ΑΡΘΡΟ

Τοῦ Δημητρίου Ἰ.Τσιανικλίδη

Δρος Θ. – Νομικοῦ

 

 

Ἀπό την Ἱερά Μητρόπολη Δράμας κυκλοφόρησε, ὅπως κάθε χρόνο μέ πλούσια ὕλη ἱστορικοῦ περιεχομένου, τό νέο ἐγκόλπιο ἡμερολόγιο για τό σωτήριο ἔτος 2019. Πρόκειται για μιά καλαίσθητη ἔκδοση διαστάσεων 13 cm X 9 cm, πού ἀριθμεῖ 87 σελίδες και ἐκτυπώθηκε σέ τεραχρωμία τον Αὔγουστο τοῦ σωτηρίου ἔτους 2018 ἀπό τον ἐκδοτικό οἶκο «ΜΕΛΙΣΣΑ». Tό ἐξώφυλλο το ὁποῖο φέρει τον τίτλο: «ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΡΑΜΑΣ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2019», κοσμεῖται ἀπό τήν θαυματουργή εἰκόνα τῶν 172 ὁσιομαρτύρων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Εἰκοσιφοινίσσης, ἐνῶ στο ὀπισθόφυλλο δημοσιεύεται τό λογότυπο τοῦ μητροπολίτη Δράμας κ. Παύλου

Το ἡμερολόγιο, το ὁποῖο ἐκδίδεται γιά δέκατη τρίτη χρονιά, ἄρχεται με τον ὡς ἄνω τίτλο και εἶναι ἀφιερωμένο «εἰς τούς Ἐθνομάρτυρας Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως » (σ. 1). Ἀκολουθοῦν, στή συνέχεια ἡ φωτογραφία τῆς Α.Θ.Π. τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου (σ. 2), καθώς καί ὁ ὑπότιτλος: «Τί ἐστί Πατριάρχης;», με τό σύντομο ἀπόσπασμα ἀπό τό νομικό βιβλίο: «Ἐπαναγωγή»τοῦ Βασιλείου Μακεδόνος καί Λέοντος Σοφοῦ (σ. 3). Ἀκολούθως, ἕπονται ἡ φωτογραφία τοῦ σεπτοῦ μας ποιμενάρχη κ. Παύλου με τά διάσημα τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων (σ. 4), καθώς και οἱ πατρικές εὐχές καί ἡ εὐλογία του για τό νέο ἔτος 2019 (σ. 5).

Ἀξιόλογο ἐνδιαφέρον παρουσιάζει στή συνέχεια, ὁ εὐσύνοπτος καί μεστός «Πρόλογος»(σσ. 6-7) τοῦ Σεβ. ποιμενάρχη μας κ. Παύλου, ὁ ὁποῖος ἀρχικά κατατοπίζει για τό περιεχόμενο τοῦ ἡμερολογίου τον ἀναγνώστη με τά κάτωθι λόγια: «Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Δράμας με την ἔκδοση τοῦ ἐφετεινοῦ ἡμερολογίου ἀποδίδει τον ὀφειλόμενο σεβασμό, τήν τιμή και το ἀμαράντινο στεφάνι τῆς δόξας στούς κληρικούς της, πού πιστοί ἄχρι θανάτου στο ἱερό τους καθῆκον ἐφάρμοσαν κατά γράμμα τήν προτροπή τοῦ Κυρίου προς τούς μαθητές Του – Ὁ Ποιμήν ὁ καλός την ψυχήν αὐτοῦ τιθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων – (Ἰω. 10,11). Σέ χρόνια δίσεκτα, πού τό βαθύ σκοτάδι τῆς Ὀθωμανοκρατίας και ἀργότερα τῆς Βουλγαρικῆς τρομοκρατίας κάλυπτε τήν περιοχή μας, ὁ ἱερός κλῆρος κράτησε το ἱλαρό φῶς τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ και τῆς Ἑλληνικότητος τοῦ αἱματόβρεκτου τόπου μας ἄσβεστο». Ἀναφέρει, ἀκόμη, στόν πρόλογό του ὁ κ. Παῦλος τά ἑξῆς: «Για να μήν ξεθωριάσει ἡ μνήμη τους, εὐλαβικά τούς ἐπεναφέρουμε στό προσκήνιο τῆς ἱστορίας. Δυστυχῶς, στόν τόπο μας ξεχνοῦμε πολύ γρήγορα, με ἀποτέλεσμα ἡ ἀχαριστία καί ἡ ἀγνωμοσύνη τῶν κατά καιρούς κρατούντων να εἶναι ἔκδηλη προς τήν τροφό τοῦ Γένους μας, την Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, και τον ἱερό κλῆρο της. Ξεχνοῦμε ὅτι μέσα στούς κατανυκτικούς μεταβυζαντινούς κυρίως ναούς οἱ κληρικοί μας διέσωσαν τον Ἑλληνισμό – τη γλῶσσα του, την ἱστορία του, τήν ταυτότητά του. Δεν ἄφησαν νά μαράνει ὁ πάγος τῆς Ὀθωμανικῆς και τῆς Βουλγαρικῆς σκλαβιᾶς τόν πόθο τῆς ἐλευθερίας. Εἰδικά στήν περιοχή μας δεν κάμφθηκαν ἀπό τίς ἀπειλές τῶν ἄκαπνων κατακτητῶν κατά την τρίτη ἐπιδρομή τους (1941-1944), και ἐξακολούθησαν να ἱερουργοῦν ἑλληνιστί, ὅπως ἄλλωστε καί κατά τίς προηγούμενες κατοχές ἔπραξαν, συνεχίζοντας ἀπτόητοι το ἔργο τῆς ἐμψυχώσεως τῶν Ἑλλήνων». Τέλος, ὁ κ. Παῦλος κλείνει τόν παρόντα πρόλογό του με τούς παρακάτω παραινετικούς καί συμβουλευτικούς λόγους: «Ὅσοι ἀπό τούς ταγούς τοῦ Ἔθνους μας λησμονοῦν τά παραπάνω ἤ -τό χειρότερο- ἐπιχειροῦν να τά διαγράψουν ἀπό τή συλλογική μας μνήμη, διαπράττουν ὕβρη. Ἡ ἱστορία ὅμως τοῦ τόπου αὐτοῦ ἐκδικεῖται αὐτούς πού δεν τή σέβονται. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ κλυδωνίζεται ἀλλά δέν καταποντίζεται. Καταποντίζονται οἱ διῶκτες της και οἱ παραχαράκτες τῆς ἱστορίας τοῦ Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων».

Ἀκολούθως, δημοσιεύεται το ἑορτολόγιο πού ἀναφέρεται στούς 12 μῆνες τοῦ ἔτους 2019 και με ἔγχρωμη και ἔντονη γραφή ἐκτυπώνονται οἱ μνῆμες τῶν Δεσποτικῶν και Θεομητορικῶν ἑορτῶν, καθώς και τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων, ἐνῶ στην ἀπέναντι σελίδα ἀπό τά μηνολόγια καταγράφονται τά ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν. Κάτω ἀπό τά ἀναγνώσματα παρουσιάζονται οἱ ἑορτάζοντες ἱεροί ναοί τῆς Μητρόπολης (σσ. 10-33).

Στή συνέχεια, ὑπάρχει πολυσέλιδο εὐσύνοπτο ἱστορικό ἀφιέρωμα ἐνημερωτικοῦ χαρακτῆρα (σσ. 34-73) πού ἀφορᾶ τους «Ἐθνομάρτυρες Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δράμας» από τόν 16ο ἕως και ἀρχές τοῦ 20οαἰῶνα, μέ τούς κάτωθι ὑπότιτλους: «Τουρκοκρατία 16ος αἰώνας», «Μακεδονικός Ἀγώνας (1904-1908)», «ΕΠΙΣΤΟΛΗ -Μητροπολίτου Δράμας Χρυσοστόμου προς τον Οἰκουμενικό Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ’», « Α’ Βουλγαρική κατοχή (1912-1913)», «Β’ Βουλγαρική Κατοχή (1916-1918)», «Γ’ Βουλγαρική Κατοχή (1941-1944)», «Πηγές». Στή συνέχεια, μνημονεύεται συνοπτικά ἡ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ», ἡ ὁποία περιλαμβάνει βιογραφικά στοιχεία τοῦ Σεβασμιωτάτου, τά ἐκκλησιαστικά συμβούλια, τίς διοικητικές ὑπηρεσίες, τίς ἱερές μονές, τήν πνευματική καί φιλανθρωπική διακονία, τίς τοπικές ἑορτές, τά ἱερά λείψανα, καθώς και την ἐκκλησιαστική τέχνη (σσ. 74-80). Ἀκολούθως, ἕπεται τό τρισέλιδο ἐνημερωτικό γιά τίς περιόδους καί τίς ἡμέρες τῶν «νηστειῶν καί καταλύσεων» τῆς Ἐκκλησίας μας, καθώς και τά χρονικά διαστήματα τελέσεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου (σσ. 81-83). Τέλος, το ἡμερολόγιο κλείνει με το ἐτήσιο «ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ» (σσ. 84-85), με τόν τηλεφωνικό κατάλογο τῶν δημοσίων ὑπηρεσιῶν καί φορέων τῆς Δράμας (σ. 86), καθώς και με τό μονοσέλιδο χῶρο γιά προσωπικά τηλέφωνα (σ. 87).

Τό παρόν ἡμερολόγιο με την ἄριστη τυποτεχνική του ἐμφάνιση διανθίζεται, ἀκόμη, με το ἀπαραίτητο ἀσπρόμαυρο φωτογραφικό ὑλικό, πού φωτίζει ἄγνωστες πτυχές μιᾶς ἀπό τίς μελανότερες περιόδους τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. Στόν παρόντα βαρυσήμαντο πρόλογό του μέ πολλούς ἀποδέκτεςὁ κ. Παῦλος κρούει τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου για το Ἔθνος και τή Χώρα μας καί παράλληλα, καλεῖ τον εὐσεβή λαό, σέ συναγερμό λατρείας και προσευχῆς, ἀλλά και πνευματικῆς και ἐθνικῆς ἀφύπνισης και ἐγρήγορσης. Ἀπευθύνει, ἀκόμη, πρόσκληση ἐπιστροφῆς στίς πατρώες ρίζες και στήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, διότι μακράν αὐτῆς δεν ὑπάρχει λύτρωση καί σωτηρία. Εἰδικότερα, ὁ κ. Παῦλος, με μια ἐπιγραμματική ἀναδρομή στήν μακραίωνη ἱστορική πορεία τοῦ ἑλληνικοῦ Ἔθνους ὑπογραμμίζει την ἀνεκτίμητη συνεισφορά τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου στην ἐπιβίωση τοῦ Γένους, παραμένοντας προσηλωμένος στίς πανανθρώπινες ἰδέες και ἀξίες, στην ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη και στήν περήφανη καταγωγή του, πού θυσιάστηκε στόν βωμό τοῦ κοινοῦ ἐθνικοῦ σκοποῦ. Τό μαρτύριο καί ἡ θυσία του δεν ἦταν παρά το ἐπισφράγισμα τῆς ἀνεκτίμητης προσφορᾶς τῆς Ἐθναρχούσης Ἐκκλησίας. Στή συνέχεια, ὁ προλογίσας τοῦ παρόντος ἡμερολογίου κ. Παῦλος, ἐπικαλεῖται την παθογένεια τῆς ἑλληνικῆ φυλῆς, την εὐάλωτη μνήμη, την ἀχαριστία και την ἀγνωμοσύνη, γνωρίσματα τῶν ἑκάστοτε «κατά καιρούς κρατούντων» τῆς Πατρίδας μας. Ἀπαντᾶ, ἀκόμη, στους ἡγέτες τῆς Χώρας μας, ὅτι στά δύσκολα χρόνια τῆς δουλείας, ἡ Ἐκκλησία ὡς κιβωτός σωτηρίας διέσωσε το Ἔθνος. Αὐτή καλλιέργησε τίς διαχρονικές ἀξίες, τίς ἀρχές και τά ἰδεώδη τοῦ Γένους μας, μέσα στά μοναστήρια, στό κρυφό Σχολειό. Στο Σχολειό τοῦ μπαρουτοκαπνισμένου καλόγερου, κάτω ἀπό τό τρεμάμενο φῶς τῆς κανδήλας τῆς Παναγιᾶς μας, ἐκεῖ μάθαιναν τά ἑλληνόπουλα γραφή και ἀνάγνωση και ἄκουγαν για την ἀνδρεία τοῦ Λεωνίδα στίς Θερμοπύλες και για τήν θυσία τοῦ τελευταίου βυζαντινοῦ αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Ἐκεῖ κτυποῦσε ἡ καρδιά τοῦ ἑλληνισμοῦ και ὁλοκλήρου τοῦ Γένους. Ἐκεῖ ἄναψε ἡ σπίθα τῆς Λευθεριᾶς. Ὑπενθυμίζει, παράλληλα, στο φιλόχριστο ποίμνιο τῆς Ἀρχιερατικῆς του Περιφέρειας ὅτι ἡ καθόλα πατριωτική στάση τῶν κληρικῶν τῆς δραμινῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποίοι ἀντιμετώπισαν μέ θάρρος, τόλμη καί ψυχραιμία το ἐπερχόμενο καί προδιαγεγραμμένο τέλος τους, θα ἀποτελοῦν τούς πυλώνες τῆς ἐθνικῆς μας ὑπόστασης, τῆς ὑπερηφάνειας και τῆς ἐθνικῆς ἀξιοπρέπειας. Οἱ κληρικοί αὐτοί ἦταν τά ἀρχέτυπα, τά πρότυπα πού ἐπηρέασαν καί σφράγισαν την ἐθνική πορεία τοῦ λαοῦ μας. Κλείνοντας τόν πρόλογό του ὁ κ. Παῦλος ὑπενθυμίζει στους ἰθύνοντες τοῦ Κράτους μας τά ὀδυνηρά και ὀλέθρια ἀποτελέσματα, για ὅσους βρέθηκαν ἀπέναντι στην Ἐκκλησία και στην ἑλληνική ἱστορία. Για ὅσους ὑπῆρξαν ἐχθροί τῆς Ἐκκλησίας καί διαστρεβλωτές τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. Σέ μια ἐποχή πού χαρακτηρίζεται ἀπό κρίση θεσμῶν και ἀξιῶν, ἀξίζει να μνημονέυσουμε τούς λόγους τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου για τούς πολέμιους τῆς Ἐκκλησίας: «Τοιοῦτον ἔχει μέγεθος ἡ Ἐκκλησία πολεμουμένη, νικᾷ ἐπιβουλευομένη, περιγίνεται ὑβριζομένη λαμπροτέρα καθίσταται, δέχεται τραύματα και οὐ καταπίπτει, ὑπό τῶν ἑλκῶν κλυδωνίζεται ἀλλ’ οὐ καταποντίζεται, χειμάζεται ἀλλά ναυάγιον οὐχ ὑπομένει, παλαίει, ἀλλ’ οὐχ ἡττᾶται πυκτεύει, ἀλλ’ οὐ νικᾶται. Δηλαδή «Τέτοιο μεγαλεῖο ἔχει ἡ Ἐκκλησία. Ὅταν την πολεμοῦν, νικάει, ὅταν την ἐπιβουλεύονται, θριαμβεύει, ὅταν τή βρίζουν, γίνεται λαμπρότερη, δέχεται τραύματα και δέν πέφτει ἀπό τίς πληγές, κλυδωνίζεται, ἀλλά δέν καταποντίζεται, δοκιμάζεται ἀπό τρικυμίες, ἀλλά δέν παθαίνει ναυάγιο, παλεύει, ἀλλά μένει ἀήττητη, ἀγωνίζεται, ἀλλά δέ νικιέται». (Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ΕΡΓΑ 33, ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΕΥΤΡΟΠΙΟΝ, ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ -ΕΠΕ-, ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ», ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1985, σ. 110, στίχ. 5-15).

Συγχαίρουμε τον σεπτότατο ποιμενάρχη μας κ. Παῦλο, γιατί μέ πάγια ἐθνική συνείδηση βρίσκεται σε ἐγρήγορση, τόσο σέ θεωρητικό πεδίο, με τό θεολογικό του λόγο και τήν πατριωτική του παρουσία, ὅσο και στό πρακτικό πεδίο με την ἐθελοντική του συμμετοχή στο χῶρο τῆς καθημερινότητας, ἀγγίζοντας τόν παλμό τῆς ἱστορικῆς στιγμῆς προασπιζόμενος το ἐθνικό φρόνημα τοῦ δραμινοῦ λαοῦ, μέ τίς ἑλληνορθόδοξες ἰδέες του, τον ἑλληνισμό και τήν ρωμιοσύνη. Ἀξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον φιλομόναχο και ἀσκητικό μητροπολίτη μας κ. Παῦλο για την ἀξιέπαινη πρωτοβουλία του να ἀναδείξει τίς σεπτές μορφές καί τούς ἱερούς ἀγῶνες τῶν ἐνδόξων κληρικῶν μας, γιατί ἑλληνισμός καί ρωμιοσύνη, ἱδιαιώνιες αὐτές ἐθνικές ἀξίες εἶναι ἀδιαπραγμάτευτες για τόν κ. Παῦλο. Εἶναι αὐτές πού ἔδωσαν ἐλπίδα στα μαῦρα καί δίσεκτα χρόνια τῆς σκλαβιᾶς στόν δοκιμαζόμενο λαό τῆς περιοχῆς μας καί κράτησαν ἄσβεστη την ἐθνική αὐτοσυνειδησία του. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Δράμας ὡς θεματοφύλακας τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης καί συνεχιστής τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας, με τό παρόν ἡμερολόγιο, ἀφ’ ἑνός μέν προσφέρει στοιχεῖα ἀπό την ἱστορία τοῦ ἑλληνικοῦ Ἔθνους και εἶναι χρήσιμο γιά κάθε φιλίστορα και γιά κάθε ἐνδιαφερόμενο μελετητή και ἀφετέρου δε εἶναι ἕνας σύγχρονος ἡμεροδείκτης, πρακτικός, ἀξιόλογος και ὠφέλιμος γιά κάθε ἀναγνώστη πού μπορεῖ να το προμηθευθεῖ ἀπό το βιβλιοπωλεῖο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.