ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Η ειρωνεία είναι ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί στην πραγματικότητα τους νόμους του πολέμου για να εμφανιστεί ως ο ηθικός παράγοντας. Όπως έκανε το προηγούμενο χρονικό διάστημα, έτσι και το 2014, ο ισραηλινός στρατός έδωσε εντολή σε εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να ταξιδέψουν στον νότο, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ανάμεσα σε αυτούς που ζουν στην περιοχή είναι χιλιάδες ηλικιωμένοι και άρρωστοι και ότι το περιθώριο που τους έδωσε για να εκκενώσουν την περιοχή δεν επαρκούσε, τονίζει ο Neve Gordon.

«Αλλά το Ισραήλ γνωρίζει επίσης ότι η προειδοποίηση των Παλαιστινίων αμάχων και η εντολή να φύγουν θα του επιτρέψει να αρνηθεί την ίδια την ύπαρξη αμάχων στη βόρεια Γάζα. Αυτό ακριβώς είναι το νόημα της φράσης “δεν υπάρχουν μη εμπλεκόμενοι πολίτες”, καθώς χαρακτηρίζει όλους όσοι έχουν παραμείνει στην περιοχή – ακόμα κι αν οι άμαχοι εξακολουθούν να αποτελούν την πλειονότητα και δεν μπορούν να φύγουν, όπως έχουν υποστηρίξει τα Ηνωμένα Έθνη για την τρέχουσα κατάσταση – ως “συμμετέχοντες σε εχθροπραξίες” ή ως “εθελοντικές ανθρώπινες ασπίδες”.

Τέτοιοι όροι δίνουν άλλοθι στο Ισραήλ να τους δολοφονήσουν, σύμφωνα με ορισμένες ερμηνείες των νόμων του πολέμου», προσθέτει ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου.

Δεδομένου ότι ο ισχυρισμός περί ηθικής βασίζεται στη συμμόρφωση με τους νόμους του πολέμου, η θανατηφόρα βία που χρησιμοποιούν οι Ισραηλινοί στρατιώτες εναντίον αμάχων που παραμένουν στα σπίτια τους δικαιολογείται ηθικά.

Με αυτή τη νομική ρητορική, το Ισραήλ κυκλοφορεί επίσης μια εποικιακή αφήγηση που παρουσιάζει τους Παλαιστίνιους ως «ανθρωπόμορφα κτήνη» που δεν κατανοούν τους νόμους του πολέμου. Συνδυάζοντας αυτά τα εποικιακά τροπάρια και το «legalese» (ο όρος αναφέρεται ανεπίσημα σε εξειδικευμένη ορολογία και φράσεις που χρησιμοποιούνται από άτομα στον νομικό τομέα και στα νομικά έγγραφα) χαρακτηρίζει τους Παλαιστίνιους ως ανήθικους βάρβαρους που «αξίζουν να πεθάνουν». Η ίδια ρητορική ερμηνεύει τους Ισραηλινούς στρατιώτες ως το αντίθετο, δηλαδή τους «πολιτισμένους» και ηθικούς «μαχητές».

Επιπλέον, η σύνδεση του διεθνούς δικαίου με τα εποικιακό νομικό λόγο βοηθά στη δικαιολόγηση της μαζικής βίας. Πριν από περίπου ένα μήνα, το πρόγραμμα 60 Minutes του CBS News πήρε συνέντευξη από Ισραηλινούς πιλότους που είχαν συμμετάσχει στις διαδηλώσεις ενάντια στις προσπάθειες της κυβέρνησης Νετανιάχου να αναθεωρήσει το νομοθετικό σώμα του Ισραήλ.

«Αν θέλετε οι πιλότοι να μπορούν να πετούν και να εκτοξεύουν βόμβες και πυραύλους σε σπίτια γνωρίζοντας ότι μπορεί να σκοτώνουν παιδιά», είπε, «πρέπει να έχουν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους πολιτικούς που παίρνουν αυτές τις αποφάσεις» είπε μία από αυτούς. Η πιλότος Shira Etting δεν παραδέχεται την πρόθεση να σκοτώσει παιδιά. Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι όταν αυτή και οι συνάδελφοί της πιλότοι ξεκινούν για μια αποστολή πάνω από τον ουρανό της Γάζας, καταλαβαίνουν ότι οι πύραυλοι που εκτοξεύουν μπορεί κάλλιστα -και συχνά το κάνουν- να καταλήξουν να σκοτώσουν αμάχους.

Το Ισραηλινό κράτος βομβαρδίζει αλύπητα, ακόμη και σχολεία και νοσοκομεία (αν και αυτό έχει αμφισβητηθεί από το ίδιο το Ισραήλ το οποίο κατηγορεί την Χαμάς), προκαλώντας μεγάλες απώλειες αμάχων. Οι βομβαρδισμοί αυτοί έχουν ήδη προκαλέσει και μεγάλο κύμα κριτικής. Ακόμη και μέσα στο ίδιο το Ισραήλ. Η B’tselem, Iσραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατηγόρησε το Ισραήλ για «εγκληματική πολιτική εκδίκησης», υποστηρίζοντας ότι η κλίμακα των αεροπορικών επιδρομών και ο αποκλεισμός του συνιστούν «εγκλήματα πολέμου ανοιχτά διαταγμένα από κορυφαίους Ισραηλινούς αξιωματούχους».

Παράλληλα ο σχεδόν ολικός αποκλεισμός της Γάζας, η δυσκολία με την οποία φτάνει η ανθρωπιστική βοήθεια στην περιοχή έχει ωθήσει ακόμη και ανθρωπιστικές οργανώσεις να προειδοποιούν για επικείμενη ανθρωπιστική καταστροφή. Η ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα κατηγορεί το Ισραήλ για παράνομη «συλλογική τιμωρία» της Γάζας «με τη μορφή ολοκληρωτικής πολιορκίας, αδιάκριτου βομβαρδισμού και την εκκρεμή απειλή μιας χερσαίας μάχης».

Η UNICEF αναφέρει πως περισσότερα από 30 παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους στο Ισραήλ και 2.360 παιδιά έχουν σκοτωθεί στη Γάζα, ενώ παράλληλα 5.364 έχουν τραυματιστεί λόγω «αδυσώπητων επιθέσεων» από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση. Η ολοένα οξύτερη έλλειψη πόσιμου νερού, τροφής, καυσίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης στον παλαιστινιακό θύλακα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τα παιδιά, που αποτελούν περί το 50% του πληθυσμού.

Με άλλα λόγια, οι Ισραηλινοί πιλότοι γνωρίζουν ότι σκοτώνουν παιδιά όταν ρίχνουν βόμβες στα κέντρα των πόλεων, αλλά επειδή δεν «σκόπευαν» να τα σκοτώσουν, το διεθνές δίκαιο καθώς και μέσα ενημέρωσης όπως το CBS News και οι δυτικοί ηγέτες θεωρούν οι πράξεις να είναι ηθικά ορθές. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί σκοτώνουν εκθετικά περισσότερους αμάχους συγκριτικά με την επίθεση της Χαμάς.

Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης τους παρουσιάζουν ως ήρωες που δεν σκόπευαν να σκοτώσουν αμάχους που κατ’ ευφημισμό αποκαλούν «παράπλευρες απώλειες».

Συν τοις άλλοις, ο επικοιακός νομικός λόγος, δεν είναι μόνο οι δράστες της βίας που χαρακτηρίζονται ηθικοί, αλλά και τα θύματα. Οι ισραηλινοί νεκροί έχουν ονόματα και ιστορίες και παρουσιάζονται ως θύματα άξια να τα θρηνήσουμε. Αντιθέτως, οι Παλαιστίνιοι παραμένουν ανώνυμοι και παρουσιάζονται ως απλοί αριθμοί και όχι ως ανθρώπινα όντα με σάρκα και οστά, των οποίων οι ζωές διακόπηκαν βάρβαρα.

«Τελικά, λοιπόν, δεν είναι μόνο ότι αυτοί που χρησιμοποιούν τα όπλα των ισχυρών θεωρούνται πιο ηθικοί επειδή σκοτώνουν αθώους ανθρώπους από απόσταση, αλλά και επειδή ο εποικιακός νομικός λόγος παρουσιάζει τους Παλαιστίνιους ως είτε ως “ανθρωπόμορφα κτήνη” και “παράπλευρες απώλειες” είτε απλά ως στατιστική. Όσο οι νεκροί απανθρωποποιούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο και παρουσιάζονται ως ανάξιοι να τους θρηνήσουμε, τόσο η ορμή του θανάτου θα συνεχίζεται αμείωτη. Αυτή, φοβάμαι, είναι μια συνταγή για γενοκτονικά αντίποινα».

Ωστόσο πέρα από τη νομική του διάσταση ο πόλεμος του Ισραήλ έχει αποκτήσει και μια υπαρξιακή διάσταση. Η εικόνα της Χαμάς είναι ξεκάθαρη. Αλλά ποια είναι η εικόνα μιας χώρας που σκοτώνει παιδιά για να «αμυνθεί»;. Άλλωστε και στο παρελθόν μεγάλες τρομοκρατικές ενέργειες έχουν απελευθερώσει δαίμονες, έτσι και τώρα είναι άξιο απορίας ότι η Δύση και η Ε.Ε. σιωπά.

 

*Με στοιχεία από το News beast, τον Economist, την UNISEF, την ActionAid και τον Ερυθρό Σταυρό