Το σιντριβάνι της πλατείας Δικαστηρίων (Μέρος Β’)

ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Το σιντριβάνι αυτό, μετά τη διαμόρφωση του χώρου, όπου ήταν τοποθετημένο, μεταφέρθηκε στον σημερινό του χώρο, στον οποίο προστέθηκαν 4 από τις μαρμάρινες πλάκες, οι οποίες ξεχωρίζουν από τις διασωθείσες και ως προς το χρώμα, αλλά και ως προς τη διακόσμηση. Τι απέγιναν οι 4 αυτές πλάκες; Σε ποια μπάζα βρίσκονται;

Σώζεται φωτογραφία με έναν ενήλικα Δραμινό με τον γιο του. Ήταν σε λειτουργία ο πίδακας.

Στο κέντρο του πίδακα υπάρχει ανεστραμμένο κιονόκρανο σε δεύτερη χρήση διακοσμημένο και ελαφρά ταλαιπωρημένο, το οποίο μεταφέρθηκε ίσως από τους Φιλίππους. Η δεύτερη χρήση αρχαίων αντικειμένων ήταν σύνηθες φαινόμενο για κάλυψη νέων αναγκών. (Για τη δεύτερη χρήση αρχαίων αντικειμένων αναφερθήκαμε σε μελέτη μας, που δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες «Πρωινός Τύπος» και «Εργασία… Συν» πριν από μερικούς μήνες).

Η κατασκευή του σιντριβανιού των δικαστηρίων απέναντι από το Αράπ τζαμί ή Κανλί τζαμί (Kanli cami = τζαμί του αίματος) μήπως είχε σχέση με το τζαμί, που διέθετε δύο θολωτές βρύσες, όπου πλένονταν οι προσκυνητές Τούρκοι (μαρτυρία του αειμνήστου δημοσιογράφου Στέφανου Στολίγκα): Και πάλι κατά τη μαρτυρία του Στολίγκα: «…Το υπέροχο αυτό τέμενος, που ήταν καμάρι για όλους τους Τούρκους της Δράμας, οι έφηβοι και οι νέοι Τούρκοι δεν ήθελαν ούτε τις μεγάλες γιορτές να το πλησιάσουν».

Και ήταν εύλογο κάτι τέτοιο να τους προκαλεί την αποστροφή, αφού ο πόνος από την περιτομή (sünnet) ήταν οδυνηρός.

Η ταπεινότητά μου θα ήθελε να κλείσει την αναφορά στους δύο πίδακες με την απορία πώς δεν τους μνημονεύει ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή, ο οποίος επισκεπτόμενος τη Δράμα (Ντιράμα), στο β’ μισό του 17ου αιώνα, αναφέρει ονομαστικά τα 12 τζαμιά της, τα 2 δημόσια ιεροδιδακτήρια, τα 3 γραμματοδιδασκαλεία, τους 2 τεκέδες και τα 10 μικρά χάνια.

Ο Εβλιγιά μένει γοητευμένος από τα πολλά νερά της Δράμας και τα πανύψηλα δέντρα της κάνοντας λόγο για μια μεγάλη δεξαμενή που βρισκόταν μπροστά στο Εσκί τζαμί (Εski cami = παλιό τζαμί) (σημερινός ναός Αγίου Νικολάου) και που αποτελούσε κέντρο συνάθροισης. Στη μεγάλη αυτή δεξαμενή, κατά τον Τσελεμπή κολυμπούσαν οι νέοι επιδεικνύοντας την κολυμβητική τους τέχνη. Ήταν ένα εντευκτήριο των πιστών ερωτύλων νέων.

Πόσο κοντά στο Εσκί τζαμί βρισκόταν αυτή η δεξαμενή, που θαύμασε τόσο πολύ ο Εβλιγιά, είναι ένα θέμα που πρέπει να ερευνηθεί.