Νέος ήμουν και γέρασα όταν από το 1974 διορίσθηκε Νομάρχης Δράμας ο Ανέστης Νικολαΐδης (1974 – 1981), ο οποίος στα χρόνια της θητείας του δημιούργησε ένα τεράστιο τουριστικό – πολιτιστικό έργο, μερικά από αυτά είχαν ήδη ξεκινήσει (Φαλακρό – Κορύλοβος).

Από τότε λοιπόν άρχισε να συζητείται στην Δράμα η τουριστική ανάπτυξη.

Ο Νικολαΐδης δημιούργησε στην Δράμα το Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού, το μεγαλύτερο τουριστικό έργο στον Νομό μας, την αξιοποίηση του Κορύλοβου, έφερε Γάλλους σπηλαιολόγους, οι οποίοι μπήκαν από το συφών του και ανακάλυψαν το σπήλαιο, οπότε άνοιξε την πλαϊνή είσοδο στην οποία βρέθηκαν οι χαυλιόδοντες και άλλα παλαιοντολογικά ευρήματα, άσχετα εάν στην μαρμάρινη πλάκα που αναρτήθηκε στην είσοδο δεν αναγράφεται το όνομα του.

Δημιούργησε ένα κτίσμα στα Θερμιά για λουόμενους με πισίνες ανδρών – γυναικών, αποδυτήρια, γραφεία, χώρους προσωπικού, χώρους υποδοχής, το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ καταστράφηκε από τον χρόνο και λεηλατήθηκε από τους ανθρώπους.

Έκανε την επέκταση του Δημοτικού κήπου μέχρι τον θερινό κινηματογράφο, το κτίριο του Λυκείου Ελληνίδων, την κάλυψη του ξεροχειμάρου Καλιφύτου βόρεια του Διοικητηρίου και αθλητικά έργα όπως το κολυμβητήριο, το κλειστό γυμναστήριο, το ταρτάν και το γκαζόν στο εθνικό στάδιο, την βιομηχανική περιοχή, τον κόμβο της ταξιαρχίας, ίσως και να ξέχασα κάποιο.

Από την περίοδο εκείνη στην λέξη τουρισμός προστέθηκε και ο εναλλακτικός. Επομένως στην Δράμα θα μιλάμε μόνο γι’ αυτό, που είναι συμπληρωματική μορφή του θαλάσσιου καλοκαιρινού τουρισμού.

Χαρακτηρίζει διάφορες μορφές όπως θρησκευτικός, αθλητικός, θεραπευτικός, πεζοπορικός και άλλες μορφές, απευθύνεται όμως σε μικρό αριθμό ατόμων, δίνοντας όμως μια κίνηση και διαφήμιση σε κάθε τόπο, χωρίς βέβαια να αλλάζουν την οικονομία του.

Τα τελευταία 30-40 χρόνια έγινε πολύς λόγος για τουριστική ανάπτυξη, τυπώθηκαν έντυπα, γέμισαν φωτογραφίες μεγάλων διαστάσεων οι δημόσιοι χώροι, ξοδεύτηκαν χρήματα σε εκθέσεις εξωτερικού μέχρι και στο Ομάν μοιράστηκαν διαφημιστικά του Φαλακρού, ακούσαμε από άσχετους για το Φαλακρό το βουνό των τεσσάρων εποχών.

Όταν μοιράστηκαν έντυπα προβολής του νομού μας, προφανώς δεν γνώριζαν οι παράγοντες ότι οι χώρες τους έχουν αξιοποιήσει πολύ καλύτερα τους δικούς τους όμοιους χώρους. Επομένως μιλάμε για θεωρητικό φωτογραφικό τουρισμό.

Η μόνη αξιόλογη προσπάθεια που έγινε ήταν η έκδοση ενός οδηγού με τίτλο «Παρανέστια Γη», την οποία εξέδωσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση με την επιμέλεια δύο

δασολόγων και αναφέρεται στα μονοπάτια, τους καταρράκτες, τα γεφύρια και τους δασικούς δρόμους με τα χωριά, με την οποία μπορούσε κάποιος μόνος του χωρίς να χαθεί, να επισκεφθεί την περιοχή.

Με αφορμή λοιπόν την σύσταση της πενταμελούς επιτροπής, η οποία θα ασχοληθεί με τον τουρισμό στον Νομό μας, θέλω να κάνω μερικές επισημάνσεις.

Πρακτικά υπάρχουν δύο μορφές τουρισμού.

Η μία είναι ο διερχόμενος τουρισμός στον οποίο ο επισκέπτης, δεν είναι τουρίστας, επισκεπτόμενος τα σπήλαια Αγγίτη και Αλιστράτης, μπορεί να συνδυάσει μια ολιγόωρη παραμονή στην πόλη μας επισκεπτόμενος τα νερά της Αγίας Βαρβάρας ή το Μουσείο, γιατί δεν έχει κανένα λόγο να επισκεφθεί την Δράμα.

Δεν αναφέρομαι στον Δημοτικό Κήπο γιατί αυτός θυσιάζεται έντεκα μήνες τον χρόνο για έναν μήνα στην Ονειρούπολη. Η βιτρίνα της πόλης μας στην οποία εδώ και πάρα πολλά χρόνια δεν μπόρεσε να δημιουργηθεί μία σύγχρονη παιδική χαρά.

Η άλλη μορφή είναι ο εναλλακτικός τουρισμός.

Το χιονοδρομικό μας κέντρο προσελκύει λίγο κόσμο, αλλά έτσι όπως κατάντησε όλοι έρχονται και φεύγουν.

Ένα χιονοδρομικό με τρία lift, με το μεγαλύτερο 700μ. δεν μαζεύει κόσμο.

Στον Νομό μας δεν έχουμε ποτάμια για ράφτινγκ ή καγιάκ, εκτός από τον ποταμό Αγγίτη όπου μια ομάδα ασκεί δραστηριότητα και τον ποταμό Νέστο στους Τοξότες, αλλά και δύο χώροι δεν ανήκουν στον Νομό μας.

Ακόμη και ο καταρράκτης του Λειβαδίτη παρότι ανήκει στον Νομό της Δράμας με το όνομα Καταρράκτης Τραχωνίου, τον εκμεταλλεύεται η Ξάνθη, η οποία του έδωσε και το όνομα του παρακείμενου χωριού. Βράχια για αναρρίχηση έχουμε στο Φαλακρό, αλλά αυτά απευθύνονται σε πολύ έμπειρους ορειβάτες, οι οποίοι ανεβαίνουν και κατεβαίνουν χωρίς να τους βλέπει κανείς, εξ’ άλλου αυτοί μένουν σε σκηνές.

Έχουμε την περιοχή του Παρανεστίου στην οποία μπορούν να αναπτυχθούν δράσεις.

Να επισημανθούν οι περιοχές με ενδιαφέρον (καταρράκτες, γεφύρια, βάθρες για κολύμπι) να ανοίξουν μονοπάτια, να τοποθετηθούν πινακίδες κατεύθυνσης και ωρών πορείας, να γίνουν χώροι στάθμευσης, να τυπωθεί και ένας οδηγός με λεπτομέρειες, ώστε ο επισκέπτης από μόνος του να μπορεί να επισκεφθεί την περιοχή, όπως στους δρόμους του νερού στην Καβάλα, στην σπηλιά της Βοσκόβρυσης στην Μεσορόπη Παγγαίου, στο παραποτάμιο μονοπάτι του Νέστου και στο παραποτάμιο μονοπάτι του Αγγίτη από την Συμβολή και στα κατεστραμμένα εγκαταλειμμένα 3-4 μονοπάτια του Φαλακρού από τους Πύργους του Δήμου Προσοτσάνης, χώροι οι οποίοι αξιοποιήθηκαν με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όλα αυτά μας δίνουν μια θεωρητική τουριστική αξία γιατί όταν δεν έχεις τουλάχιστον μια διανυκτέρευση στην πόλη όλα είναι δώρον άδωρον.

Δεν έχεις ούτε κατανάλωση στην αγορά ούτε στην διατροφή.

Μπορεί όμως αναπτύσσοντας κάποιους τομείς και ενισχύοντας ορισμένα σωματεία τα οποία με τις οργανώσεις τους να αναπτύξουν δραστηριότητα με αγωνιστικά προγράμματα 2-3 ημερών να έχουμε κάποια οφέλη. Οι αγώνες αεραθλημάτων στον Κορύλοβο, το σκάκι κα μπριζ, αγώνες αυτοκινήτων κ.α. είναι για σκέψη σε συνεργασία με τα σωματεία τα οποία τα καλλιεργούν. Τα οινοποιεία μπορούν να φέρουν κόσμο με προσφορά δωρεάν γευμάτων και γευσιγνωσίας κρασιών, με επιδοτήσεις σε συνεργασία με τουριστικά πρακτορεία άλλων Νομών.

Ένας τόπος όμως που μπορεί να γίνει προορισμός είναι ο Βώλακας.

Έχει υποδομές διαμονής και διατροφής, θέλει όμως πολλά ακόμη να γίνουν.

Έχει επισκεψιμότητα προετοιμασίας ποδοσφαιρικών ομάδων χαμηλής κατηγορίας με μικρές οικονομικές δυνατότητες.

Είχε επισκέπτες χιονοδρόμους παλαιότερα όταν το Φαλακρό θεωρούνταν το δεύτερο καλύτερο στην Ελλάδα χιονοδρομικό κέντρο. Μπορεί όμως να γίνει προορισμός εφόσον αλλάζει όψη, όπως το Μέτσοβο όταν το ίδρυμα Τοσίτσα τους έδωσε ξυλεία για επένδυση των σπιτιών του και οι κάτοικοι έβαλαν την δουλειά.

Να δημιουργήσει μια θηραματική ζώνη όπως στον Νομό Σερρών, να οργανώνει κάθε χρόνο ένα φεστιβάλ χορωδιών ηλικιωμένων γυναικών, να κάνει μια πίστα μοτοκρός για προπονήσεις και αγώνες και διάφορα άλλα. Να παραχωρήσει μια οικοπεδική έκταση με απλές υποδομές (ρεύμα, δρόμο πρόσβασης) σε ενδιαφερόμενους, προκειμένου να χτίσουν μια δεύτερη παραθεριστική κατοικία. Ακόμη και οι εξορύξεις μαρμάρων μπορεί να γίνει αξιοθέατο όπως στην Carrara της Ιταλίας.

Η εμπειρία μου τα τελευταία 60 χρόνια μου δίνει το δικαίωμα να δημοσιοποιήσω τις σκέψεις μου, προσφέροντας το ελάχιστο στην όποια προσπάθεια γίνεται.

Αρχή για την ανάπτυξη είναι πάντα η θεωρία, τι έχουμε να πουλήσουμε, σε ποιους θα το πουλήσουμε και με πιο τρόπο θα το πουλήσουμε.

Τελειώνοντας να σημειώσω ότι βλέπω με πολύ συμπάθεια όλες τις προσπάθειες που γίνονται, προβληματίζομαι όμως με τι θα ασχοληθεί η επιτροπή για να δημιουργήσει και να αναπτύξει τον τουρισμό στον Νομό μας.

 

Ευχαριστώ για την φιλοξενία

ΘΕΜΗΣ ΚΑΝΑΡΑΣ