέφος των νεομαρτύρων με τις αιματηρές θυσίες τους.

Σε προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στη θυσία του Προεστού της Πλεύνας (σημ. Πετρούσας) Αθανασίου Βαλαβάνη.

Το σημερινό μας άρθρο αφιερώνεται στο ολοκαύτωμα της οικογένειας Κομβόκηδων από το Εγρί Ντερέ (σημ. Καλλιθέα).

Η οικογένεια Κομβόκηδων φιλόπονη, φιλήσυχη και πιστή στην καθαρόαιμη ορθοδοξία ζει και εργάζεται ειρηνικά στο Εγρί Ντερέ συμπαραστεκόμενη οικονομικά στους συμπολίτες της και στηρίζοντας το έργο της προσφοράς της ελληνικής παιδείας. Παράλληλα όμως στηρίζει ένοπλα τον σωτήριο Μακεδονικό Αγώνα.

Και αυτή η φιλάνθρωπη και αγνή πατριωτική της προσφορά, που επεκτείνεται και στα όμορα χωριά γίνεται κάρφος στα μάτια των κομιτατζήδων. Λίγο χρόνο μετά την εγκατάστασή τους στο σαντζάκι της Δράμας συλλαμβάνουν τον αρχηγό της οικογένειας των Κομβόκηδων και, αφού τον περιέλουσαν με πετρέλαιο του έβαλαν φωτιά και τον έκαψαν σαν λαμπάδα. Έτσι ενισχύθηκε η Δέλτος των νεομαρτύρων της ορθόδοξης πίστης και της θεόδοτης ελευθερίας.

Όμως, κατά τη βιβλική ρήση «ο γεννήσας υιόν ουκ απέθανε» τη θέση του εθνομάρτυρα πήραν οι γιοι του Βασίλειος και Προκόπιος συνεχίζοντας τον αγώνα με το ίδιο πνεύμα και τις αρχές του πατέρα τους.

Οι κομιτατζήδες όμως αγρυπνούν. Με αρχηγό τους τον Ιβάν Γεωργίου, Βούλγαρο δάσκαλο στη Σκρίτζοβα (σημ. Σκοπιά Σερρών) μπήκαν ξαφνικά στο Εγρί Ντερέ και πολιορκήσανε το σπίτι του Βασιλείου Κομβόκη, όπου διέμενε με την ηλικιωμένη σύζυγό του Αναστασία, τη νύφη του μεγαλύτερου γιου του Ευαγγελή, τριάντα ετών, και, αφού έριξαν δυναμίτιδα, άναψαν φωτιά γύρω γύρω από το σπίτι, ώστε να μη σωθεί κανένας, το μεταβάλανε σε ερείπια.

Αφού οι κομιτατζήδες ολοκλήρωσαν το στυγερό έγκλημά τους, έσπευσαν προς το σπίτι του Προκοπίου Κομβόκη, όπου έβαλαν βόμβα στην πόρτα του. Στη συνέχεια άλειψαν με εύφλεκτες ύλες τους τοίχους του σπιτιού, το έβαλαν φωτιά και το μετέτρεψαν σε ερείπια.

Τα ολοκαυτώματα πληροφορήθηκε ο Χρυσόστομος και έσπευσε αμέσως στον τόπο όπου διαπραχθήκανε.

Με επιστολή του με ημερομηνία 31 Ιουλίου 1905 προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ’ διεκτραγωδεί ως εξής τα ολοκαυτώματα:

«Παναγιώτατε, φρικτόν και αποτρόπαιον θέαμα εξετυλίχθη έμπροσθεν των εκθάμβων και δακρυβρέκτων οφθαλμών μας. Εδέησε να σκάψωμεν τα φλογίζοντα ερείπια οδηγούμενοι υπό της οσμής της οπτωμένης ανθρωπίνης σαρκός δια να εύρωμεν πού έκειντο αι κατακαείσαι άμορφοι μάζαι… Συνελέξαμεν την τέφραν και τα κόκκαλα εντός σάκκων και τελέσαντες την νενομισμένην νεκρώσιμον ακολουθίαν των νεομαρτύρων της Ορθοδοξίας… επανήλθομεν εις Δράμαν κλαίοντες και οδυρόμενοι…».

Εκθέσαμε ένα ακόμη θλιβερό «κατόρθωμα» των κομιτατζήδων για να επιτύχουν τον εκσλαβισμό του σαντζακίου της Δράμας. Δεν το κάναμε για ανάξεση πληγών, αλλά υπακούοντας στο κέλευσμα της ιστορικής μνήμης.

Ελπίζουμε ότι η Πολιτεία θα τιμήσει δεόντως το ολοκαύτωμα των Κομβόκηδων στο Εγρί Ντερέ (σημ. Καλλιθέα).