Πολεμικά ελικόπτερα στην Ελλάδα: Ένα σπάνιο χάος πολυτυπίας και σπατάλης (Μέρος Β’)

ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Πάμε όμως να δούμε τι έχει «καταφέρει» το ελληνικό δαιμόνιο σε πολυτυπία, σπάζοντας -και είναι σημαντικό να το τονίσουμε- κάθε αντίστοιχο ρεκόρ. Να το ξαναδιατυπώσουμε για να γίνει κατανοητό: Δεν υπάρχει άλλη χώρα του ΝΑΤΟ που να έχει τέτοια πολυτυπία ελικοπτέρων όπως η Ελλάδα. Τι διαθέτουμε λοιπόν παράλληλα σε υπηρεσία:

Στρατός Ξηράς

Βell UH-1/AB-205 ως μέσο μεταφορικό: Τα αντιμετωπίζουμε ως κοινό τύπο αν και έχουμε παραλάβει τόσο αμερικανικής κατασκευής και ιταλικής, έχοντας συνολικά κάπου 100. Μονοκινητήρια, υπέργηρα πλέον, άνω των 40 ετών (τουλάχιστον) με περιορισμούς χρήσης.

ΝΗ-90 ως μέσο μεταφορικό: Παραγγείλαμε 20, τα οποία ακόμη δεν έχουμε παραλάβει όλα. Υπερσύγχρονα, δικινητήρια, με υψηλό κόστος χρήσης, με προβλήματα διαθεσιμότητας.

Chinook CH-47D ως βαρύ μεταφορικό: Τα έχουμε σε 25 αντίτυπα, σε δύο υποτύπους και αποτελούν το μεγάλο μεταγωγικό μας. Και εδώ εμφανίζονται προβλήματα διαθεσιμότητας.

Apache AH-64A και –D ως επιθετικό: Παραμένει λειτουργικό, τα 19 παλαιότερα -Α θέλουν αναβάθμιση για να μην απαξιωθούν, ενώ διαθέτουμε και 9 τύπου -D.

ΟΗ-58D Kiowa Warrior ως αναγνωριστικό: Πρόσφατη παραλαβή 70 μεταχειρισμένων από τις ΗΠΑ, από τα οποία ελπίζουμε να αξιοποιήσουμε τα μισά περίπου. Διαθέτουν και επιθετικές δυνατότητες με μεταφορά ρουκετών και πυραύλων Hellfire.

AB-206 ως αναγνωριστικό: Συγγενές με τα Kiowa, διαθέτουμε 14 μεταχειρισμένα, και αυτά παλαιά.

ΝΗ-300C ως εκπαιδευτικό: Τα πήραμε το 1985, προσφέρουν στο αρχικό στάδιο εκπαίδευσης στην Αεροπορία Στρατού. Σύνολο 17, δεν είναι σαφές πόσα είναι σε υπηρεσία.

Συνολικά ο Στρατός Ξηράς (η Αεροπορία Στρατού πιο ορθά) διαθέτει 7 τύπους ελικοπτέρων σε 10 υποτύπους, για να εκπληρώσει την απαίτηση των βασικών 5 ρόλων που περιγράψαμε παραπάνω.

Πολεμικό Ναυτικό

ΑΒ-212 ως ανθυποβρυχιακό: Επτά που υπηρετούν αλλά πλέον και αυτά με ανάγκη σταδιακής απόσυρσης.

S70B Aegean Hawk ως ανθυποβρυχιακό: Το βασικό του τύπου με συνολικά 11, σε δύο υποτύπους.

Allouete III ως εκπαιδευτικό: Δύο παλαιά.

Συνολικά 3 τύποι (4 υποτύποι) για 2 ρόλους, ενώ έχει γίνει παραγγελία 7 νέων ανθυποβρυχιακών UH-60R ως τρίτος υποτύπος της οικογενείας UH-60.

Πολεμική Αεροπορία

AS 332C1 Super Puma ως έρευνας και διάσωσης αλλά και μεταφορικό: Συνολικά 10, ως SAR και CSAR, αλλά εκτελούν κάθε τύπου αποστολές.

ΑΒ-205 ως μέσο μεταφορικό: Έντεκα παλαιά με τα γνωστά ζητήματα περιορισμένων ικανοτήτων.

ΑΒ-212 ως VIP: 4 τα οποία χρησιμοποιούνται ακόμη.

Augusta A-109 ως μεταφοράς ασθενών: Για το ΕΚΑΒ, σε δύο υποτύπους, 5 σε αριθμό.

Συνολικά 4 τύποι αεροσκαφών (6 υποτύποι), για 2 ρόλους: Έρευνας-Διάσωσης και μεταφορών κάθε τύπου.

Λιμενικό Σώμα-Ακτοφυλακή

AS365 N3 Aegean σε ρόλο επιτήρησης: Με προβλήματα διαθεσιμότητας, έχουν χρησιμοποιηθεί για μεταφορά ασθενών κλπ. Συνολικά 6. Ένας τύπος για ένα ρόλο.

Πυροσβεστικό Σώμα

AS 332C1 Super Puma ως μέσο μεταφορικό-πυροσβεστικό: Δύο, επίσης υπηρετώντας σε πολλαπλούς ρόλους.

BK-117 ως ελαφρύ επιτήρησης και πυρόσβεσης: Τρία σε διάφορους ρόλους και χρήσεις.

Συνολικά 2 τύποι για ένα ρόλο, αυτόν της πυρόσβεσης.

Ελληνική Αστυνομία

ΒΟ-105 ως ελαφρύ επιτήρησης-ειδικών επιχειρήσεων: Συνολικά 3.

ΕC-135 ως ελαφρύ επιτήρησης-ειδικών επιχειρήσεων: Δύο.

Συνολικά 2 τύποι για τον ίδιο ρόλο.

Να διευκρινίσουμε εδώ γιατί αναφέρουμε μαζί τα ελικόπτερα των Ενόπλων Δυνάμεων με εκείνα των Σωμάτων Ασφαλείας και του Λιμενικού. Για τον υπογράφοντα αυτό είναι προφανές, καθώς η χώρα μας είναι πολύ μικρή για να τηρούνται παράλληλες προμήθειες των δύο αυτών δομών, που όλοι γνωρίζουμε πως σε περίοδο πολεμικής κρίσης θα συνεργαστούν στο μέγιστο βαθμό. Έτσι για την Ελλάδα είναι απλώς πολυτέλεια η Αστυνομία ή η Πυροσβεστική και το Λιμενικό να αγοράζουν ελικόπτερα τα οποία δεν θα συμβαδίζουν με τις στρατιωτικές μας ανάγκες και δεν θα προβλέπεται πως θα εντάσσονται αυτόματα στις Ένοπλες Δυνάμεις όταν αυτό απαιτηθεί.

Αν καταφέρει κανείς να αθροίσει όλα τα παραπάνω διαπιστώνει ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις μας, μαζί με το Λιμενικό, την Αστυνομία και την Πυροσβεστική, προσπαθούν να συντηρήσουν και να κρατήσουν λειτουργικά κάπου 300 ελικόπτερα μοιρασμένα σε 16 διαφορετικούς τύπους (με 22 υποτύπους τουλάχιστον). Πόσοι ρόλοι εξυπηρετούνται από όλα αυτά; Μέσο μεταφορικό, βαρύ μεταφορικό, επιθετικό, αναγνώρισης, εκπαιδευτικό (οι 5 βασικοί) και στη συνέχεια έχουμε επιτήρησης (Πυροσβεστική-Αστυνομία-Λιμενικό) διάσωσης (Πολεμική Αεροπορία) ανθυποβρυχιακό (Πολεμικό Ναυτικό) πυρόσβεσης (Πυροσβεστική) μεταφοράς VIP (Πολεμική Αεροπορία). Όμως όλοι οι τελευταίοι όπως είπαμε θα μπορούσαν να καλυφθούν από παραλλαγές των ρόλων «μέσο μεταφορικό» και «αναγνώρισης».

Για να δώσουμε εδώ ένα πρακτικό παράδειγμα. Στις ΗΠΑ η οικογένεια των ελικοπτέρων UH-60 χρησιμοποιείται για μεταφορικό, ειδικών επιχειρήσεων (μέχρι και παραλλαγή stealth υπάρχει), ανθυποβρυχιακό, έρευνας-διάσωσης (και μάχης), ως μεταφοράς ασθενών, επιτήρησης, σε ξηρά και θάλασσα ενώ βέβαια και ως πολιτικό αεροσκάφος είναι μεταφορών γενικής φύσης και επιβατών, ασθενοφόρο, πυροσβεστικό, αστυνομικό, ειδικών ρόλων σε διάφορες εταιρίες π.χ. ηλεκτρικής ενέργειας ή εξόρυξης υδρογονανθράκων. Αντίστοιχα το Super Puma, ευρωπαϊκής κατασκευής, υπηρετεί ως μεταφορικό, ανθυποβρυχιακό, έρευνας και διάσωσης, VIP, μεταφοράς ασθενών και βέβαια ως πολιτικό μεταφορικό.

Η ελληνική γκάμα πολεμικών ελικοπτέρων δεν σταματά μόνο στον απαράδεκτα μεγάλο αριθμό τύπων και υποτύπων. Υπάρχουν και πολλές πτυχές στην ανάπτυξη της. Έχουμε αρχικά το φαινόμενο του «αρχοντοχωριατισμού», με πιο φανερό παράδειγμα την προμήθεια των μέσων μεταφορικών ελικοπτέρων NH-90. Ενώ λοιπόν οι ανάγκες του Στρατού Ξηράς καλύπτονταν (και συνεχίζουν) από τον «ήρωα του Βιετνάμ» UH-1, το 2003 η απόφαση για αγορά νέων μέσων μεταφορικών ελικοπτέρων κατευθύνεται στην προμήθεια 20 NH-90, ότι δηλαδή πιο σύγχρονο υπήρχε τότε στο ευρωπαϊκό οπλοστάσιο. Η απόφαση όχι μόνο ήταν υπερβολική καθώς πηγαίναμε από το «αρχαίο» στο «υπερμοντέρνο» σε ένα τεράστιο άλμα χωρίς ενδιάμεσο στάδιο, αλλά και υψηλού κόστους και ρίσκου. Μιας και το ΝΗ-90 ήταν ιδιαίτερα ακριβό και μη γνωστό (ήταν ακόμη σε στάδιο δοκιμών). Την ίδια εποχή η χώρα μας ήδη είχε προμηθευθεί Super Puma για την Πολεμική Αεροπορία, ένα αξιόλογο και δοκιμασμένο ελικόπτερο. Η συνέχεια είναι γνωστή, η «αρχοντοχωριάτικη» αυτή επιλογή μας έγινε ένα ατελείωτο γαϊτανάκι αναθεώρησης συμβάσεων, διαρκών αυξήσεων κόστους, άρνησης παραλαβής, χαμηλής διαθεσιμότητας, διώξεων, καταγγελιών για διαφθορά, που ακόμη και σήμερα, δεν έχει λήξει ενώ δεν έχουμε καν παραλάβει το σύνολο της παραγγελίας.

(συνεχίζεται…)