ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΔΡΑΜΑΣ

 

 

  • «Η ανάγνωση είναι η μόνη ηδονή που μένει ατιμώρητη, είναι μόνο κέρδος»

 

 

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΙΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ

 

 

Εκδήλωση για τα 50 χρόνια των Εκδόσεων Καστανιώτη πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Κυριακής 2 Δεκεμβρίου 2018, στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας, με τη συμμετοχή των συγγραφέων κ. Ζυράννας Ζατέλη, κ. Ιωάννας Μπουραζοπούλου και κ. Θανάση Νιάρχου, της Προέδρου της Διοικητής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη κ. Ειρήνης Γερουλάνου και του εκδότη κ. Θανάση Καστανιώτη. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Σύλλογο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Δράμας και το περιοδικό «δίοδος», με τη χορηγία της εταιρείας Raycap. Όπως ανέφερε εισαγωγικά, εκ μέρους των συνδιοργανωτών ο συγγραφέας κ. Βασίλης Τσιαμπούσης, τα παλαιοτέρα χρόνια ήταν σύνηθες φαινόμενο οι ομαδικές επισκέψεις συγγραφέων στην επαρχία και ειδικότερα στη Δράμα, για να παρουσιάσουν τα βιβλία. Και με τον κόσμο, εκείνη την εποχή, να είναι διψασμένος για ελληνική λογοτεχνία, τέτοιου είδους εκδηλώσεις άφηναν το αποτύπωμά τους στην τοπική κοινωνία για χρόνια. Και αυτή τη φιλοδοξία είχε η εκδήλωση της περασμένης Κυριακής.

Μέσα από τις τοποθετήσεις των ομιλητών παρουσιάστηκε η ιστορία των εκδόσεων Καστανιώτη και του ίδιου του εκδότη, αλλά και γενικότερα η ιστορία της βιβλιοπαραγωγής στη χώρα. Μάλιστα, ενώ οι συγγραφείς, αλλά και η Πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη, στάθηκαν κυρίως στις προσωπικές σχέσεις που έχουν αναπτύξει με τον κ. Καστανιώτη, παραθέτοντας προσωπικές εμπειρίες, μαρτυρίες και γλαφυρά περιστατικά, όλα όσα είπαν, όπως επεσήμανε και ο κ. Νιάρχος, σκιαγράφησαν την προσωπικότητα του κ. Καστανιώτη και ευρύτερα το χαρακτήρα του εκδοτικού του οίκου. Δηλαδή, μιλώντας για τον εαυτό τους, ουσιαστικά μίλησαν για τον άλλο.

Όπως ανέφερε η κ. Γερουλάνου, ο κ. Καστανιώτης «πάλεψε και πέτυχε το βιβλίο να ταξιδέψει στις πιο απόμακρες περιοχές της Ελλάδας», ενώ στα γραφεία των Εκδόσεων Καστανιώτη «καμιά ημέρα δεν μοιάζει ποτέ με την προηγούμενη ή με την επόμενη». Ο κ. Νιάρχος, ο οποίος ουσιαστικά συντόνιζε τη συζήτηση με τις παρεμβάσεις – ερωτήσεις του, ανέφερε ότι για τον κ. Καστανιώτη ότι «κάθε βιβλίο είναι προσωπικός του λογαριασμός» και μπορεί να μην έχει διαβάσει όλα τα βιβλία των εκδόσεων, αλλά τα περισσότερα, όμως «και το βιβλίο που δεν έχει διαβάσει ξέρει τι περιέχει». Μιλώντας για τη σχέση που έχει αναπτύξει με τον κ. Καστανιώτη, όντας για δεκαετίες συνεργάτης των εκδόσεων, ο κ. Νιάρχος σημείωσε: «Μας ένωσε η αγάπη για τους άλλους και για τη λογοτεχνία. Και μέσα από τη λογοτεχνία οδηγηθήκαμε να κάνουμε περισσότερους ανθρώπους ευτυχισμένους».

Ο εκδότης κ. Καστανιώτης, λαμβάνοντας το λόγο, μίλησε για τα πρώτα χρόνια του εκδοτικού του οίκου, αναφερόμενος στις αρχικές του εκδόσεις (ένα ανθολόγιο παγκόσμιας ποίησης και ένα βιβλίο του Λόρκα), αλλά και στις μετέπειτα. Ιδιαίτερα για την περίοδο της Μεταπολίτευσης επεσήμανε ότι υπήρξαν τριών ειδών εκρήξεις: Απελευθερώθηκε το βιβλίο, επέστρεψαν διανοούμενοι και συγγραφείς από το εξωτερικό, αλλά και οι ίδιοι οι αναγνώστες ζητούσαν βιβλία. «Όλη η επικράτεια ζούσε στο ρυθμό της ανάγκης της γνώσης», υπογράμμισε.

Στη συνέχεια οι συγγραφείς κ. Μπουραζοπούλου και κ. Ζατέλη μίλησαν για τις προσωπικές τους εμπειρίες με τον κ. Καστανιώτη, εξιστορώντας την αρχική τους επαφή. Κοινή συνισταμένη και των δυο ο σεβασμός με τον οποίον αντιμετωπίστηκαν και από τον εκδότη, αλλά και από το σύνολο του εκδοτικού οργανισμού, αν και πρόκειται για διαφορετικές περιπτώσεις, καθώς η μεν κ. Μπουραζοπούλου έκανε την πρώτη της εμφάνιση στις εκδόσεις Καστανιώτη, ενώ η δε κ. Ζατέλη είχε ήδη εκδώσει βιβλία, όταν ξεκίνησε τη συνεργασία. Η κ. Μπουραζοπούλου ανέφερε ότι η συνάντηση με τον άνθρωπο-οργανισμό Καστανιώτη άλλαξε την οπτική της για τον κόσμο, τονίζοντας ότι «θα ήταν τελείως διαφορετική η ζωή μου, αν δεν είχα τολμήσει να κατέβω τη Ζαλόγγου και να αφήσω ένα χειρόγραφο, άγνωστη μεταξύ αγνώστων». Όπως είπε η σχέση της με τον κ. Καστανιώτη είναι «σχέση εμπιστοσύνης και τρυφερότητας», ενώ πρόσθεσε ότι η συνδρομή του στον πολιτισμό ήταν τεράστια. Για την έναρξη της συνεργασίας της με τις εκδόσεις Καστανιώτη μίλησε και η κ. Ζατέλη, με προξενητή αυτής της σχέσης τον Κωστή Παπαγιώργη. Μάλιστα, στάθηκε στο αίσθημα εμπιστοσύνης, ασφάλειας, αγάπης που νιώθει μέσα στον εκδοτικό οίκο με όλα τα πρόσωπά του.

Μέσα από το διάλογο που αναπτύχθηκε παρουσιάστηκαν με ιδιαίτερα εύγλωττο τρόπο ανέκδοτα περιστατικά, φτάνοντας ακόμη και σε παράθεση ιστοριών με κλέφτες που πιάστηκαν επ’ αυτοφώρω να επιχειρούν να κλέψουν τις εκδόσεις και της ευνοϊκής αντιμετώπισης που έτυχαν από τον κ. Καστανιώτη. Πάντως, ο ίδιος ο εκδότης, απαντώντας σε ερώτηση του κ. Νιάρχου, ο οποίος είναι και τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας «Τα Νέα», για την πιο συγκινητική στιγμή στο διάβα των χρόνων, σημείωσε: «Συγκινούμαι ακόμη περισσότερο με το καινούργιο βιβλίο που έρχεται, που μυρίζει φρέσκο τύπωμα. Κάθε φορά».

 

«Το βιβλίο έχει μέλλον όσο υπάρχουν άνθρωποι»

 

Όσον αφορά το μέλλον του βιβλίου και της βιβλιοπαραγωγής στη χώρα, ο κ. Καστανιώτης, σε δηλώσεις του στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ανέφερε: «Το βιβλίο έχει μέλλον όσο υπάρχουν άνθρωποι. Δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία, χωρίς να διαβάζει. Δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία, χωρίς να βγάζει καινούργιους επιστήμονες, καινούργιους λόγιους, καινούργια μεγάλα στελέχη. Όσοι θα διαβάζουν, θα προκόβουν. Το βιβλίο, λοιπόν, είναι ένα εργαλείο για την προκοπή των ανθρώπων». Για το ίδιο θέμα τοποθετήθηκε και η κ. Ζατέλη, η οποία επεσήμανε: «Ένα καλό βιβλίο πιστεύω ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Να διαβάζουμε, λοιπόν, γιατί οι καιροί είναι πολύ δύσκολοι και τώρα έτι πλέον, από κάθε άλλη εποχή μπορώ να πω, το διάβασμα είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίο». Χαρακτηριστικό είναι και το σλόγκαν που είχε βγει στην πορεία των εκδόσεων, βασισμένο σε μια φράση της κ. Ζατέλη, ότι «η ανάγνωση είναι η μόνη ηδονή που μένει ατιμώρητη, είναι μόνο κέρδος». Για το βιβλίο, στις δηλώσεις της, η κ. Μπουραζοπούλου σημείωσε: «Είναι κάτι που για εμάς και για όλους μας είναι πολύ ζεστό και πολύ όμορφο. Είναι ο γραπτός λόγος, ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούμε συγγραφείς, αναγνώστες, εκδότες, κριτικοί, όλος αυτός ο υπέροχος κόσμος». Τέλος, όσον αφορά το αν η βιβλιοπαραγωγή επηρεάζεται από το διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά βιβλία, ο κ. Καστανιώτης, υπογράμμισε ότι «κανένα μέσο το οποίο μεταδίδει την πληροφορία δεν βλάπτει» και πρόσθεσε: «Στην Αμερική έχει μετρηθεί ότι όποια βιβλία έχουν μεγάλη αποδοχή μέσω των site και των ηλεκτρονικών εκδόσεων, αυτών οι πωλήσεις πολλαπλασιάζονται στο φυσικό βιβλίο. Διότι έτσι μεταδίδεται και η πληροφορία. Όσοι περισσότεροι αναγνώστες διαβάζουν ένα βιβλίο, τόσο περισσότερο συζητιέται ένα βιβλίο».