Το «νέο» άγχος που κυριεύει τη γενιά Ζ

Έναν αναδυόμενο τύπο άγχους που κατατρύχει έντονα τους νέους της γενιάς Ζ (18-26 ετών) αναδεικνύει μελέτη από το ιταλικό think-tank “The European House – Ambrosetti” που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για το οικολογικό άγχος, μια διαταραχή προ-τραυματικού στρες που συνήθως δεν συνοδεύεται από κλινικές εκδηλώσεις αλλά έχει τη δυναμική να πυροδοτήσει ή επιδεινώσει προϋπάρχουσες ψυχικές νόσους, σημειώνουν οι ερευνητές.

Η ανησυχία των εφήβων και νέων ενηλίκων για το μέλλον του πλανήτη έχει αποτυπωθεί και σε παλαιότερες έρευνες, όπως η εργασία που δημοσιεύτηκε προ ολίγων μηνών στο PLOS Global Public Health από Βρετανούς και Αυστραλούς ερευνητές και ενοχοποιεί την κλιματική αλλαγή ως επιβαρυντικό παράγοντα των αρνητικών συναισθημάτων στους νέους ηλικίας 16-24 ετών.

Εν προκειμένω, η έκθεση με τίτλο «Headway – Δείκτης Ψυχικής Υγείας 3.0» από την πρωτοβουλία Headway 2017 εξετάζει για πρώτη φορά το οικολογικό άγχος -ο διάχυτος φόβος για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της- ως βασικό παράγοντα ψυχικής υγείας με στόχο την αντιμετώπιση διαταραχών από την ψυχική σφαίρα που κυριαρχούν στη Ευρώπη. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές συνέκριναν την ψυχική υγεία των πολιτών στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και το Ηνωμένο Βασίλειο, μέσα από 54 βασικούς δείκτες επιδόσεων σχετικά με καθοριστικούς παράγοντες της ψυχικής υγείας, την κατάσταση της ψυχικής υγείας του πληθυσμού και την ανταπόκριση των εθνικών συστημάτων υγείας στις ανάγκες των πολιτών αναφορικά με την υγειονομική περίθαλψη, το εργασιακό περιβάλλον, τις εκπαιδευτικές μονάδες και την κοινωνία εν γένει.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα:

• πάνω από το ένα τρίτο των Ευρωπαίων (37%) αισθάνονται εκτεθειμένοι σε απειλές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, ιδιαίτερα στα κράτη που βιώνουν έντονα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μέσα από ακραία καιρικά φαινόμενα (π.χ. οι μεσογειακές χώρες Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα)
• πέρα από το κλίμα, για το 62% των Ευρωπαίων η ψυχική υγεία επηρεάζεται δυσμενώς από μια σειρά παράλληλων κρίσεων που περιλαμβάνουν τις γεωπολιτικές συγκρούσεις, τις κοινωνικές εντάσεις και την οικονομική κρίση ως προς το κόστος διαβίωσης

Τα παιδιά αποτελούν την πλέον ευάλωτη ομάδα με:

• περίπου 20% να αντιμετωπίζουν ψυχικά προβλήματα κατά τα σχολικά χρόνια
• ένα στα πέντε να  αναφέρει δυστυχία και άγχος για το μέλλον λόγω μοναξιάς, εκφοβισμού και προκλήσεων σχετιζόμενων με τις σχολικές εργασίες
• το 45% των νέων 16 έως 25 ετών να αναφέρουν καθημερινό άγχος και αγωνία σχετιζόμενη με το οικολογικό άγχος.

Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα μαζί με τη Σλοβακία και την Κροατία βρέθηκαν στις χαμηλότερες θέσεις της έκθεσης, κόντρα στις χώρες του Βορρά (Δανία, Σουηδία, Φινλανδία) που κατέκτησαν την κορυφή. Όπως διευκρινίζουν οι ερευνητές, οι μικρότερες βαθμολογίες μπορεί να υποδεικνύουν ταχύτερη βελτίωση των δεικτών και όχι απαραιτήτως χειρότερες υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

Ο Δείκτης Ψυχικής Υγείας Headway μπορεί να αποτελέσει εργαλείο μέτρησης της ικανότητας κάθε κράτους να διαμορφώνει αποτελεσματικές και συγκρίσιμες βάσεις δεδομένων για την ψυχική υγεία, τα συστήματα υγείας και την παροχή κοινωνική φροντίδας. Ως εκ τούτου, σημειώνουν καταληκτικά, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον τρόπο αξιολόγησης της ψυχικής υγείας ανά χώρα που επηρεάζουν τα αποτελέσματα περί τις υψηλότερες ή χαμηλότερες βαθμολογίες.