ΑΡΘΡΟ

Της Σωτηρίας Γιαννακοπούλου

Πτυχιούχου του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ.

 

 

 

 

Το βάρος των ευθυνών, σχετικά με την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων, θα κληθεί να σηκώσει το επόμενο διάστημα ο Αμερικανός Πρόεδρος Joe Biden, με τα περιθώρια να στενεύουν ασφυκτικά, τη στιγμή που η αδρανής στάση του Λευκού Οίκου γεννά πολλά ερωτηματικά.

Ειδικότερα, η συμφωνία που υπεγράφη πριν από ένα χρόνο μεταξύ του πρώην Προέδρου Donald Trump και των Ταλιμπάν περιλαμβάνει δέσμευση των Η.Π.Α. για την αποχώρησή τους από την περιοχή έως την 1η Μαΐου, με αντάλλαγμα οι Ταλιμπάν να διακόψουν τους δεσμούς τους με την Αλ Κάιντα και να τερματίσουν τις επιθέσεις τους κατά των αμερικανικών δυνάμεων. Η συμφωνία αυτή συνεπάγεται την έξοδο 2.500 αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και το τέλος του 20ετούς πολέμου στη χώρα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ουάσιγκτον. Η εν λόγω συμφωνία θεωρήθηκε ως μία ενδιάμεση ειρηνευτική διέξοδος, η οποία έχει στόχο να κατευνάσει την ένταση μεταξύ των δύο εγχώριων πόλων σύγκρουσης, ενώ θα αποδεσμεύσει τις Η.Π.Α. από το κόστος, μεταφορικό και μη, των στρατιωτικών αποστολών.

Ωστόσο, η πιστή εφαρμογή της συμφωνίας δεν φαίνεται να εντάσσεται στα άμεσα σχέδια του Biden. Παρά το γεγονός ότι οι συνεργάτες του Προέδρου διαμηνύουν ότι δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση για τη διατήρηση των στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή, η έλλειψη πρωτοβουλιών για τον προγραμματισμό της αποστρατιωτικοποίησης φαίνεται να προβληματίζει τους τοπικούς κύκλους, προμηνύοντας μία ενδεχόμενη αναβολή της απόσυρσης των Η.Π.Α. από το Αφγανιστάν. Η παράταση, στην οποία επενδύει η Washington, ερμηνεύεται ως μία προσπάθεια του Λευκού Οίκου για την ανακατανομή της εξουσίας στην περιοχή, με σκοπό να δρομολογηθούν οι συνομιλίες μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων, επαναπροσδιορίζοντας το υπάρχον σύστημα δυνάμεων. Συνεπώς, η αναβολή της εξόδου των αμερικανικών στρατευμάτων πρόκειται να λειτουργήσει ως μέσο πίεσης για τους Ταλιμπάν, αποσκοπώντας στη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας με την αφγανική κυβέρνηση.

Βέβαια, η αθέτηση αυτής της συμφωνίας δεν αποτελεί προνόμιο μόνο των αμερικανικών δυνάμεων. Όπως ήδη έχει ειπωθεί, βασικό συμφωνηθέν των δύο ετέρων ήταν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ταλιμπάν και της αφγανικής κυβέρνησης, με σκοπό την εύρεση μίας κοινής λύσης σε ό,τι αφορά την κατανομή της εξουσίας, κάτι το οποίο η πλευρά των ανταρτών φαίνεται να αποφεύγει συστηματικά. Παρά το γεγονός, ότι οι Ταλιμπάν δεν έχουν στοχεύσει Αμερικανούς στρατιώτες κατά το τελευταίο έτος, σεβόμενοι τη συμφωνία, η μαχητική ομάδα έχει κλιμακώσει τις επιθέσεις της στις δυνάμεις ασφαλείας της αφγανικής κυβέρνησης, με τα ατυχήματα των πολιτών να αποτελούν συχνό φαινόμενο.

Αναμφίβολα, όποια και να είναι η απόφαση, που εν τέλει θα λάβει ο Biden, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόκειται να έρθουν αντιμέτωπες με δυσάρεστες εκπλήξεις. Πιο συγκεκριμένα, η αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής από τα αμερικανικά στρατόπεδα είναι πολύ πιθανόν να επαναφέρει τις φιλοδοξίες των Ταλιμπάν για κατάληψη της εξουσίας στο σύνολο της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας της Καμπούλ, γεγονός που μοιραία θα αναζωπύρωνε τον εμφύλιο πόλεμο στην περιοχή. Από την άλλη πλευρά, μια επικείμενη παράταση πολύ πιθανόν να προκαλούσε ένα νέο κύμα αντιδράσεων από το στρατόπεδο των ανταρτών, το οποίο θα μεταφραζόταν σε τρομοκρατικές επιθέσεις κατά των αμερικανικών στρατευμάτων, που καταγράφουν σημαντικές απώλειες από την έναρξη του πολέμου, φτάνοντας τους 2.300 νεκρούς για τις Η.Π.Α. Ασφαλώς, ο αριθμός αυτός μοιάζει αμελητέος σε σχέση με τα θύματα του άμαχου πληθυσμού των Αφγανών, τα οποία ξεπερνούν τα 100.000 από το 2001.

Όπως όλα δείχνουν, η Washington φαίνεται να γέρνει προς τη λύση της επέκτασης της παρουσίας των στρατευμάτων της στη χώρα, στηρίζοντας την απόφασή της στο επιχείρημα, ότι το ασταθές κλίμα που επικράτησε στην αμερικανική πολιτική σκηνή, με την επεισοδιακή διαδοχή Biden στην ηγεσία των Η.Π.Α., αποδυνάμωσε και αποπροσανατόλισε τα σχέδια των Η.Π.Α. στην περιοχή. Μάλιστα, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η αποδέσμευση των αμερικανικών στρατευμάτων και η απεγκατάσταση των οπλικών συστημάτων και εργαλείων απαιτεί χρόνο, ο οποίος ξεπερνά κατά πολύ το διαθέσιμο προς εκμετάλλευση, βάσει της συμφωνίας, διάστημα.

Όπως σχολίασε ο Αμερικανός Πρόεδρος, σε συνέντευξή του στο ABC news, η απόσυρση των στρατευμάτων θα μπορούσε να συμβεί εντός των χρονικών πλαισίων, που έχουν οριστεί, αλλά είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Μάλιστα, δεν δίστασε για άλλη μία φορά να ρίξει πυρά στον προκάτοχό του, λέγοντας ότι η διαπραγματευτική συμφωνία που επεξεργάστηκε ο Trump δεν είναι σταθερή. Ασφαλώς, θέλοντας να προλάβει τυχόν αντιδράσεις επεσήμανε, ότι, ακόμη και αν τα αμερικανικά στρατεύματα δεν αποχωρήσουν μέχρι την 1η Μαΐου, δεν θα παραμείνουν για πολύ ακόμη στο Αφγανιστάν.

Η αφγανική κυβέρνηση φαίνεται να ικανοποιείται από την εν λόγω καθυστέρηση, δεδομένου ότι η αμερικανική παρουσία στην περιοχή εγγυάται την προστασία του καθεστώτος της από τις τρομοκρατικές διαθέσεις των Ταλιμπάν, οι οποίοι αιτούνται την άμεση εφαρμογή της συμφωνίας, ανεξαρτήτως των νέων συνθηκών, που θα μπορούσε να επιβάλλει η αλλαγή των διοικήσεων.

 

*Το άρθρο της κ. Γιαννακοπούλου δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.offlinepost.gr